‌ابوالفضل ظهروه‌وند عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، محسن پاک‌آیین دیپلمات سابق کشورمان، علیرضا عنایتی سفیر ایران در عربستان سعودی و بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر به بررسی سفر وزیر خارجه کشورمان به روسیه، سفر وزیر دفاع عربستان و مدیرکل آژانس انرژی اتمی به ایران پرداختند.

پاک‌آیین در ابتدای برنامه گفت: سفر وزیر دفاع عربستان به ایران خیلی پرمعناست و اینکه از طرف پادشاه عربستان برای رهبر معظم انقلاب پیام می‌آورد بسیار مهم است.

سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان بیان کرد: غیر از ارتباطات سیاسی همکاری‌های دفاعی نشان‌دهنده ارتباطات بالاست و باید از ظرفیت‌های مشترک استفاده کنند. سفر آقای عراقچی به روسیه به‌دلیل بحث‌های متنوعی که با آن داریم مثل بحث مذاکره با آمریکا بسیار مهم است. ایران و روسیه سند راهبردی دارند که در دوما تصویب شد همچنین مسائل منطقه باید بررسی شود.

برش کیفی روابط ایران و عربستان

علیرضا عنایتی سفیر ایران در عربستان سعودی گفت: شاید در مارس ۲۰۲۳ یک برشی برای اینکه روابط ایران و عربستان به حالت طبیعی برگشت را داشیتم، اما امروز می‌توانیم یک برش کیفی داشته باشیم که در بستر مناسبات ایران و عربستان یک روز مهم را در برگیرد.

سفیر ایران در عربستان سعودی بیان کرد: جایگاه آقای خالد بن سلمان در وزارت دفاع و پرونده‌هایی که توسط وی پیگیری می‌شود و موقعیتی که در سلسله مراتب این کشور دارد نشان می‌دهد که ما در یک دوره جدیدی از مناسبات می‌توانیم قرار بگیریم. دو کشور به لحاظ تاریخی دارای موافقتنامه لازم‌الاجرایی در زمینه هوایی، اقتصادی و امنیتی هستند که برخی از آن در دو سال گذشته مورد تاکید قرار گرفته و پرواز مستقیم از دمام به مشهد از سر گرفته شده و پرواز عمره از سر گرفته شده که ۲۱۰ هزار عمره گذار به عربستان رفتند.

عنایتی اظهار کرد: دو کشور با امکاناتی که دارند بسیار بیشتر از این سقفی که تعریف کردیم می‌توانند مناسبات را گسترش دهند. دیدار بن سلمان از ایران و رئیس ستاد مشترک عربستان از ایران و تماس تلفنی با سرلشکر باقری و حضور ایران در نمایشگاه دفاعی عربستان برای اولین‌بار شکل گرفت که به نفع جهان اسلام است. سیاست همسایگی که ایران منادی آنبوده ثمرات خود را ارائه می‌دهد.

ظهره‌وند در ادامه برنامه گفت: شرایط در حال گذار است. اگر از سفر وزیر دفاع عربستان شروع کنم یعنی سعودی به‌دنبال تعریف جایگاه برای خود است و این سفر بسیار مهم است و نشان می‌دهد ریاض یک تصمیم مهمی را می‌گیرد و به تهران آمدند تا ببنیند تا چه حد دیدگاه‌ها به هم نزدیک است.

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس بیان کرد: تحولات شبه جزیره عربستان ازجمله در یمن را شاهد هستیم که می‌تواند جهت تحولات را تغییر دهد و عربستان بیشتر تاثیر می‌گیرد که بخشی از آن توسط رژیم صهیونیستی و آمریکا دنبال می‌شود. 

افق روشن روابط ایران و روسیه

کاظم جلالی سفیر کشورمان در مسکو در ادامه برنامه اظهار کرد: از مدتی پیش مقرر شده که آقای عراقچی پیام مقام معظم رهبری خطاب به آقای پوتین را به مسکو بیاورد و امروز ضمن ابلاغ رهبر انقلاب به پوتین مذاکرات بسیار مفصلی با پوتین داشت که بخشی از آن به تبیین پیام جامع رهبری اختصاص یافت که پیام بسیار مهمی بود.

