ایرینا لوچین؛ دانشیار انستیتوی آموزشی و علمی فیلولوژی دانشگاه ملی تاراس شفچنکو کی‌یف اوکراین و فارغ‌التحصیل دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. او در چند سال اخیر مقالات زیادی حول محور ادبیات فارسی به رشته تحریر درآورده است. «بررسی موضوعات و ویژگی‌ها و سبک اشعار مهدی اخوان ثالث» و «بررسی موضوعات و قالب‌های اشعار فارسی در دوره بعد از انقلاب اسلامی ایران» از جمله موضوعاتی است که لوچین به آنها پرداخته است. درباره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با این ادیب و زبان‌شناس اوکراینی به گفت‌و‌گو نشستیم.

لوچین درباره نحوه آشنایی خود با جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: پنج سال قبل مقاله‌ای به زبان اوکراینی نوشتم که درباره جایزه‌های ادبی ایران در قرن بیست و یکم میلادی بود. اطلاعاتی درخصوص این جایزه و کتاب‌ها پیدا کردم و در اختیار هموطنان خودم گذاشتم. از همان موقع تصمیم گرفتم که محققان اوکراینی را با آثار موثر فارسی و ایرانی آشنا کنم. به همین خاطر با جست‌و‌جو در اینترنت به این جایزه و آثار برگزیده آن برخورد کردم. هدف من آشنایی مخاطبان اوکراینی با ادبیات فارسی و آثار برجسته آن بود. 

وی افزود: به نظرم جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران تاثیر مثبت و بزرگی در معرفی فرهنگ ایرانی و اسلامی به جهانیان خواهد داشت. اگر آثار برگزیده در این رویداد به زبان انگلیسی ترجمه شوند، تاثیرگذاری آن بیشتر خواهد بود، چرا که تعداد محدودی از جمعیت جهان به زبان فارسی مسلط هستند. معرفی ادبیات ایران باعث تقویت روابط فرهنگی ایران با سایر کشور‌ها خواهد شد. چون ملت‌ها با استفاده از ادبیات می‌توانند به شناخت بهتری از یکدیگر دست پیدا کنند. فرهنگ و ادبیات بهترین و ساده‌ترین راه گفت‌و‌گو میان ملت‌هاست.

لوچین همچنین به آشنایی اوکراینی‌ها با زبان و ادبیات فارسی اشاره کرد و ادامه داد: اطلاعات اوکراینی‌ها در مورد تاریخ و ادبیات معاصر ایران بسیار کم و محدود است و بیشتر با ادبیات کلاسیک ایران مانند سعدی و فردوسی آشنایی دارند. البته تعدادی از شرق‌شناسان اوکراینی مشغول تحصیل و مطالعه زبان‌های عربی، چینی و ژاپنی هستند، اما متخصصان کمی در حوزه ادبیات فارسی معاصر داریم. اما در شهر لیو که در غرب اوکراین قرار دارد تعدادی از همکاران ما بخشی از شاهنامه را به زبان اوکراینی ترجمه کرده‌اند. 

این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ ایران درباره مترجمان آثار فارسی در اوکراین گفت: «رامان هامادا» یکی از مترجمان برجسته اوکراینی است که آثار زیادی را از زبان فارسی به اوکراینی ترجمه کرده است. خود من پنج سال قبل یک گزیده از متون نثر فارسی مانند داستان‌های کوتاه معاصر از نویسندگان ایران را برای بچه‌ها و دانشجویان اوکراینی تنظیم کردم تا بتوانند این داستان‌های فارسی را مطالعه کنند. تعدادی دیگر از همکارانم اشعار معاصر فارسی مانند شعر نو را به زبان اوکراینی ترجمه کرده و در اختیار دانشجویان قرار دادند. 

لوچین، جایزه ملی تاراس شفچنکو را یکی از رویداد‌های مشابه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و ادامه داد: تاراس شفچنکو یک شاعر و نقاش معروف اوکراینی است. این جایزه از مهم‌ترین رویداد‌های فرهنگی کشور اوکراین است که ارزش ادبی بالایی دارد. هر ادیب و نویسنده‌ای فقط یک‌بار می‌تواند این جایزه را کسب کند. کسی که موفق به دریافت این جایزه شود جایگاه ادبی و فرهنگی ویژه‌ای در اوکراین خواهد داشت.

منبع: روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران