باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - با افزایش دمای زمین و ذوب شدن یخ‌های قطبی، اهمیت ژئوپلیتیکی منطقه‌ی قطب شمال به‌شدت افزایش یافته و رقابت‌های بین‌المللی در این منطقه رو به گسترش است. تمایل دونالد ترامپ برای خرید گرینلند از دانمارک تنها یکی از نشانه‌های این روند است.
از زمان آغاز مذاکرات میان آمریکا و روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۵، همکاری احتمالی در قطب شمال به یکی از موضوعات مهم در دستور کار تبدیل شده، اما آمریکا باید با حضور پررنگ چین که به‌طور فزاینده‌ای با روسیه همکاری استراتژیک دارد، رقابت کند.
به گزارش شورای آتلانتیک، ولادیمیر پوتین نگاه ویژه‌ای به استراتژی دریایی دارد و در اوت ۲۰۲۴ با تأسیس «هیات دریایی روسیه» به رهبری نیکلای پاتروشف، بر این اولویت تأکید کرده است. پاتروشف یکی از متحدان نزدیک پوتین و رئیس سابق سرویس امنیتی FSB است.
بر اساس دکترین دریایی جدید، کنترل روسیه بر «مسیر دریایی شمالی» که کوتاه‌ترین مسیر میان اروپا و اقیانوس آرام است، حیاتی تلقی می‌شود. پوتین بر تقویت حضور نظامی و توانمندی‌های دریایی در این منطقه تأکید دارد.
روسیه این مسیر را بخشی از زیرساخت ملی خود می‌داند ؛ در حالی که این مسیر، مناطقی را شامل می‌شود که خارج از آب‌های سرزمینی روسیه قرار دارند و در حال حاضر به‌دلیل تغییرات اقلیمی، قابل کشتیرانی‌تر شده‌اند.
منتقدان این اقدامات را ناقض کنوانسیون حقوق دریاها (UNCLOS) مصوب ۱۹۸۲ می‌دانند. گرچه روسیه این کنوانسیون را در ۱۹۹۷ تصویب کرده، اما مقام‌های کرملین مدعی‌اند مفاد آن درباره قطب شمال صدق نمی‌کند.
به گزارش شورای آتلانتیک، با توجه به افزایش همکاری‌های چین و روسیه در منطقه، از جمله بهره‌برداری از مسیر شمالی به‌عنوان راه تجاری و منبع تأمین منابع طبیعی، خطر تنش‌های بیشتر ژئوپلیتیکی در قطب شمال افزایش یافته است.
نفوذ دریایی روسیه و چین در قطب شمال می‌تواند کشورهای کوچکتر مثل کانادا، نروژ و دانمارک را که نیروی دریایی ضعیف‌تری دارند، در موقعیت ضعف قرار دهد و امنیت جزایر پراکنده و آسیب‌پذیر منطقه را به خطر اندازد.
در نهایت، از منظر شورای آتلانتیک محدود کردن نفوذ روسیه در قطب شمال باید به‌عنوان یک موضوع امنیت بین‌المللی در نظر گرفته شود.
