برنامه پسادکتری فناورانه (TOP) که از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری طراحی شده، گامی در جهت توسعه فناوری، توانمندسازی نخبگان و ارتقای همکاری دانشگاه و صنعت برداشته است. این برنامه که با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان و مؤسسات آموزش عالی برگزار می‌شود، فرصتی برای دانش‌آموختگان دکتری فراهم می‌کند تا در پروژه‌های فناورانه شرکت کرده و تجربیات عملی خود را افزایش دهند.

برنامه TOP، قرار است به صورت دوره‌ای دو ساله اجرا شود که در آن دانش‌آموختگان دکتری (فن‌جو) در شرکت‌های دانش‌بنیان، روی پروژه‌ای فناورانه تحت نظر عضو هیات علمی (مجری) فعالیت کنند. حقوق دریافتی فن‌جو معادل حقوق استادیار پایه یک دانشگاه تهران است که ۸۰ درصد آن از سوی معاونت علمی و ۲۰ درصد توسط شرکت تأمین می‌شود.

این برنامه با اهداف متعددی طراحی شده است که از جمله آنها می‌توان به حمایت از توسعه فناوری و تولید محصولات جدید، ارتقای کمی و کیفی محصولات فناورانه شرکت‌ها، رفع چالش‌ها و افزایش بهره‌وری شرکت، توانمندسازی و مهارت‌آموزی دانش‌آموختگان دکتری، ایجاد اشتغال پایدار برای دانش‌آموختگان و حفظ نخبگان در کشور، ارتقای ارتباط دانشگاه و صنعت، افزایش ظرفیت صادرات محصولات دانش‌بنیان و ارتقای پیچیدگی اقتصادی کشور اشاره کرد.

پروژه‌های پذیرفته شده در برنامه TOP باید توانمندی‌های منحصر به فردی داشته باشند. از سطح علمی و فناوری متناسب با استاندارد‌های پسادکتری گرفته تا قابلیت حل چالش‌های واقعی صنعت، که شامل خلق فناوری‌های نوین، ساخت نمونه‌های اولیه، تولید محصولات جدید یا ارتقای محصولات موجود می‌شود؛ همه این موارد در بازه زمانی دو ساله با امکان تمدید شش ماهه، فرصتی برای نوآوری و پیشرفت در عرصه فناوری کشور را فراهم می‌آورد.

تصویب پروژه شامل جلسه‌ای با حضور نماینده معاونت علمی، مجری، ناظر، فن‌جو و نماینده دبیرخانه است. پس از تصویب، قرارداد بین شرکت و مرکز منعقد و پروژه با پرداخت ۲۵ درصد از تعهدات مالی معاونت علمی آغاز می‌شود. دفاع از پروژه پس از اتمام دوره و با حضور اعضای جلسه تصویب انجام می‌شود و می‌تواند به صورت محرمانه نیز برگزار شود.

تسهیلات جدید برای پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان در برنامه TOP

از جمله تعهدات معاونت علمی در این برنامه، می‌توان به بررسی و تأیید دانش‌بنیان بودن شرکت‌های متقاضی، تأیید صلاحیت مجری پروژه به عنوان مؤسس، سهامدار و یا مسئول تحقیق و توسعه، و معرفی نماینده‌ای به عنوان ناظر برای نظارت دقیق بر هر پروژه اشاره کرد.

معاونت علمی همچنین آمادگی خود را برای تأمین منابع مالی لازم اعلام کرده است که شامل پرداخت ۸۰ درصد حقوق ماهانه فن‌جو، تأمین هزینه مشارکت مؤسسه و استاد ناظر است. این هزینه‌ها به صورت دقیق و بر اساس فعالیت‌های پروژه شامل شرکت در جلسات مختلف و ارائه گزارش‌های شش ماهه پرداخت خواهد شد.

معاونت علمی، هیچ گونه ادعایی نسبت به مالکیت نتایج و دستاورد‌های پروژه‌ها نخواهد داشت، که این موضوع می‌تواند انگیزه کافی برای نوآوری و خلاقیت بیشتر شرکت‌ها ایجاد کند. آیین‌نامه این طرح که در ۱۰ماده و ۴ تبصره تدوین شده است، در زمستان امسال، ابلاغ و برای اجرا الزام‌آور شده است.

منبع: معاونت علمی ریاست جمهوری