کد خبر: ۴۵۸۳۳۳۰
تاریخ: ۱۹ مهر ۱۳۹۲ - ۰۰:۱۵
امروز در تاریخ؛
روز شورش؛ از ضدسلطنتی در چین تا ضدنژادپرستی در جامائیکا
محاصره کامل خرمشهر توسط دشمن بعثی، شکست "عباس میرزا" از قوای روسی، تأسیس "مجمع تقریب مذاهب اسلامی"، آغاز جنگ استعماری هلند و انگلیس در افریقا و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 مهر 1392 خورشیدی برابر با 5 ذی الحجه 1434 هجری و 11 اكتبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
محاصره کامل خرمشهر توسط دشمن بعثی در پی اشغال جاده اهواز - آبادان (1359 ش)
پس از پیشروی دشمن به سمت خرمشهر، عراقی‌ها تا 19 مهر، همچنان در مدخل شهر و حوالی آن درگیر بودند. همچنین عقبه نیروهای خودی با استفاده از پل خرمشهر باز بود و تردد در آن صورت می‌گرفت. در این حال گر چه مقاومت در داخل خرمشهر، نیروهای عراقی را با تلفات زیاد و کندی در پیشروی روبرو ساخت.
شروع اعتصاب سیاسی مطبوعات کشور در اعتراض به سانسور (1357 ش)
هم‌زمان با اوج‌گیری اعتصابات کارکنان دستگاه‌های اداری کشور بر ضد رژیم ستم‌شاهی، کارکنان جراید صبح و عصر تهران نیز در تاریخ نوزدهم مهرماه سال ۱۳۵۷ هجری شمسی، اعتصاب خود را آغاز کردند. اعتصاب‌کنندگان خواستار لغو سانسور مطبوعات بودند. در پی منتشر نشدن روزنامه‌های صبح و عصر تهران و این اعتصاب گسترده، دولت موقت اعلامیه‌ای صادر کرد که در آن به‌طور ظاهری، لغو سانسور مطبوعات و اعطای حقوق مطبوعات براساس قانون اساسی را تضمین کرد. اعتصاب سیاسی مطبوعات کشور در اعتراض به سانسور در شرایطی آغاز گردید که دو روز پیش از آن، یعنی در ۱۷ مهر ۱۳۵۷ش، کارگران کارخانه ذوب آهن اصفهان، گمرک جلفا و بندر امام نیز به خیل عظیم اعتصاب‌کنندگان بر ضد رژیم پهلوی پیوسته بودند.
رحلت عالم مبارز و روحانی حق‌طلب آیت اللَّه "حاج میرزا خلیل کمره‌ای" (1363 ش)
آیت‌اللَّه میرزا خلیل کمره‌ای در سال 1276 ش (1317 ق) در کمره از توابع خمین به دنیا آمد و پس از طی مقدمات و سطوح در خوانساری، راهی اراک گردید. او جزو اولین شاگردان آیت‌اللَّه حائری یزدی در اراک بود و به همراه استاد، راهی قم شد. آیت‌اللَّه کمره‌ای همچنین دروس فلسفه و خارج فقه را با حضرت امام خمینی (ره) مباحثه می‌کرد. وی در قم در درس آیات عظام: میرزا جواد ملکی تبریزی، حاج شیخ عباس محدث قمی و سید محمد حجت کوه کمره‌ای شرکت کرد و پس از سالیانی، به اجتهاد دست یافت. آیت‌اللَّه کمره‌ای در زمان رضاخان، به سبب مخالفت با کشف حجاب، به دستور شاه، دستگیر و زندانی شد و به تهران تبعید گردید. ایشان بعدها به عنوان نماینده آیت‌اللَّه بروجردی به مصر رفت و از شیخ شلتوت، رییس دانشگاه الازهر به خاطر به رسمیت شناختن مذهب تشیع تشکر نمود. تفسیر سوره نور، اسرار حج، فلسفه غیبت امام زمان، قبله اسلام، افق اعلی و افق وحی و ده‌ها اثر دیگر از این عالم ربانی به جای مانده است. آیت‌اللَّه خلیل کمره‌ای سرانجام در نوزدهم مهر 1363 ش برابر با پانزدهم محرم 1405 ق در 87 سالگی در تهران درگذشت.
