باغ‌وحش ارم؛ غول حیات وحش ایران در مسیر تحول

قاسم محمدی مدیر باغ وحش ارم در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: باغ‌وحش ارم، با مساحتی بالغ بر ۶۰,۰۰۰ متر مربع (معادل ۶ هکتار)، یکی از بزرگترین و مهم‌ترین مراکز نگهداری از گونه‌های جانوری در کشور است. این باغ‌وحش نه تنها بزرگترین باغ‌وحش ایران محسوب می‌شود، بلکه به عنوان تنها عضو ایرانی اتحادیه بین‌المللی باغ‌وحش‌ها و آکواریوم‌های اروپا، جایگاه ویژه‌ای در عرصه‌های ملی و بین‌المللی به خود اختصاص داده است. این عضویت، نشان از تعهد و تلاش‌های مستمر این مجموعه در رعایت استانداردهای جهانی و پیشرفت در حوزه‌های مختلف مربوط به مدیریت و نگهداری از حیوانات دارد.

او ادامه داد: یکی از رسالت‌های اصلی و مهم باغ‌وحش ارم، حفاظت از گونه‌های جانوری است. در جهان امروز، با توجه به تهدیدهای متعدد زیست‌محیطی و انسانی، بسیاری از گونه‌های جانوری در خطر انقراض قرار دارند. باغ‌وحش ارم، با میزبانی از گونه‌های متنوعی از سراسر جهان، نقش مؤثری در حفظ این گونه‌ها ایفا می‌کند. با ایجاد شرایط زیستی مناسب و نزدیک به زیستگاه‌های طبیعی این گونه‌ها، تلاش می‌شود تا حیوانات در محیطی آرام و امن زندگی کنند و در صورت امکان، برنامه‌های تکثیر و بازگرداندن گونه‌ها به طبیعت نیز اجرا شود. حفاظت از گونه‌ها نه تنها یک وظیفه اخلاقی بلکه یک مسئولیت جهانی است که باغ‌وحش ارم به خوبی از عهده آن برآمده است.

محمدی بیان کرد: در حوزه آموزش، باغ‌وحش ارم همواره به دنبال ارتقای آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ تنوع زیستی و احترام به حیات وحش بوده است. این باغ‌وحش با اجرای برنامه‌های آموزشی متنوع برای بازدیدکنندگان، به ویژه کودکان و نوجوانان، تلاش می‌کند تا نسل‌های آینده را با اهمیت حفاظت از محیط زیست و گونه‌های جانوری آشنا کند. این برنامه‌ها شامل بازدیدهای آموزشی، کارگاه‌های عملی، و برنامه‌های خاص برای گروه‌های دانش‌آموزی است که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که علاوه بر ارائه اطلاعات علمی، تجربه‌ای عملی و لذت‌بخش از حیات وحش را برای شرکت‌کنندگان فراهم کنند.

او ادامه داد: رفاه حیوانات یکی دیگر از اولویت‌های اصلی باغ‌وحش ارم است. این باغ‌وحش با رعایت استانداردهای بین‌المللی و تلاش برای بهبود مستمر شرایط زیستی حیوانات، محیطی مناسب و راحت برای آن‌ها فراهم کرده است. بهسازی جایگاه‌های حیوانات از جمله اقداماتی است که به منظور افزایش رفاه آن‌ها انجام شده است. به‌عنوان مثال، پروژه‌های متعددی برای بهبود جایگاه خرس‌ها، گرگ‌ها، کفتارها، روباه‌ها، لاماها، کروکودیل‌ها، و پستانداران کوچک در دست اجرا یا تکمیل شده است. این پروژه‌ها نه تنها بهبود شرایط زیستی حیوانات را به دنبال داشته‌اند، بلکه به نزدیک‌تر کردن محیط نگهداری آن‌ها به زیستگاه‌های طبیعی‌شان کمک کرده‌اند.

