نشست مشترک مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی امروز (چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۴) با حضور بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و رضا مسرور، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و جمعی از مدیران دو طرف در مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد. 

بابک نگاهداری در این نشست به محور‌هایی اشاره کرد که در مورد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باید مدنظر قرار گیرد.

وی نخستین محور را تغییر رویکرد به مناطق آزاد دانست و گفت: در کشور دو نوع نگاه در این زمینه وجود دارد؛ نگاه اول این است که این مناطق باید به محرومیت زدایی و توسعه محلی کمک کنند، اما نگاه دوم این است که مناطق ویژه اقتصادی باید نقش خود را در توسعه ملی ایفا کنند و نگاه کلان و ملی داشته باشند که بنظر می‌رسد رویکرد دوم درست است.

نگاهداری با اشاره به اهمیت نگاه راهبردی و ترسیم نقشه کلان در مناطق آزاد، توضیح داد: هر منطقه باید بر اساس برنامه کلان کشور ماموریت ویژه‌ای داشته باشد تا مشخص شود آن منطقه چه ماموریتی بر عهده دارد و براساس همین رویکرد است که نقش مناطق آزاد در کریدور‌های جهانی و منطقه‌ای مشخص می‌شود.

وی نکته بعدی را اصلاح نحوه حکمرانی در مناطق آزاد دانست و گفت: نهاد‌های مختلفی در مدیریت این مناطق ورود می‌کنند و این باعث موازی کاری و تداخلات سازمانی شده است، باید پنجره واحد مدیریتی در این مناطق شکل بگیرد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، در ادامه با اشاره به اهمیت تعامل این مرکز و دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، پیشنهاد داد تا کارگروهی مشترک بین مرکز پژوهش‌های مجلس و این دبیرخانه تشکیل شود.

رضا مسرور، هم در این نشست با ارائه گزارشی از عملکرد دبیرخانه مناطق آزاد به برخی نگاه‌های منفی که نسبت به این مناطق ایجاد شده اشاره کرد و گفت: همین نگاه‌ها باعث شده که برخی معافیت‌های قانونی از این مناطق حذف شود و عملا در حال حاضر مناطق آزاد تفاوت چندانی با سرزمین اصلی ندارند.

وی ادامه داد: برای هر منطقه اولویت و ماموریت ویژه‌ای تعریف کرده‌ایم و قرار نیست که مناطق آزاد ما همه کار‌ها را بر عهده بگیرند.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، با بیان اینکه در حال حاضر عملا در کشور مناطق آزاد نداریم ادامه داد: اگر تعریف‌های جهانی را هم در این زمینه ببینیم متوجه می‌شویم که ما نتوانستیم به معنی دقیق کلمه مناطق آزاد شکل دهیم.

مسرور با اشاره به گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس از ضرورت تشکیل کارگروه مشترک بین این دو نهاد سخن گفت تا در نتیجه این اقدام، کار کارشناسی و پژوهشی مطلوب برای مناطق آزاد مدون شود و براساس آن قوانین فعلی اصلاح شود.

مدیران و کارشناسان حاضر در این نشست هم به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند. کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس به ضرورت ارائه دقیق اطلاعات در مورد عملکرد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تاکید کردند تا براساس آن بتوانند گزارش‌های دقیق تهیه کنند.