ممکن است درشروع مصرف، افراد آثار به ظاهر خوشایندی راتجربه کنند؛ هم چنین با این باور به مصرف مواد رو می آورند که می توانند مصرف آن را تنظیم کنند، درحالی که موادمخدر به سرعت کنترل زندگی را از دست آنها می گیرد.
از نقطه نظر پژوهشگران مختلف، پتانسیل اعتیادآور بودن یک ماده مخدر می تواند از جنبه های مختلف مانند میزان آسیبی که وارد می کند، ارزش خیابانی ماده مخدر، مقداری از ماده مخدر که سیستم دوپامین مغز را فعال می کند و ... مورد قضاوت قرار بگیرد.