باشگاه خبرنگاران جوان؛ روژیار شعبانی - دکتر مسعود روشنی، مدرس فدراسیون‌های ورزشی و دانشگاه، درباره فواید علمی روزه‌داری و تأثیرات مثبت آن بر بدن و سبک زندگی با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان به گفت‌و‌گو پرداخت.

وی معتقد است که روزه نه تنها از نظر معنوی؛ بلکه از نظر علمی نیز دارای مزایای بسیاری است که امروزه در محافل علمی دنیا مورد بحث قرار می‌گیرد.

فواید روزه‌داری؛ از کاهش وزن تا سلامت مغز

مسعود روشنی در ادامه فواید روزه گرفتن را شامل موارد زیر دانست:

• کمک به کاهش وزن و کاهش چربی‌های اضافی

• بهبود سلامت قلب

• تقویت عملکرد مغز

• تقویت سیستم ایمنی بدن

• حفظ قدرت عضلانی

• کاهش سطح چربی خون

• کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون

• افزایش سوخت و ساز بدن

آیا مصرف مواد غذایی ما در طول روز بهینه است؟

وی افزود: «تحقیقات نشان داده اند که کاهش میزان کالری مصرفی در روز، همانند یک آنتی‌اکسیدان قوی، به سلامت مغز و بدن کمک می‌کند. نکته جالب این است که آنچه می‌خوریم، به اندازه‌ی مقدار آن مهم نیست. در واقع افرادی که کمتر غذا مصرف می‌کنند، اغلب عمر طولانی‌تری دارند.»

با این حال، روشنی هشدار داد که کاهش بیش از حد کالری دریافتی نیز خطراتی دارد. اگر فردی دو روز غذا نخورد، ممکن است بدنش وارد مرحله‌ مقاومت به انسولین شود که در برخی موارد منجر به دیابت خواهد شد. در چنین شرایطی، سوخت و ساز بدن کاهش پیدا می‌کند و بدن برای حفظ انرژی، چربی‌ها را ذخیره می‌کند. بنابراین، روزه‌داری باید اصولی باشد و نباید بدن را در معرض استرس شدید ناشی از گرسنگی طولانی‌مدت قرار داد.

وی تأکید کرد: «ماه رمضان فرصت خوبی برای اصلاح الگوی مصرف غذا و آشنایی با سبک تغذیه‌ صحیح است.»

اصول تغذیه در ماه رمضان

۱. وعده‌های خود را با سوپ آغاز کنید

روشنی توصیه کرد که بهتر است افطار را با یک سوپ رقیق و مقوی آغاز کنید. این کار باعث آماده شدن معده برای هضم غذا می‌شود. با توجه به این که در بسیاری از مناطق، ماه رمضان با گرمای هوا همراه است، توصیه می‌شود سوپی سبک و سرشار از مواد مغذی مصرف شود تا بدن بعد از ساعات طولانی روزه‌داری، مواد ضروری را دریافت کند.

۲. آهسته غذا بخورید

وی هشدار داد که یکی از اشتباهات رایج در ماه رمضان، تند غذا خوردن هنگام افطار است. بهتر است غذا را آهسته و با آرامش میل کنید؛ زیرا حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد تا مغز پیام سیر شدن را دریافت کند. این کار از پرخوری و مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند.

۳. از تنوع زیاد غذا‌ها در سفره‌ افطار بپرهیزید

مسعود روشنی در این باره گفت: «پس از ساعت‌ها روزه‌داری، تمایل به مصرف انواع غذا‌ها افزایش می‌یابد؛ اما تنوع زیاد غذایی ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شود. انتخاب یک وعده‌ غذایی متعادل و مناسب، بهترین راه برای حفظ سلامت دستگاه گوارش است.»

۴. پروتئین و کلسیم را در رژیم غذایی خود بگنجانید

وی توصیه کرد که دریافت میزان کافی پروتئین و کلسیم، برای حفظ انرژی و قدرت عضلانی ضروری است. مصرف گوشت، لبنیات، حبوبات و تخم‌مرغ، منابع خوبی برای تأمین این مواد مغذی هستند.

۵. وعده‌های غذایی را سبک نگه دارید

وی ادامه داد: «متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که غذا را در دو مرحله مصرف کنید؛ یک وعده سبک هنگام افطار و یک وعده‌ اصلی حدود یک یا دو ساعت بعد. مصرف غذا‌های بسیار چرب و شیرینی‌هایی مانند زولبیا و بامیه پس از ساعت‌ها روزه‌داری، فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد می‌کند و بهتر است از مصرف آن ها پرهیز شود. در عوض، میوه‌ها گزینه‌ سالم‌تری برای تأمین انرژی بدن هستند.»

۶. مصرف نمک و ادویه‌های تند را کاهش دهید

روشنی تأکید کرد که مصرف زیاد نمک در شرایط روزه‌داری می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و مشکلات کلیوی شود. بنابراین، همان مقدار نمک موجود در غذا‌ها کفایت می‌کند. همچنین، غذا‌های تند و شور ممکن است باعث تشنگی زیاد و دهیدراته شدن بدن شوند.

۷. میان‌وعده‌های سالم مصرف کنید

وی افزود: «زمان بین افطار تا سحر فرصتی مناسب برای تأمین انرژی بدن است. میان‌وعده‌های سالم مانند آجیل، میوه‌های خشک و خرما نه تنها سطح انرژی را افزایش می‌دهند، بلکه مواد مغذی ارزشمندی را نیز فراهم می‌کنند.»

۸. فیبر‌ها را در رژیم غذایی خود بگنجانید

وی با اشاره به مشکلات گوارشی در ماه رمضان گفت: «یکی از مشکلات شایع در این ماه، تغییر در حرکات روده است. مصرف خوراکی‌های سرشار از فیبر مانند غلات سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزیجات، از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند و به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.»

۹. مراقب میزان غذای مصرفی باشید

روشنی در پایان گفت: «باید توجه داشت که پس از ساعت‌ها روزه‌داری، نباید بیش از حد غذا مصرف کرد. کنترل میزان وعده‌های غذایی، از افزایش وزن و مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کند.»

وی تأکید کرد که روزه‌داری علاوه بر فواید معنوی، تأثیرات مثبت فراوانی بر سلامت بدن دارد. با رعایت اصول صحیح تغذیه، می‌توان از این فرصت برای بهبود عادات غذایی و اصلاح سبک زندگی استفاده کرد. روزه‌داری به ما یاد می‌دهد که مصرف غذا را مدیریت کنیم و با یک رژیم غذایی متعادل، سلامتی خود را ارتقاء دهیم.