نشست علمی با موضوع «افغانستان و راهبردهای توسعه» با حضور جمعی از اساتید دانشگاه، دانشجویان و فعالان علمی و فرهنگی در تهران، از سوی کانون فرهنگی دانشجویان افغانستانی دانشگاه خوارزمی تهران، با همکاری معاونت فرهنگی این دانشگاه برگزار شد.

امینیان: الگوی بومی توسعه و دولت فراگیر کلیدهای توسعه افغانستان هستند

در این نشست دکتر بهادر امینیان، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در افغانستان گفت افغانستان دارای پتانسیل عظیم برای جهش اقتصادی است، به‌شرط آنکه دولتمردان آن با رویکرد عقلانی وارد عمل شوند.

به گفته امینیان یک کریدور اقتصادی می‌تواند به عنوان راهی برای انتقال کالا، بلکه بستری برای توسعه مراکز صنعتی، کشاورزی و استخراج منابع معدنی افغانستان نقش ایفا کند.

سفیر سابق ایران در کابل با تأکید بر اهمیت زیرساخت‌ها در این مسیر گفت: «افغانستان بر روی گنجی از معادن نشسته است؛ اما به دلیل نبود زیرساخت ارتباطی، انرژی و سرمایه‌گذاری مناسب، این منابع بلااستفاده مانده‌اند. اگر زمینه فراهم شود، تنها یکی از معادن بزرگ سنگ‌آهن افغانستان که در نزدیکی مرز ایران واقع شده، می‌تواند معادلات اقتصادی منطقه را تغییر دهد.»

او یکی از موانع مهم توسعه در افغانستان را عدم وجود الگوی بومی توسعه دانست و گفت: «تمام طرح‌هایی که از خارج وارد افغانستان شده‌اند، شکست خورده‌اند. نخبگان افغانستان باید خود دست به کار شده و بر اساس ظرفیت‌های داخلی، مدل توسعه بومی را طراحی و اجرا کنند.»

امینیان در عین حال با تأکید بر نقش کلیدی دولت فراگیر، توسعه افغانستان را منوط به شکل‌گیری یک دولت قدرتمند و ملی دانست: «دولت مقتدر و فراگیر، شرط اساسی عبور افغانستان از چرخه بحران و دستیابی به ثبات و توسعه است.» 

نوروزی: توسعه نیازمند گفتگوی نخبگان بر الگوی بومی توسعه است 

در ادامه این نشست علمی، دکتر مجتبی نوروزی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل افغانستان، طی سخنانی به تبیین ریشه‌های فرهنگی و ذهنی عقب‌ماندگی توسعه در افغانستان پرداخت.

دکتر نوروزی سه مانع اصلی فرهنگی و ذهنی توسعه را چنین برشمرد: 

1. نبود گفت‌وگوی جدی نخبگانی درباره توسعه 

2. عدم درک ضرورت توسعه به‌عنوان یک اولویت ملی 

3. نبود توافق نظری میان نخبگان درباره ارکان و مدل توسعه مناسب برای افغانستان

وی همچنین تأکید کرد که توسعه نمی‌تواند نسخه وارداتی باشد و لازمه تحقق آن، «کشف مسئله از درون جامعه» و «پاسخ‌گویی متناسب با شرایط بومی» است. به گفته او، تکیه صرف بر مدل‌های بیرونی، بدون توجه به قدرت‌های درونی و زمینه‌های فرهنگی، نه تنها سودمند نیست بلکه گاه ضربه‌زننده نیز خواهد بود.

رشادت: توسعه نیازمند اجماع داخلی بین نخبگان و آحاد مردم است

دکتر امین رشادت، استاد دانشگاه، به عنوان سومین سخنران نشست علمی «افغانستان و راهبردهای توسعه» به ارائه سخنانی درباره موانع توسعه در افغانستان و چالش‌های پیش روی کشور پرداخت.

دکتر رشادت به مفاهیم و نظریه‌های توسعه اشاره کرد و بر این نکته تأکید نمود که توسعه در هر کشور باید متناسب با شرایط اجتماعی، فرهنگی و تاریخی همان جامعه انجام گیرد.

وی افزود: برای رسیدن به توسعه در افغانستان، باید از الگوهایی استفاده کرد که با واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی افغانستان همخوانی داشته باشد. در غیر این صورت، احتمال شکست این پروژه‌ها بسیار زیاد است.

در پایان، این استاد دانشگاه به لزوم توافقات داخلی و توافقات منطقه‌ای و بین‌المللی در راستای شروع پروژه‌های توسعه در افغانستان اشاره کرد و اظهار داشت: برای تحقق توسعه در افغانستان، باید ابتدا اجماع داخلی بین نخبگان و آحاد مردم صورت گیرد. همچنین، همکاری و توافق با کشورهای منطقه و نهادهای بین‌المللی ضروری است.