تولد شیخ "محمد غزالی" دانشمند بزرگ مصری (1335 ق)
در تاریخ 1334 هـ. ق. کودکی دیده به جهان گشود. غزالی با پشتکار و کوشش، پس از چهار سال تحصیل در 1360 هـ. ق. در سن 26 سالگی، موفق شد از دانشگاه الازهر فارغ‌التحصیل شود. همچنین موفق به کسب اجازه دعوت و ارشاد و اجازه تدریس در دانشگاه الازهر گردید. غزالی در دانشکده اصول دین و مرکز بررسی‌های عربی و اسلامی دانشگاه الازهر مشغول تدریس و فعالیت علمی شد. به عقیده غزالی یکی از عوامل مهم در شکل گیری وحدت میان توده های مردم، نقش عالمان دینی در کلیه فرقه های اسلامی است. این نکته بدیهی است که اگر عالمان در سخنرانی ها، کنفرانس ها و نوشتارهای خود به موضوع وحدت توجه کنند، جو جامعه اسلامی نیز به سوی وحدت پیش خواهد رفت.
تأسیس "مجمع تقریب مذاهب اسلامی" به دستور حضرت آیت اللَّه "خامنه ای" (1369 ش)
مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی، پیش از این در زمان آیت‌اللَّه بروجردی وجود داشت و برای بهره‌مندی از اشتراکات مذاهب اسلامی، هیئت‌هایی از طرف ایشان به قاهره در مصر سفر کرده و با عالمان برجسته اهل سنت مذاکره می‌نمود. این سفرها و گفتگوها به نتایجی مطلوب و سازنده انجامید تا آنجا که در زمان ریاست شیخ محمود شلتوت بر جامع الازهر، علمای اهل تسنن دانشگاه الازهر مذهب شیعه را به رسمیت شناختند.
درگذشت فقیه و عارف بزرگ آیت اللَّه "کمپانی" (1361 ق)
شیخ محمدحسین غروی اصفهانی معروف به کمپانی در دوم محرم سال 1296 قمری در کاظمین دیده به جهان گشود. حضرات آیات عظام سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، سیدمحمدهادی میلانی، سیدابوالقاسم خویی، سید عبدالاعلی سبزواری، محمدتقی بهجت فومنی و محمدرضا مظفر از جمله شاگردان این عالم ربانی می‌باشند. ایشان در فلسفه، حکیمی عرفانی مشرب و در اخلاق، مخزن اسرار بود و در سیر و سلوک به مقام شهود رسیده بود. معروف است که حدود 12 سال ازدرس و بحث کناره گرفت و به سیر و سلوک پرداخت. از این عالم بزرگوار بیش از 10 کتاب و رساله بر جای مانده است. که برخی از آنها عبارتند از: الاجتهاد و التقلید و العِداله، اُرجوزَةٌ فی الصوم، الانوارُ القُدسیّه، تُحفةُالحکیم، دیوان اشعار، نَهایةالدِّرایة فی شرح الکفایة و منظومه‌ای در اعتکاف. وی سرانجام در سپیده دم پنجم ذیحجهٔ سال 1361 قمری بر اثر سکته قلبی در 65 سالگی درگذشت و پیکر پاکش در کنار مقبرهٔ علامه حلی در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
درگذشت "هانری فابر" دانشمند فرانسوی (1915 م)
ژان هانری فابر حشره شناس معروف در 22 دسامبر سال 1823 م در فرانسه به دنیا آمد. وی علاوه بر تدریس، وقت خود را جهت مطالعه پیرامون مسائل زیست‌شناسی و رفتار حشرات اختصاص داد و به علت مطالعه و کنکاش فراوان درباره حشرات به او "شیفته حشرات" می‌گفتند. فابر نخستین دانشمندی بود که درباره مکانیسمِ واکنش‌های غریزی جانوران، به ویژه حشرات برای حفظ حیاتشان به تحقیق جامع پرداخت و اطلاعات ارزش‌مندی نیز به دست آورد و نتیجه تحقیقات و مطالعات خود را در قالب نزدیک به 40 اثر علمی ارائه نمود که 10 جلد از آن به عنوان "یادداشت‌های حشره‌شناسی" که طی 28 سال نگاشته شده، به موضوع مورد علاقه وی اختصاص دارد و حاوی مشاهدات و نظرات وی درباره رفتار حشرات می‌باشد. دیگر آثار فابر عبارتند از: زندگی اجتماعی در دنیای حشرات و اطلاعات مقدماتی درباره علم طبیعی. هرچند در این میان، نظرات فابر به ویژه در مورد اثبات غریزه در حشرات، باعث برپا شدن بحث‌های فراوانی شد و انتقاداتی را نیز برانگیخت. وی سرانجام در 11 اکتبر 1915 م در 92 سالگی درگذشت.
درگذشت "آمونتون گیوم" فیزیک‌دان ناشنوای فرانسوی (1705 م)
مونْتون گیوم، فیزیک‌دان فرانسوی، در سی و یکم اوت 1663 م متولد گردید ودر نوجوانی قوه وه شنوایی خود را از دست داد، اما به جای دلسردی و یأس، توانست تمامی تلاش و کوشش خود را مصروف کارهای علمی نماید. وی در ابتدا به مکانیکی روی آورد و پس از تلاش ناموفق در طراحی یک ماشین با حرکت دائمی، به تحصیل فیزیک و ریاضیات پرداخت و با فراگیری این علوم، به کارهای مختلف دست زد و بر تجربیات خود افزود. گیوم در سال 1687 م رطوبت سنج جدیدی برای تعیین مقدار رطوبت هوا اختراع نمود، سپس فشارسنجی ساخت که در آن از جیوه استفاده نمی‌شد. وی به مطالعات خود در نقش گازها پرداخت و یافته‌های خود را در سال 1699 منتشر ساخت. تلگراف نوری را تکمیل و در حضور خاندان سلطنتی فرانسه مورد آزمایش قرار داد. کارهای دیگر وی در مورد دماسنج گازی، ساعت آبی، موتور حرارتی و... بود که درباره آنها به مطالعه پرداخت و آنها را تکمیل نمود. آمونتون گیوم سرانجام در 11 اکتبر 1705 م در 42 سالگی درگذشت.
شکست "عباس میرزا" نایب السلطنه از قوای روسی در نبرد اصلاندوز (1228 ق)
با تجاوز قوای روسی به شمال کشور، عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار به مقابله با آنان برخاسته و آنها را شکست داد. پس از مدتی، بین سپاهیان ایران و روس در محلی به نام اصلاندور در کنار رودخانهٔ ارس جنگی روی داد که به شکست ایران انجامید.
آغاز جنگ استعماری هلند و انگلیس در افریقای جنوبی (1899 م)
پس از کشف معادن غنی طلا و الماس در افریقای جنوبی، مهاجران اروپایی به ویژه استعمارگران انگلیسی به طور گسترده به این کشور زرخیز وارد شدند. اما هلندی‌های مقیم این کشور که بوئر نامیده می‌شدند و از قرن هفدهم میلادی در این سرزمین حضور داشتند، با ورود مهاجران تازه اروپایی به این سرزمین مخالفت کردند. گرچه انگلیسی‌ها در جریان جنگ‌ها و برخوردهای سیاسی خود، از اواسط قرن نوزدهم موفق به کسب امتیازات ارضی شده بودند اما همچنان برپایه خوی استعماری خود چشم طمع به سراسر منطقه افریقای جنوبی داشتند.
بدین ترتیب در 11 اکتبر 1899 م این مخالفت به جنگی شدید و خونین بین هلندی‌ها و مهاجران تازه، تبدیل شد. در ابتدای امر، بوئرها موفق شدند پادگان‌های انگلیسی را محاصره نمایند. اما سرانجام، مهاجران با پشتیبانی دولت انگلستان توانستند، بوئرها را در این نبرد شکست دهند. اگرچه در این جنگ، رهبر بوئرها فرار کرد اما جنگجویان بوئر به نبردهای چریکی روی آوردند و انگلستان مجبور شد طی قراردادی در سال 1909 م کشوری به نام اتحادیه افریقای جنوبی تشکیل دهد و بدین گونه، استعمارگران انگلیس، ده‌ها سال بر افریقای جنوبی مسلط شدند و سیاهپوستان را به بردگی کشاندند.