محمدی تصریح کرد: بخش علمی و پژوهشی نیز یکی از بخش‌های مهم و فعال باغ‌وحش ارم است. این بخش با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، به انجام پژوهش‌های مختلف در حوزه‌های زیست‌شناسی، رفتارشناسی حیوانات، و حفاظت از گونه‌ها می‌پردازد. نتایج این پژوهش‌ها نه تنها به بهبود شرایط زیستی حیوانات در باغ‌وحش کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به حفظ و احیای گونه‌های در خطر انقراض در طبیعت نیز یاری رساند. همچنین، پژوهش‌های انجام شده در این بخش، اطلاعات ارزشمندی را برای توسعه برنامه‌های حفاظتی در مقیاس ملی و بین‌المللی فراهم می‌کند.

او گفت: یکی از چالش‌های اصلی که باغ‌وحش ارم با آن مواجه است، مسأله پیری جمعیت حیوانات است. متأسفانه، بیش از ۶۰ درصد از حیوانات این باغ‌وحش پیر هستند که این موضوع نیاز به برنامه‌های ویژه‌ای برای جوان‌سازی گله‌ها و افزودن حیوانات جدید را ایجاب می‌کند. برای حل این مشکل، مذاکرات متعددی برای تأمین حیوانات جوان‌تر و تازه‌نفس از دیگر باغ‌وحش‌ها و مراکز نگهداری در حال انجام است. این برنامه‌ها نه تنها به جوان‌سازی جمعیت حیوانات کمک می‌کند، بلکه به تنوع بیشتر گونه‌های جانوری در باغ‌وحش نیز منجر می‌شود.

محمدی بیان کرد: تأمین گونه‌های جانوری یکی دیگر از مشکلاتی است که باغ‌وحش ارم با آن مواجه است. واردات حیوانات جدید به کشور نیازمند همکاری‌های بین‌المللی و داخلی است. در این زمینه، باغ‌وحش ارم امیدوار است که در دولت جدید، مساعدت‌های لازم صورت گیرد و وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) دستورات لازم برای تسهیل فرآیند ثبت سفارش و امور گمرکی را صادر کند. همچنین، همکاری وزارت امور خارجه برای مذاکره با سفارت‌های کشورهای مختلف به منظور تأمین گونه‌های جانوری جدید، از دیگر اقداماتی است که می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. در این راستا، به ویژه درخواست‌های بازدیدکنندگان برای ورود گونه‌های جانوری جدید مانند زرافه و گورخر آفریقایی مد نظر قرار دارد.

او ادامه داد: با ورود گونه‌های جدید، باغ‌وحش ارم می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و جذاب‌تر را برای بازدیدکنندگان فراهم کند و به تحقق اهداف علمی و پژوهشی خود نیز نزدیک‌تر شود. این امر نه تنها به غنای بیشتر مجموعه جانوری این باغ‌وحش می‌افزاید، بلکه به جذب بیشتر بازدیدکنندگان و افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفاظت از گونه‌های جانوری نیز کمک خواهد کرد. در نهایت، با همکاری‌های ملی و بین‌المللی و با اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و حفاظتی، باغ‌وحش ارم می‌تواند به یکی از مراکز پیشرو در حفاظت از حیات وحش در منطقه تبدیل شود و نقش مؤثری در حفظ تنوع زیستی ایفا کند.

محمدی تصریح کرد: باغ‌وحش ارم با تمرکز بر حفاظت از گونه‌های جانوری، آموزش عمومی، رفاه حیوانات، پژوهش‌های علمی، و توسعه زیرساخت‌ها، تلاش دارد تا نه تنها به یک مقصد گردشگری محبوب تبدیل شود، بلکه به‌عنوان یک مرکز مهم علمی و حفاظتی نیز شناخته شود. این باغ‌وحش با توجه به تلاش‌های مستمر و برنامه‌ریزی‌های دقیق، در مسیر تحقق اهداف بلندمدت خود قرار دارد و امیدوار است که در آینده‌ای نزدیک، بتواند به تمامی اهداف خود دست یابد و سهم مهمی در حفظ و حمایت از حیات وحش در ایران و جهان ایفا کند.

خبرنگار: عطیه رضایی