اقتصاد مقاومتی مکتبی است که باید به بینش سیاسی تبدیل شود

به گزارش حوزه احزاب و تشکل‌های باشگاه خبرنگاران، اولین جلسه از سلسله نشست‌های اقتصاد مقاومتی با حضور جمعی از فعالان فرهنگی دانشگاه شاهد و با سخنرانی محمد خوش‌چهره استاد دانشگاه تهران و اقتصاددان برجسته کشور در محل اتاق شورا سازمان مرکزی برگزار شد.

خوش‌چهره در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به گنگ بودن لغت اقتصاد مقاومتی در ادبیات اقتصادی گفت: لغت اقتصاد مقاومتی لغتی است که در کتب اقتصادی و تخصصی اقتصاد نیامده است. البته اقتصاد دفاعی وجود دارد اما اقتصاد مقاومتی لغت هضم شده‌ای نیست.

وی اضافه کرد: معنای اصطلاحی اقتصاد مقاومتی به استراتژیک بودن موضوع و یا همان نگاه تعاملات محیطی و فرامحیطی باز می‌گردد. در واقع این نگاه نقاط ضعف و نقاط قوت را در معنای استراتژیک دنبال می‌کند. البته اقتصاد مقاومتی یک نگرش و بینش اقتصادی است که بعدها تبدیل به یک مکتب خواهد شد.

این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: هنگامی که جمهوری اسلامی ایران به پیروزی رسید جهان دچار دو قطب مجزا بود، یکی بلوک شرق و دیگری بلوک غرب. جمهوری اسلامی با سر دادن شعار نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی توانست دو قطبی نگری‌ها پشت سر بگذارد و اعلام استقلال کند. البته در این میان جنگ سرد هم به عنوان یک جنگ تمام عیار مطرح بود که در تمامی عرصه‌ها به جز عرصه نظامی وارد شد.

این اقتصاد‌دان برجسته با بیان اینکه در سال 1991 یکی از این دو قطب دچار فروپاشی شد و زمینه را برای حرکت جهان به سمت جریانی که ایالات متحده می خواست هموار کرد، بیان داشت: جریانی که سبک و استایل دنیا را موافق با طرح‌ها و نظریات خود می‌خواست که البته با مخالفت اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی مواجه شد.

خوش چهره تاکید کرد: فروپاشی شوروی برای عده بسیاری نیز پدیده ثقیلی بود که غیر قابل باور می‌نمود، چرا که اقتدار شوروی اقتداری بود که در نظر بسیاری غیر قابل فروپاشی بود. اگر چه طبق وعده‌ای که خداوند در قران داده است سرانجام تمامی نظام‌های سلطه فروپاشی است، اما به هر حال امام خمینی تنها کسی بودند که توانستند فروپاشی این نظام استکباری را پیش بینی کنند. نا گفته نماند مهمترین خطری هم که مستکبرین آن را برای مردم دنیا می خواهند متوجه خودشان است، به عنوان مثال خطر ذوب شدن یخ های قطب بیشترین خطر را برای انگلستان دارد که ممکن است آن را در آب غرق کند. از نشانه های فساد در زمین همین نکته است که قرآن در سوره فجر کاملا به آن اشاره کرده است.

خوش‌چهره با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی یک نور بود تصریح کرد: انقلاب ما واقعا انفجار نور بود چرا که نه کسی توانست آن را پیش بینی کند و هم اینکه بعد از انقلاب مشروب فروشی ها تبدیل به کتابخانه شد و یا افراد تغییرات درونی پیدا کردند.  درواقع انقلاب اسلامی نفی قدرت شرق و غرب را مد نظر خود قرار داد که جمهوریت خود را مدیون مردمی بودنش و اسلامی بودن را محتوای خود قرار داده است. بنابراین مشکل استکبار با ایران اسلامی مشکل مقطعی نیست مشکل محتواست. مشکل انان مشکل اسلام است.

وی اضافه کرد: نظام جمهوری اسلامی با پیروزی هر دو قطب را علیه خود برانگیخت. همانطور هم که دیده شد در خلال جنگ تحمیلی تمامی کشورهای اروپایی علیه ایران دست به کار شدند و قوای خود را به کار گرفتند. بنابراین مشکل استکبار با ما مشکل اسلام است، مشکل دینی و استرتژیک است.