آغاز شورش بزرگ ضد سلطنتی چین به رهبری "سون یات سن" (1911 م)
در روز یازدهم اکتبر 1911 م، شورش به شهرهای بزرگ چین سرایت کرد. در نتیجه، دربار که از گسترش اغتشاشات، بیم‌ناک شده بود، با انقلابیون به رهبری سون یات سن وارد مذاکره شد تا حکومت مطلقه خاندان منچو به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شود. اما انقلابیونْ تنها به تغییر رژیم و استقرار نظام جمهوری تمایل داشتند. در جریان این مذاکرات، نیروهای انقلابی تصمیم گرفتند یک مجلس مؤسسان از نمایندگان ایالات تشکیل دهند و درباره حکومت آینده چین تصمیم بگیرند. این مجلس در اول ژانویه 1912 م تشکیل شد و به اتفاق آرا تصمیم گرفت در چین رژیم جمهوری اعلام شود. این مجلس سپس به اتفاق، سون یات سن، رهبر انقلابیون را به عنوان اولین رئیس جمهور چین برگزید و او را مامور مذاکره با پکن و انتقال مسالمت‌آمیز حکومت از باقی‌مانده خاندان امپراتوری منچو به جمهوری جدید نمود. با حل این مسئله، در روز دوازدهم فوریه 1912 م، حکومت 267 ساله خاندان منچو به پایان رسید و در نهایت، روز دهم اکتبر سال 1912 م، روز جمهوری اعلام شد.
مرگ "سرگئی آیْزِنِشْتایْنْ" کارگردان معروف سینمای جهان (1948 م)
سرگئی میخایلوویچ آیْزِنشْتایْنْ، در 7 ژوئیه 1898 م در روسیه به دنیا آمد. آیزنشتاین در سال 1930 م راهی هالیوود در امریکا گردید ولی در آنجا هیچ کدام از پروژه‌هایش را عملی نیافت. او در سال‌های بعد فیلم‌هایی از قبیل اعتصاب، خط عمومی، اکتبر و کشتی جنگی پوتِمْکین را ساخت و در کارگردانی این فیلم‌ها و سایر فیلم‌های ارزش‌مند، شیوه‌های نو و ابتکاری به کار برد. آیزنشتاین با ساخت دو فیلم الکساندر نوکْسی و ایوان مخوف، شور میهن‌پرستی و اعتقاد شدید خود را به مرام کمونیستی نشان داد. او در برخی از فیلم‌های خود، بازی‌های دسته جمعی را بر بازی‌های انحصاریِ هنرپیشه اصلی ترجیح داده و اهمیت هنر تدوین برای ایجاد رابطه دراماتیک و نمایشی میان تصویرهای پراکنده را به اثبات رسانده است. آیزنشتاین، استاد فُرمالیسم یا شکل‌دهی در هنر فیلم محسوب می‌شود که بر اساس آن، در هنر و ادبیات، بر زیبایی ظاهر یا شکل بیرونی آثار، بیشتر از معنی، محتوا و ماده، توجه و تاکید می‌شود. وی چند کتاب نیز درباره علم نظری سینما نوشته است. سرگئی آیْزِنشْتایْن سرانجام در یازدهم اکتبر 1948 م در پنجاه سالگی در مسکو درگذشت.
عملیات نامنظم فتح 1 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (1365 ش)
رزمندگان اسلام با نفوذ تا عمق 150 کلیومتری خاک عراق، به انتظار اعلام عملیات از طریق قرارگاه رمضان بودند تا این که عملیات متوسط و پارتیزانی فتح 1 از تاریخ 19 مهر 1365 ش در منطقه عمومی کرکوکِ عراق با هدف پاسخ به شرارت‌های دشمن در حمله به تأسیسات ایران، ضربه زدن به ضد انقلاب خود فروخته در عراق و اختلال در صادرات و جلوگیری از افزایش تولید نفت عراق آغاز شد.
برخی از رویدادهای امروز
1737: یک زلزله شدید شهر کلکته هند را ویران و 300 هزار تن را کشت.
1865: شورش سیاهپوستان جامائیکا (در آن زمان مستعمره انگلستان) بر ضد فقر، تبعیض و بی عدالتی به رهبری یک روحانی مسیحی به نام «پال بوگل» آغاز شد. دولت لندن چون ادامه این وضعیت را تهدیدی برای منافع جهانی خود یافت دستور دستگیری و اعدام بوگل را صادر کرد و متعاقب آن، بوگل دستگیرد و به دار کشیده شد و عصیان سرکوب گردید.
1923: ارزش برابری پول آلمان به قدری کاهش یافت که هر 4 میلیارد مارک برابر یک دلار ارزش داشت و ادامه همین وضعیت با عث روی کار آمدن هیتلر شد.
1950: اف سی سی (کمیسیون مستقل ارتباطات آمریکا) پروانه تاسیس نخستین فرستنده تلویزیون رنگی را در این کشور به نام کمپانی رسانه ای «سی بی اس» صادر کرد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید