در عصر کنونی که بحران‌های جهانی، تغییرات اقلیمی، و نوسانات اقتصادی، چالش‌های جدی برای تامین پایدار انرژی به وجود آورده‌اند، متنوع‌سازی منابع تولید برق و ایجاد امنیت انرژی از اولویت‌های اصلی کشورهای مختلف به شمار می‌آید. در این راستا، استفاده از منابع انرژی مختلف، از جمله زغال‌سنگ و انرژی هسته‌ای، به عنوان ابزارهایی برای کاهش وابستگی به منابع محدود و آسیب‌پذیر شناخته می‌شوند. 

زغال‌سنگ، باوجود اینکه به‌عنوان یک منبع سنتی در تولید برق شناخته می‌شود، هنوز در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و حتی برخی از کشورهای پیشرفته برای تامین نیازهای انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این منابع، به دلیل داشتن هزینه نسبی پایین‌تر و دسترسی راحت‌تر، در بسیاری از شرایط به عنوان گزینه‌ای مناسب به‌شمار می‌روند. اما با توجه به اثرات زیست‌محیطی ناشی از مصرف زغال‌سنگ، تلاش برای بهینه‌سازی استفاده از آن و پیگیری تکنولوژی‌های پاک‌تر در کنار آن ضروری به نظر می‌رسد.

از سوی دیگر، انرژی هسته‌ای به عنوان یکی از منابع بدون انتشار کربن، نقشی مهم در متنوع‌سازی منابع انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ایفا می‌کند. این نوع انرژی با بهره‌گیری از فرایندهای هسته‌ای، قادر است مقادیر بالایی از انرژی را تولید کرده و در کنار سایر منابع، سهم مهمی در تحقق امنیت انرژی ایفا کند.

در نهایت، به‌منظور دستیابی به یک تأمین انرژی پایدار و ایمن، کشورهای مختلف باید به سمت ترکیبی از منابع گوناگون با تمرکز بر تنوع، کارآمدی، و تاثیرات زیست‌محیطی آن‌ها حرکت کنند. چنین رویکردی نه‌تنها به‌عنوان یک راهکار برای افزایش امنیت انرژی در برابر بحران‌ها و تحریم‌ها، بلکه به‌منظور کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی نیز اهمیت دارد. در همین راستا با حسن علی اخلاقی امیری، نماینده مجلس شورای اسلامی، به گفتگو نشستیم.

اخلاقی‌امیری با اشاره به وضعیت ناترازی انرژی در کشور، به عواملی که باعث این بحران شده‌اند اشاره کرد و اظهار داشت: ناترازی انرژی در ایران از عواملی چون عدم مدیریت صحیح در تولید و مصرف انرژی، به‌ویژه در حوزه برق، ناشی شده است. یکی از مشکلات اصلی این است که حدود ۷۰ درصد از برق کشور از گاز طبیعی تولید می‌شود. این وابستگی به گاز طبیعی، در شرایط خاص مانند سرمای شدید که تأمین گاز برای نیروگاه‌ها به مشکل برمی‌خورد، مشکلاتی را به وجود می‌آورد. وقتی گاز طبیعی به میزان کافی به نیروگاه‌ها نمی‌رسد، تولید برق با اختلال مواجه می‌شود.

وی افزود: در چنین شرایطی، به‌منظور جبران این کمبود، مجبور به استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند مازوت و گازوئیل می‌شویم. البته باید اذعان کرد که این سوخت‌ها مشکلات جدی زیست‌محیطی ایجاد می‌کنند. به‌ویژه مازوت که باعث آلودگی شدید هوا در کلان‌شهرها می‌شود. بنابراین، استفاده از این سوخت‌ها به هیچ‌وجه گزینه‌ای پایدار نیست و نیاز به یک راهکار بلندمدت و جامع داریم.

اخلاقی‌امیری با تأکید بر لزوم تنوع‌بخشی به منابع تولید برق در کشور ادامه داد: برای حل این معضل، باید دولت برنامه‌ای را برای تنوع منابع تولید برق تدوین کند. ما کشوری با منابع و ظرفیت‌های مختلف در زمینه انرژی هستیم و اگر این ظرفیت‌ها را به‌درستی مدیریت کنیم، می‌توانیم از بحران‌های پیش‌رو جلوگیری کنیم. به‌طور خاص، ما باید از گاز طبیعی، انرژی هسته‌ای، انرژی‌های پاک مانند پنل‌های خورشیدی و حتی منابع فسیلی مانند گازوئیل و زغال‌سنگ به‌طور متوازن استفاده کنیم. این چهار منبع، در صورتی که به‌طور مساوی و متناسب از آن‌ها بهره‌برداری کنیم، می‌توانند بخش عمده‌ای از نیاز کشور به برق را تأمین کنند.

نماینده مجلس در ادامه بیان کرد: اگر این چهار منبع به‌طور متوازن در تأمین برق کشور نقش داشته باشند، می‌توانیم ناترازی‌های موجود در فصول خاص را به‌راحتی مدیریت کنیم. مثلاً در زمستان که تأمین گاز برای نیروگاه‌ها مشکل می‌شود، می‌توانیم از انرژی هسته‌ای برای تأمین برق استفاده کنیم. از طرف دیگر، در فصول گرم تابستان که مصرف برق بالا می‌رود، انرژی خورشیدی و دیگر منابع پاک می‌توانند جایگزین مناسبی برای منابع سوختی باشند.

وی افزود: در حقیقت، استفاده از منابع مختلف نه تنها به حل مشکل ناترازی کمک می‌کند، بلکه به ارتقاء امنیت انرژی کشور نیز می‌انجامد. به‌ویژه با توجه به اینکه ایران به‌عنوان یکی از کشورهای تولیدکننده انرژی در جهان شناخته می‌شود، باید این ظرفیت‌ها را به نحو احسن مدیریت کنیم. یکی از مسائل مهم در این زمینه، توسعه انرژی هسته‌ای است. انرژی هسته‌ای به‌عنوان یک منبع پایدار و کم‌آلودگی می‌تواند سهم زیادی در تأمین برق کشور داشته باشد.

اخلاقی‌امیری با تأکید بر اهمیت انرژی‌های پاک افزود: در حال حاضر، توجه ویژه به انرژی‌های پاک، مانند پنل‌های خورشیدی، به یک ضرورت تبدیل شده است. کشور ما به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، ظرفیت بالایی برای تولید انرژی خورشیدی دارد. در بسیاری از مناطق کشور، تابش آفتاب زیاد است و این امر می‌تواند به‌عنوان یک منبع عمده در تولید برق پاک و پایدار مورد استفاده قرار گیرد. اگر دولت و وزارت نیرو به‌طور جدی وارد این عرصه شوند، می‌توانند کشور را به‌سمت تولید برق سبز هدایت کنند.

نماینده مجلس همچنین در خصوص اهمیت توجه به مصرف بهینه انرژی گفت: همانطور که تولید برق باید متنوع و پایدار باشد، مصرف نیز باید به‌طور صحیح مدیریت شود. یکی از مسائلی که باید در این زمینه به آن توجه کنیم، کاهش اسراف است. به همین منظور، باید به‌طور جدی فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف بهینه انرژی در بین مردم انجام شود. رسانه‌ها، نهادهای مسئول و حتی دولت باید برای آموزش و اطلاع‌رسانی در این زمینه تلاش کنند تا مردم بدانند که چگونه می‌توانند در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند.

وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در ارتقای فرهنگ مصرف بهینه، بیان کرد: رسانه‌ها باید نقش خود را در اطلاع‌رسانی در خصوص راهکارهای صرفه‌جویی در انرژی ایفا کنند. این مسئله نه تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه در بلندمدت به کاهش ناترازی انرژی و تقویت امنیت انرژی کشور می‌انجامد. ما باید بدانیم که بهینه‌سازی مصرف انرژی از جمله مسائلی است که نقش حیاتی در حل مشکلات ناترازی انرژی دارد.

اخلاقی‌امیری در نهایت با اشاره به اهمیت همکاری همه‌جانبه برای حل مشکل ناترازی انرژی گفت: حل بحران ناترازی انرژی در کشور نیازمند همکاری تمام دستگاه‌های دولتی و خصوصی است. اگر ما بتوانیم منابع تولید برق را تنوع ببخشیم، به‌ویژه از طریق انرژی‌های پاک و هسته‌ای، و در عین حال مصرف را مدیریت کنیم، می‌توانیم به امنیت انرژی کشور دست یابیم و مشکلات ناترازی برق را به حداقل برسانیم.