این استاد دانشگاه با اشاره به مذاکرات 1+5 خاطر نشان کرد: در ابتدای مذاکرات، غربی ها از فشار تحریم های اقتصادی علیه ایران ذوق زده شده بودند و صراحتا اعلام کردند که ایران در زمینه اقتصادی دارای استقلال کافی نیست. ما در حوزه نظامی توانایی کافی را دارا هستیم اما متاسفانه در حوزه اقتصادی به اندازه کافی نتوانسته ایم از ظرفیت‌ها استفاده کنیم. این است که طرف مقابل به راحتی از نقاط ضعف ما سوء استفاده می‌کند و این در حالی است که رهبری معظم و حضرت امام بارها عناصر کلیدی را یاد آوری فرموده‌اند. بنابراین اینکه ما را الگوی مقاومت باز دارنده می نامند به دلیل توان نظامی ماست. آنها خوب می دانند اگر به ایران تعرض کنند هزینه زیادی را باید بپردازند. اما متاسفانه ما در برقراری یک نظام اقتصادی که مبتنی بر نظام سیاسی باشد دچار ضعف شدیدی هستیم.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی یک مکتب است که باید به یک بینش سیاسی تبدیل شود، تاکید کرد: متاسفانه اقتصاد جمهوری اسلامی التقاطی است. اقتصاد مقاومتی به روی موارد مختلف ارزش گذاری می‌کند. اما تعریف ساده اقتصاد مقاومتی مقاوم سازی اقتصادی است.

وی بیان داشت: مقاوم سازی یعنی تطبیق با شریط ناملایم مثل گیاهانی که در کویر رشد می‌کنند. تشخیص نقاط ضعف و تربیت آنها. اما در تعریف غلیظ تر باید گفت، ما با غرب دچار یک تقابل ایدئولوژیک و منافع هستیم در واقع پس از کوتاه شدن دست استکبار از منابع نفتی آنان به دنبال تضعیف ذخایر معدنی ایران بودند. البته من معتقدم قبل از اینکه اشکال به شیطنت امریکا و یا غرب وارد باشد، ما مقصریم چرا که ظرفیت شیطنت پذیری را در خود ایجاد کردیم.

این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه من در مصاحبه خود با واشنگتن پست گفتم که امریکا خیلی هم بابت اثرکردن تحریم‌ها خوشحال نباشد، گفت: نیازهای ما و مردم دنیا متقابل است. متاسفانه اقتصاد کنونی ما به فروش نفت خام وابسته شده است. در سال 74 رهبری سیاست‌هایی را مبنی بر کاهش وابستگی به نفت بیان فرمودند که متاسفانه مورد غفلت واقع شد. متاسفانه دولت‌های بعدی هم که بر سر کار امدند نتوانستند از شدت این وابستگی کم کنند. بنابراین اقتصاد مقاومتی پاسخی به نظام های سیاسی و وابستگی آنان به جریان نفتی است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر هم بیش از 70 درصد از بودجه 93 متکی به نفت است. اشکال ما این است که در برابر دنیا گارد خود را باز گذاشته‌ایم و در برخی موارد گفته‌ایم تحریم کاغذ پاره است در حالی که هیچ کاری هم برای جبران اشتباهات نکرده‌ایم. اگرچه نمی‌توانیم وابستگی‌های خود را به طور کامل قطع کنیم اما می‌توانیم از وابستگی‌های تهدیدزا جلوگیری کنیم و این یعنی اقتصاد مقاومتی.

خوش‌چهره با ذکر مثالی مبنی بر اینکه اگر در سبد غذایی ما گندم بیشترین استفاده را دارد باید بتوانیم تا 80 در صد آن را خودمان تولید کنیم، تاکید کرد: امام خمینی(ره) می‌فرمودند: "ملتی که غذایش را از خارج بگیرد نمیتواند استقلال خود را تامین کند." بنابراین تشخیص چالش‌های فرارو نکته قابل اهمیتی است که در اقتصاد مقاومتی مطرح می‌شود. اولین چالش در اینباره، چالش نام گزاری است. جهاد اقتصادی یعنی اولویت باید با اقتصاد باشد البته این به معنای بی ارزش بودن دیگر مسائل نیست. به عنوان مثال عدالت واژه است که خوب تبیین نشده است و در بسیاری موارد تعریف خاصی دارد. بنابراین صرفا به اشتراک لفظی نباید تکیه کرد چرا که اقتصاد مقاومتی اقدام مقطعی نیست. حتی برخی اقتصاد مقاومتی را اقتصاد ریاضتی تعریف کرده اند در حالی که این موضوع در اروپا یک تاکتیک است نه یک بینش. اقتصاد مقاومتی با جوهره نظام جمهوری اسلامی عجین است. اولین چالش عدم درک صحیح از معنی آن است.

وی افزود‌: دومین چالش این است که برخی جهاد اقتصادی را می فهمند اما باور ندارند و معتقدند که راه حل این نیست. تنها راه حل ارتباط با خارج است. البته این خیلی خطرناک است چون نفاق می‌آورد.

در ادامه این جلسه حاضرین به طرح پرسشهایی در خصوص مساله اقصاد مقاومتی  پرداختند و پاسخ خود را از زبان خوش چهره شنیدند

خوش چهره در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا رهبری امسال را هم با عنوان اقتصادی نام گذاری می‌کنند یا خیر تصرح کرد: در این پنج شش سال تاکید ایشان بر اولویت دادن به اقتصاد بوده است زیرا نمی توان همزمان چند کار را باهم انجام داد. بنابراین بله ممکن است امسال هم سال اقتصادی باشد.

نماینده سابق مجلس شورای اسلامی هم چنین در پاسخ سوالی که درباره شاخصه‌های اصلی دولت و چگونگی عملکرد آن در اقتصاد مقاومتی با توجه به چند صدایی دولت و مجلس و نیز فشار مالیاتی در بحث اقتصاد مقاومتی گفت: گسترش مالیات کاهش فشار طبقاتی را به دنبال دارد. فشار مالیاتی هم غلط است چرا که اصل مالیات را دولت باید از تولید کننده و دلال بگیرد نه از افرادی که سهم کمتری در درآمد زایی دارند. بنابراین مالیات می تواند ابزار شکاف طبقاتی باشد.
یکی از چالش های پیاده سازی اقتصاد مقاومتی هم این است که در حوزه تئوری خیلی کم کاری شده است. متاسفانه اغلب این کم کاری ها هم در حوزه دانشگاه ناشی از عدم درک است.چ

وی همچنین در پاسخ به استفاده از ظرفیت‌های موجود برای به کارگیری اقتصاد مقاومتی بیان کرد: تمامی موارد تاکتیکی و عملیاتی هستند. مثلا نفی فقر خود یک آرمان است اما ما برای رسیدن به آن باید کم کم پیش روی کنیم. مشارکت مردم و آگاه سازی در این مسئله بسیار مهم است.

خوش چهره در پاسخ به اینکه چرا فرمان رهبری اجرایی نمی شود هم خاطر نشان کرد: رهبری استراتژیست نظام است و جهت گیری ها و اولویت بندی ها را می گویند یعنی حرف آخر را ایشان میزنند. در همه جای دنیا همین طور است. اجرایی کردن آن هم بر عهده سه قوه است که ضعف هم در همین نقاط وجود دارد.

این استاد دانشگاه در ادامه درباره جایگاه تضاد طبقاتی در اقتصاد مقاومتی هم گفت: ریشه بسیاری از نابرابری ها بیکاری است. عمده فقرا فرصت شغلی مناسبی ندارند. اگر ظرفیت ملی ما 100 باشد چیزی در حدود 42 درصد آن غیرقابل استفاده است. استکبار جهانی در حال حاضر چالشی را تحت عنوان چالش آب مطرح می کند که به واسطه آن می خواهد اذهان را منحرف کند. به عنوان مثال اگر به این فکر کنیم که هر کیلو سیب زمینی بیش از 173 لیتر آب مصرف می کند دیگر کسی به سراغ تولید داخلی نمیرود و ما مجبوریم وارد کنیم. در حالی که عدم آگاه سازی باعث شده است بسیاری ندانند که بیش از 70 درصد آب ها در کشاورزی هدر می روند.

خوش چهره در پایان در رابطه با وظایف دانشجویان در اقتصاد مقاومتی خاطر نشان کرد: درک خود و آگاه سازی فضا برای دیگران، ایجاد بحث هایی آکادمیک برای اساتید و نیز توجه به مصرف و واردات از جمله مواردی است که دانشجویان باید بدان توجه داشته باشتند.

انتهای پیام/