سفیر کشورمان در مسکو  بیان کرد: در دیدار آقای عراقچی با پوتین، روسیه از گفتگوهای خود با اوکراین و آمریکا توضیحاتی را به وزیر خارجه کشورمان داد و آخرین وضعیت گفتگوهای غیرمستقیم را از زبان آقای عراقچی شنیدند و بحث‌هایی در حوزه مسائل هسته‌ای و تحولاتی که در این زمینه گذشت از مباحثی بود که بین عراقچی و پوتین مطرح شد همچنین مسئله فلسطین و غزه و کشورهای دیگر که در منطقه ما می‌گذرد بین عراقچی و پوتین مطرح شد.

جلالی اظهار کرد: پوتین در دیدار با آقای عراقچی گفت روابط ما راهبردی است و تاکید می‌کرد اگر در روابط ما تغییر ایجاد شود هیچ خللی به ماهیت روابط ما با ایران وارد نمی‌کند و ما دو کشوری هستیم که با استقلال در کنار هم هستیم و آقای عراقچی تاکید کرد سیاست خارجی ما براساس استقلال است و روسیه در عرصه جهانی باید دارای نقش باشد و ایران هم نقش خود را داشته باشد. فردا هم آقای عراقچی مذاکرات دیگری با لاوروف وزیر خارجه روسیه خواهد داشت.

سفیر کشورمان در مسکو تصریح کرد: در پیام رهبر انقلاب برای گسترش روابط و پروژه‌های بزرگ این مطالب مطرح شد و پوتین در صحبت‌هایش بر پروژه‌های مهم تاکید کرد و آقای عراقچی بر گفت‌و‌گو‌های دوجانبه تاکید کرد که چرا علی‌رغم روابط دو کشور و سند‌های متعدد روابط به حد مطلوب نرسیده است. رهبر انقلاب در جلسه‌ای که در ماه رمضان داشتند به مسئله کریدور شمال و جنوب اشاره کردند و یا در دیدار با مسئولان اشاره کردند باید به کشورهای چین و روسیه توجه شود.

جلالی گفت: افق روشنی داریم و رشد خوبی داریم. آنچه از گمرکات روسیه اعلام شد در ۲۰۲۴ حدود ۱۶ درصد رشد داشتیم و حجم تجارت به پنج میلیارد دلار رسیده البته این رقم راضی کننده نیست و باید افزایش یابد.

اوراسیا، تعیین‌کننده اقتصاد جهان ظرف ۲۵ سال آینده 

پاک‌آیین در ادامه گفت: رویکرد ایران به عربستان رویکرد عملگرایانه و مثبت بوده است و ما هیچ وقت تعرضی به عربستان نداشته‌ایم. در مقاطعی شاهد بودیم عربستان رویکردی که انتظار داشتیم از خود نشان نداده لذا به این جمع‌بندی رسیده که ایران دوستی قابل اعتماد در منطقه است.

سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان بیان کرد: وضعیت خاص نسل‌کشی اسرائیل در غزه و حمایت‌های آمریکا و علاقه‌مندی جهان اسلام به فلسطین و رویکرد‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی باعث اتحاد در جهان اسلام می‌شود. وقتی با کشور‌های عربی درباره فلسطین صحبت می‌کردیم در مقاطعی می‌گفتند این موضوع عربی است، اما الان به این نتیجه رسیدند که این موضوع اسلامی است و باعث امنیت کشور‌ها می‌شود لذا از این به بعد شاهد رویکرد انسجام در بین کشور‌های عربی هستیم و محور آن عربستان است و در آینده بیشتر شاهد این هستیم که بدون مداخله خارجی شاهد امنیت منطقه باشیم.

پاک‌آیین بیان کرد: نظم جدیدی در جهان در حال شکل‌گیری است که یکی از خصوصیات آن انتقال قدرت از غرب به شرق و چندجانبه‌گرایی است. منطقه‌ای که ما در آن هستیم منطقه اوراسیاست و ظرف ۲۵ سال آینده تعیین‌کننده اقتصاد جهان است. این منطقه از چین، آسیا مرکزی، روسیه و ایران که محور آن است تشکیل شده و ایران و روسیه و چین سه کشور مهم آن است.

