محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور صبح امروز -سه شنبه ۳۰ بهمن‌ماه ۱۴۰۳- در اجلاس نخست وزیران و مقامات ارشد کشور‌های شرکت کننده در سومین همایش اقتصادی خزر با اشاره به اهمیت توجه به تعادل میان توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست دریای خزر، تصریح کرد: ابتکارات در زمینه بررسی دلایل کاهش سطح آب دریای خزر و کاهش تاثیرات آن بر فعالیت‌های اقتصادی، تجاری کشتیرانی و تاسیسات بنادر و به طور کلی معیشت مردم ساحل نشین مورد تاکید و حمایت جمهوری اسلامی ایران است.

متن کامل سخنان عارف در سومین همایش اقتصادی خزر به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

مهمانان عالیقدر

حضار گرامی

به ایران خوش آمدید. در ابتدا مایلم مراتب قدردانی خود را از حضور شما مهمانان گرامی در سومین همایش اقتصادی دریای خزر در تهران ابراز کنم. اطمینان دارم که ما می‌توانیم از این فرصت برای ارتقای همکاری‌های سودمند متقابل بهره‌مند شویم. برگزاری سومین همایش اقتصادی دریای خزر، گام مهمی در گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری است و بستر مناسبی را برای مشارکت بخش‌های دولتی و خصوصی و همکاری بخش‌های تجاری، صنعتی و علمی کشور‌های ساحلی فراهم می‌سازد. امیدوارم با اجرایی شدنتصمیماتی که امروز اتخاذ می‌کنیم، شاهد تاثیرات مثبتی در رشد اقتصادی منطقه خزر و افزایش چشمگیر تبادلات تجاری باشیم. موافقت نامه همکاری اقتصادی و تجاری بین دولت‌های ساحلی خزر به عنوان مبنای همکاری‌های اقتصادی و تشکیل همایش امروز است. مذاکرات روسای هیات ها، توافقات، دیدار‌های تجار و مشارکت در پنل‌های تخصصی با حضور کارشناسان کشور‌های ساحلی در این همایش ارزشمند و راهگشای مسیر آینده همکاری‌های اقتصادی و تجاری در دریای خزر است. به همین منظور پیشنهاد می‌نمایم برای پیگیری و اجرای تصمیمات در چارچوب همایش اقتصادی دریای خزر وزارت خانه‌های مسئول اجرای موافقتنامه همکاری اقتصادی و تجاری به عنوان نهاد صلاحیتدار ملی، اجرایتصمیمات و توافقات همایش‌های اقتصادی را با هماهنگی کانال‌های دیپلماتیک پیگیری کنند.

عالیجنابان!

جمهوری اسلامی ایران از توسعه اقتصاد دریا محور و سرمایه گذاری‌های مشترک در حوزه‌های حمل و نقل دریایی و بنادر و دریانوردی استقبال می‌کند. موضوع حمل و نقل در دریای خزر و کریدور‌ها در منطقه از موضوعات مهمی است که دولت‌های ساحلی دریای خزر در صدد تقویت آنها هستند. در شرایطی که مسیر‌های متنوع ترانزیتی در منطقه مطرح و مورد توجه قرار گرفته است، همکاری بیشتر کشور‌های ساحلی دریای خزر ضمن ایجاد فرصت‌های بیشتر تجاری و بازار‌های گسترده، در کاهش هزینه‌های ترانزیتی و منافع مشترک، موثر خواهد بود؛ بنابراین لازم است رایزنی‌های کارشناسان در زمینه تقویت حمل و نقل چند وجهی و ترکیبی (ریلی - دریایی - جاده‌ای) در قالب پنج جانبه تقویت شود. در این راستا خوشحالم که اعلام نمایم، جمهوری اسلامی ایران در نظر دارد میزبان کنفرانسی تحت عنوان «بار دریای خزر» در سال ۲۰۲۵ باشد.

همچنین جمهوری اسلامی ایران امکان حمایت از شرکت‌های فنی و مهندسی خود را از طریق صدور ضمانت نامه‌های حاکمیتی فراهم آورده و پیشنهاد می‌کنم دولت‌های ساحلی دریای خزر از توانایی‌های بالای فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی بهره‌مند شوند.

حضار ارجمند!

