کاخ خمینی کجاست؟
در جنوب شرقی پل حجتیه قم، در کوچه‌ای به عرض تنها ۶ متر، خانه‌ای ساده قرار دارد که برای ۱۱ ماه، محل سکونت یکی از تأثیرگذارترین رهبران قرن بیستم بود.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه آقامحمدی ـ در جنوب شرقی پل حجتیه قم، در کوچه‌ای به عرض تنها ۶ متر، خانه‌ای ساده قرار دارد که برای ۱۱ ماه، محل سکونت یکی از تأثیرگذارترین رهبران قرن بیستم بود. این خانه، که متعلق به آیت‌الله محمد یزدی، یکی از شاگردان و یاران نزدیک امام خمینی (ره) بود، نه تنها محل زندگی ساده و بی‌آلایش امام، بلکه مرکز تصمیم‌گیری‌ها و رویداد‌هایی بود که سرنوشت انقلاب اسلامی ایران را رقم زد. این گزارش به بررسی نقش این خانه در تاریخ انقلاب و سبک زندگی امام خمینی (ره) در این دوره می‌پردازد.
خانه‌ای که تاریخ ساز شد
خانه‌ای که امام خمینی (ره) پس از بازگشت از تبعید در سال ۱۳۵۷ در آن ساکن شد، در مجاورت منزل دامادش، آیت‌الله اشراقی، قرار داشت. این خانه به‌دلیل موقعیت مکانی مناسب و فضای وسیع‌ترش، برای استقبال از انبوه مردم و جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای همسایگان انتخاب شد. منزل آیت‌الله یزدی به‌عنوان محل سکونت امام و منزل آیت‌الله اشراقی به‌عنوان دفتر کار ایشان مورد استفاده قرار گرفت.
این خانه ساده، با وجود نداشتن هیچ گونه تجملات، به مرکزی برای دیدار‌های تاریخی، سخنرانی‌ها، مذاکرات، ارسال پیام‌ها و تلگراف‌های مهم تبدیل شد. امام خمینی (ره) در این خانه، روزانه ساعت‌ها با مردم دیدار می‌کردند و حتی برخی شب‌ها تا ساعت ۱۰ شب، مردم در اطراف خانه ایشان حضور داشتند. برای دیدار با مردم، امام اغلب به پشت بام می‌رفتند تا همگان بتوانند ایشان را ببینند و او نیز بتواند به احساسات مردم پاسخ دهد.
ساده‌زیستی امام: نماد تعهد به مردم
سبک زندگی ساده امام خمینی (ره) در این خانه، بازتابی از فلسفه زندگی او بود. او که همواره بر پرهیز از تجمل‌گرایی و نزدیکی به زندگی عامه مردم تأکید داشت، حتی در اوج قدرت سیاسی، از زندگی در خانه‌های مجلل خودداری می‌کرد. نقل است که پس از تهیه خانه‌ای مناسب‌تر در خیابان ساحلی، امام از سکونت در آن امتناع کردند و گفتند: «این خانه خیلی اعیانی است و تزئیناتش زیاد است. برای من طلبه مناسب نیست.»
این نگرش امام، نه تنها در انتخاب محل سکونت، بلکه در تمام جنبه‌های زندگی او مشهود بود. او در اتاقی ساده، روی پتویی معمولی می‌نشست و به امور مردم رسیدگی می‌کرد. حتی زمانی که برای حفظ فاصله با مردم، میله‌هایی در اطراف خانه نصب شد، امام با ناراحتی دستور داد آنها را بردارند و گفتند: «من نمی‌خواهم از مردم جدا شوم.»
خانه‌ای که جهانیان را شگفت‌زده کرد
بسیاری از هیئت‌های خارجی که برای دیدار با امام به این خانه می‌آمدند، از سادگی آن شگفت‌زده می‌شدند. حسین مرتاضی، یکی از پاسداران خانه امام، نقل می‌کند که بسیاری از مهمانان خارجی که آدرس می‌خواستند از من می‌پرسیدند: «کاخ خمینی کجاست؟» و من خانه را نشان میدادم و می‌گفتم: «همین است، همین خانه محل اقامت امام است.» این ساده‌زیستی، نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای جهانیان نیز نمادی از تعهد امام به اصول اخلاقی و عدالت اجتماعی بود.
یازده ماهی که تاریخ را تغییر داد
دوره ۱۱ ماهه اقامت امام خمینی (ره) در این خانه، یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران بود. در این مدت، امام اقدامات و تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌سازی انجام دادند که آینده انقلاب اسلامی را شکل داد. از جمله این اقدامات می‌توان به اعلام تشکیل نظام جمهوری اسلامی، صدور فرمان تشکیل نهاد‌هایی مانند کمیته امداد و جهاد سازندگی، حمایت از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، و برخورد با غائله خلق مسلمان اشاره کرد.
بر اساس آمار‌های موجود، در این دوره کوتاه، امام ۵۹۰ سخنرانی و بیانات، ۲۱۶ احکام، ۱۴۱ پیام، ۸۶ نامه، و ۲۵ مصاحبه انجام دادند. این حجم عظیم فعالیت‌ها نشان‌دهنده نقش محوری این خانه در تاریخ انقلاب است.
خانه ساده آیت‌الله یزدی در قم، نه تنها محل زندگی امام خمینی (ره)، بلکه مرکزی برای تصمیم‌گیری‌ها و رویداد‌هایی بود که تاریخ ایران و جهان را تغییر داد. ساده‌زیستی امام در این خانه، نمادی از تعهد او به مردم و پرهیز از تجمل‌گرایی بود. امروز، این خانه به‌عنوان موزه‌ای تاریخی، یادآور روز‌هایی است که سرنوشت انقلاب اسلامی در آن رقم خورد و نشان‌دهنده این واقعیت است که رهبری واقعی، نه در ثروت و تجملات، بلکه در خدمت به مردم و پایبندی به اصول اخلاقی ریشه دارد.
این خانه، همچون قطعه‌ای از پازل تاریخ انقلاب، یادآور این است که حتی ساده‌ترین مکان‌ها می‌توانند صحنه‌ای برای بزرگ‌ترین تحولات تاریخی باشند.