لایحه روابط راهبردی ایران و روسیه باید به مجلس بیاید

ظهره‌وند در ادامه برنامه گفت: سفر وزیر دفاع عربستان سعودی آغاز یک فرایند است و شخص بن سلمان نطقه عطفی در نقش‌آفرینی این کشور است. عربستان امنیتش را برون‌زا تعریف کرده با کمک انگلیس و وآمریکا والان می‌خواهد یک بازیگر موثر با امنیت درون‌زا باشد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: تجربه سوریه برای عربستان خیلی درس‌آموز است و تحولات سوریه برخلاف آن چیزی است که عربستان انتظارش را داشت.

ظهره‌وند گفت: روابط راهبردی که شروع شده محدود به دولت‌ها نیست و این مسیر بایسته است نکته دیگر اینکه همزمانی پیام رهبری با تصویب توافقنامه جامع همکاری بین ایران و روسیه در دوما و سنا این کشور است که فقط منتظر امضای پوتین است، اما در سمت ما باید لایحه آن به مجلس می‌آمد و باید هرچه زودتر بیاید، چون برای امنیت ما و ژئوپلیتیک منطقه بسیار مهم است.

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس تصریح کرد: ما و روسیه در حفظ سوریه برای جلوگیری از تجزیه سوریه توسط داعش نقش مهمی داشتیم. آمریکا تلاش می‌کرد بین ایران و روسیه و چین اختلاف ایجاد کند لذا امیدوارم که آقای عراقچی حامل پیام رهبر انقلاب به رئیس‌جمهور چین باشد. رویکرد راهبردی با چین باید بیشتر در دستور باشد، اما نمی‌دانم چرا اقدامی نمی‌شود. 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: چین بزگترین واردکننده نفت ایران است که اگر همکاری راهبردی را با چین در دستور بگذاریم دیگر جایی برای تحریم و فشار نخواهد ماند لذا این سفر بسیار تعیین‌کننده است. روسیه و چین وقتی توافقنامه راهبردی را امضا می‌کنند متوجه منافع امنیت ملی خودشان هستند و با یک خطر جدی با آمریکا مواجه هستند و این امر آنها را به سمت ایران سوق می‌دهد. آمریکا الان نیرو‌های تکفیری را به داخل افغاسنتان و تاجیکستان می‌فرستد و به‌دنبال بازی در قفقاز است.

ظهروند گفت: تحرکات دیپلماسی تاثیر مثبتی برای گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در روز شنبه خواهد داشت.

گله اسلامی از گروسی

بهروز کمالوندی سخنگو و معاون سازمان انرژی اتمی کشورمان در ادامه برنامه برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت: سفر گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی از پیش تعیین شده بود و در چارچوب تعاملات جاری پیش‌بینی شده بود که روز شنبه بیاید، اما، چون مصادف با سفر آقای عراقچی بود این سفر را جلو انداختیم تا دیدار‌ها برگزار شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار کرد: در بازدیدی که گروسی از نمایشگاه هسته‌ای داشت بسیار تحت تاثیر قرار گرفت. تا دوهفته دیگر معاون او می‌آید تا مسائل را پیگیری کنیم. در دیدار آقای عراقچی مسئله گفت‌و‌گو‌های عمان مطرح شد و حواشی و نقش موثری که آژانس می‌تواند داشته باشد و اینکه نقش منفی نداشته باشند نیز مطرح شد. در دیدار آقای اسلامی و عراقچی با گروسی به تهدید‌ها اشاره شد و ایران گفت ایران قوی ایستاده و پاسخ قاطع خواهد داد.

معاون سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: آقای اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد ایران بر حقوق هسته‌ای خود تاکید دارد و هیچ‌کس نمی‌تواند با ایران با زبان تهدید صحبت کند و از مصاحبه‌های گروسی انتقاد داشت و از اینکه گروسی گفته بود سطح غنی‌سازی ۶۰ درصد ایران معادل با هفت بمب اتمی است گله کردند، چون سطحی برای غنی‌سازی مطرح نیست لذا نباید این اظهارات را می‌گفت.

کمالوندی بیان کرد: گروسی برای تفاهم اعلام آمادگی کرد. مذاکرات فنی ما ظرف دو هفته آینده در سفر معاون وی به تهران انجام می‌شود. موضوعاتی که دائم تکرار می‌شود مسائلی نیست که مدام در آژانس بیاید و باید بتوانیم فضا را به نحوی داشته باشیم که مدیریت شود و به مسیر سازندگی و تفاهم پیش برود.