بار دیگر ضمن تکرار پیشنهاد ایجاد مناطق مشترک آزاد تجاری میان کشور‌های ساحلی، تاکید داریم همه طرف ها، دیدگاه‌های خود را در چارچوب مذاکرات پنج جانبه کشور‌های ساحلی و دریای خزر مطرح و امکان ایجاد چنین بستری را بررسی نمایند. بر این باوریم که در سایه همکاری بین کشور‌های ساحلی و با تصمیم دولت‌های پنج کشور ساحلی، امکان راه اندازی مناطق مشترک آزاد فراهم خواهد شد. ما پیش نویس یادداشت تفاهم همکاری در زمینه ایجاد مناطق آزاد تجاری در دریای خزر را به طور رسمی برای همه کشور‌های ساحلی ارسال کرده‌ایم. انتظار داریم از نقطه نظرات سایر کشور‌ها پیرامون این پیش نویس باخبر شویم.
با توجه به اهمیت استان‌های ساحلی دریای خزر در گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری و به منظور عملیاتی کردن و تسهیل نمودن اجرای تصمیمات در قالب این همایش، پیشنهاد می‌نمایم «مجمع استانداران استان‌های ساحلی دریای خزر» تشکیل شود. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد که اولین نشست این مجمع را در سال ۲۰۲۵ در یکی از استان‌های ساحلی خود در کرانهدریای خزر برگزار نماید.

همکاران گرامی!

جمهوری اسلامی ایران در پنجمین اجلاس سران خزر در آکتائو قزاقستان در سال ۲۰۱۸ پیشنهادی مبنی بر توسعه همکاری گردشگری در دریای خزر مطرح و پیش نویس موافقت نامه‌ای را در این زمینه به کشور‌های ساحلی خزر ارائه نمود. اکنون آماده هستیم بر اساس دیدگاه‌های مختلف و بررسی ظرفیت‌های موجود در این زمینه، گفت‌و‌گو کنیم. فرصت سرمایه گذاری مشترک در این بخش بسیار زیاد است. در سال‌های اخیر سرمایه گذاری خوبی در زمینه توسعه گردشگری در مجاورت سواحل جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر در زمینه ساخت هتل و امکانات رفاهی و تفریحی صورت گرفته است.

گسترش صنعت گردشگری در سواحل خزر، امکانات و ظرفیت‌های خوبی را در جهت رفاه و توسعه منطقه ایجاد می‌نماید. تسهیلات روادید برای تردد اتباع کشور‌های ساحلی و حمایت از فعالیت بخش خصوصی و سرمایه گذاران، نقش موثری در بهره گیری از این ظرفیت‌ها دارد. همچنین جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای همکاری در زمینه فن آوری‌های نوین و دانش بنیان و توسعه کاربرد هوش مصنوعی در توسعه پایدار منطقه‌ای اعلام می‌نماید. توسعه متوازن و پایدار بر مبنای علم، گسترش تبادل فناوری‌های پیشرفته میان کشور‌های ساحلی دریای خزر نیاز به همکاری نزدیک شرکت‌های دانش بنیان کشور‌های ساحلی دارد.

حضار محترم!

خانم‌ها آقایان!

دریای خزر گوهر گرانقدر و میراث مشترک ماست و باید در حفظ آن برای نسل‌های آینده تلاش کنیم. توجه به تعادل میان توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست این دریا موضوعی ضروری است. چالش‌های پیش روی توسعه پایدار منطقه دریای خزر از جمله کاهش سطح آب دریا، تاثیر عوامل انسانی و طبیعی بر تخریب محیط زیست، آلودگی‌های نفتی، تخریب زیستگاه‌های تاریخی گونه‌های خزری و خطر کاهش منابع آبزیان تنها با انجام کار مطالعاتی گروهی و همکاری متخصصان دانشگاهی و اجرایی همه کشور‌های ساحلی دریای خزر برطرف خواهد شد. از این رو ابتکارات در زمینه بررسی دلایل کاهش سطح آب دریای خزر و کاهش تاثیرات آن بر فعالیت‌های اقتصادی، تجاری کشتیرانی و تاسیساتبنادر و به طور کلی معیشت مردم ساحل نشین مورد تاکید و حمایت جمهوری اسلامی ایران است. در پایان یک بار دیگر ضمن خوش آمدگویی دوباره به همتایان خود و مهمانان گرامی از توجه شما سپاسگزاری می‌کنم.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری