به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ،محسن پویان با اشاره به اینکه ویژگی‌های گیاه‌شناسی در کتب طب‌سنتی به نام‌های ترخون و الحوذان از آن یاد شده، گفت: ترخون گیاهی از خانواده کاسنی یا مرکبان، پایا که ارتفاع آن به حدود 50 سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌ها به رنگ سبز براق، پهنک برگ کشیده و باریک و نوک تیز است.
وی ادامه داد: فیلوتاکسی برگ متناوب و گل‌ها متمایل به زرد است و دانه‌های گیاه عقیم بوده و تکثیر آن به صورت رویشی انجام می‌شود.
این پژوهشگر گیاهان دارویی در خراسان‌جنوبی، در خصوص موارد مصرف ترخون تصریح کرد: در برگ ترخون اسانس روغنی وجود دارد که ترکیب عمده اسانس آن را متیل چاویکول و پی‌متوکسی سینامیک آلدئید تشکیل می‌دهند، که این مواد خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بسیار قوی دارند.
پویان با بیان اینکه برگ و سرشاخه‌های گلدار ترخون محرک و مقوی معده بوده و خاصیت ضدانگلی دارد، افزود: مصرف آن اشتهاآور و ادرارآور (کاهش‌دهنده آب و رطوبت اضافه بدن) بوده و اندکی خاصیت مخدر دارد و مصرف ترخون برای جلوگیری از خونریزی لثه‌ها و نیز التیام زخم‌هایی که در دهان وجود دارند بسیار مفید است.
وی با اشاره به اینکه دم‌کرده آن برای جلوگیری از آبله و سرخجه و کنترل علل وبا در طب گیاهی اهمیت زیادی دارد، گفت: ترخون قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها افزایش می‌دهد.
این پژوهشگر گیاهان دارویی در خراسان‌جنوبی، با بیان اینکه ریشه‌ی ترخون در طب گیاهی به نام «عاقرقرحا» مشهور است، افزود: این گیاه به برطرف کردن سکسکه و درد مفاصل کمک می‌کند. این گیاه قدرت دفاعی بدن را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها افزایش می‌دهد. مصرف سالانه ترخون قدرت جنسی را کاهش می‌دهد.
پویان ادامه داد: قطره ترخون حاوی اسانس برگ ترخون در بازار دارویی ایران موجود است این قطره بر اساس حداقل 13 میلی‌گرم میتیل چاویکول در هرمیلی لیتر از فرآورده استاندارد شده و به‌صورت خوراکی روزانه 20-10 قطره به‌عنوان محرک اشتها همراه مقداری مایعات پیش از غذا استفاده می‌شود و برای برطرف کردن سکسکه یک تا 2 قطره ترخون بر روی یک حبه قند چکانده و میل می‌شود. این قطره در دوران بارداری و کودکان کمتر از 4 سال منع مصرف شده است.
وی اظهار کرد: ابن‌سینا و زکریای رازی پزشکان دانشمند ایرانی قبل از اروپائیان به خواص درمانی ترخون پی بردند و در کتاب‌های طبی خود این دو پزشک دانشمند می‌نویسند که ترخون نفخ را برطرف کرده و هوای آلوده از طاعون را ضدعفونی و پاک می‌کند.
این پژوهشگر گیاهان دارویی گفت: ابن بیطار ترخون را سبزی سفره غذا می‌داند و عقیده دارد چند برگ از ترخون اشتها را تحریک کرده و نفس را معطر و خوشبو می‌کند.
پویان افزود: ترخون در زمان جنگ‌های صلیبی به اروپا وارد شد و در نقاط مختلف اروپا کشت آن معمول و رواج یافت و امروزه این سبزی معطر را در غذا و دوا به کار می‌برند.
وی اظهار کرد: ترخون از زمانی که در اروپا پیدا شد در طب و درمان امراض به کار رفت و در مصرف آن خواص اشتهاآور، هضم‌کننده، عادات ماهانه زنان و ترشح‌کننده بزاق دهان و همچنین داروی دردهای دندان تشخیص دادند.
این پژوهشگر گیاهان دارویی گفت: در قرن نوزدهم دو پزشک معروف فرانسوی به نام شومل و کازن با مصرف دم کرده و اسانس ترخون بیماری‌هایی را چون ضعف معده و سوءهضم معالجه می‌کردند و از معالجه با این گیاه معطر نتایج موثری می‌گرفتند.
پویان ادامه داد: خواص درمانی ترخون مرهون روغن مایع اصلی آن است که دارای بو و طعم تندی است و مزه آن نزدیک به تربانتین است. روغن مایع اصلی ترخون دارای هفتاد درصد استراگول و بیست درصد ترپن است.
وی افزود: این روغن دارای خواص تقویت‌کننده، اشتهاآور، مقوی معده، ادرارآور، قاعده‌آور و کرم کش است. ترخون را به‌عنوان دم‌کرده به مقدار 25 تا 30 گرم در یک لیتر آب دم کرده و سه یا چهار بار در روز و هر بار یک فنجان از آن را پس از صرف غذا مصرف می‌کنند. اسانس ترخون به مقدار سه تا پنج قطره در روی یک حبه قند نیز برای تقویت معده و دفع نفخ شکم مصرف می‌شود.
این پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان اینکه ترخون این خاصیت را دارد که مقوی دستگاه هاضمه است و همچنین نفخ و باد شکم را دفع می‌کند، اظهار کرد: در قدیم به‌واسطه‌ی خواص درمانی که داشته است بسیار معروف بوده و در فرانسه به نام گیاه اژدها و یا شرپانتین معروف بوده است و از آن سالاد درست می‌کرده‌اند و یا خام و با غذا می‌خورده‌اند. ترخون را دم می‌کرده‌اند و دم‌کرده آن را به عنوان مقوی معده می‌خورده‌اند تا هضم غذا را آسان کند، گاز و نفخ شکم و روده‌ها را برطرف می‌کند و قاعدگی و عادت ماهانه زنان را مرتب سازد و دردهای اعصاب و انواع رماتیسم را شفا می‌بخشد.
پویان خاطرنشان کرد: کسانی که می‌خواهند از ترخون به‌عنوان دم‌کرده استفاده
کند باید پنج گرم ترخون را تکه تکه کرده و در یک فنجان بریزند و روی آن آب
جوش جاری کنند و 10 دقیقه بگذارند تا دم بکشد سپس این دم‌کرده را پس از
صرف غذا بنوشند.
/انتهای پیام