باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم سادات بهادر ـ در روزی که زینت بخش روز‌های ماه شعبان است، حضرت سجاد علیه‌السلام در سایه‌ی رحمتی الهی پا به عرصه‌ی هستی گذاشتند. او که، دنیایی پر از کرامت و سیرت را در دل داشت، آموزگار عشق و عبادت و تسلیم در برابر خواست پروردگار شد.

با تولد حضرت سجاد (ع)، قلب‌های مسلمانان گویی در دل خود دوباره جان می‌گرفت و در هر کلمه‌ی ذکر و در هر حرکت عاشقانه، یاد و خاطره‌ی او در سرزمین وجودشان ریشه می‌دواند. آن حضرت، در دل شب‌های تاریک و در ساعات بیداری، همچون ستاره‌ای فروزان در دل آسمان تاریک ظلمت، روشنایی می‌بخشید.

امام سجاد (ع) و پیام‌آوری کربلا

آری در پنجمین روز از ماه شعبان، تولد امام سجاد (ع) می‌درخشد، مردی که در سایه‌سار ایمان و تقوا، معلمی برای بندگان خدا شد. آن حضرت نه تنها در دوران حیات، در زمینه‌های عبادی، اخلاقی و علمی پیشوای مردم بود؛ بلکه در دشوارترین لحظات تاریخ اسلام، در واقعه‌ی عاشورا و پس از آن، به‌عنوان پیام‌آور بزرگ قیام عاشورا، درخشید.

واقعه‌ی کربلا یکی از بزرگ‌ترین آزمایش‌ها و مشقات تاریخ اسلام بود. در آن روز‌های سخت، امام سجاد (ع) که تنها یک بیمار ناتوان به نظر می‌رسید، پس از شهادت پدر بزرگوارش امام حسین (ع) و یاران وفادار ایشان، در میان اسارت، توانست رسالت پیام‌آوری عاشورا را به‌درستی انجام دهد. آن حضرت در برابر سخت‌ترین فشار‌ها و شکنجه‌ها، با صبر و استقامت بی‌نظیری نشان داد که حتی در اسارت نیز می‌توان به عظمت کربلا و پیام آن وفادار بود.

از سوی دیگر حضرت سجاد (ع)، با دعاهایش، نه‌تنها دل‌ها را به‌سوی خداوند جلب می‌کرد، بلکه صبر و مقاومت را به مسلمانان آموخت. این امام همام در کتاب صحیفه سجادیه، ارتباط عمیق خود با خداوند را نشان داده و به دعا‌ها و مناجات‌هایی پرداخته‌اند که آموزه‌های بزرگی برای انسان‌ها دارند. در عین حال، امام سجاد (ع) با ذکر حوادث کربلا و مظلومیت امام حسین (ع) در برخی از دعا‌ها و مناجات‌های خود، فریاد مظلومیت امام حسین (ع) و یاران او را به گوش تاریخ رساندند.

باشد که ما نیز از دریای کلام او بهره‌مند شده و همچون آن حضرت در راه بندگی خداوند، عاشقانه و خالصانه قدم برداریم.

چرا به امام سجاد (ع)،"زین العابدین" می گفتند؟

حضرت امام سجاد (ع) به چندین لقب معروف هستند که یکی از مهم‌ترین و مشهورترین آنها "زین العابدین" است. این لقب به دلیل ویژگی‌های خاص ایشان در عبادت و پرهیزگاری به ایشان داده شده است.

زین العابدین به معنی "زیبای عبادت‌کنندگان" یا "زینت عبادت‌کنندگان" است. امام سجاد (ع) به‌خاطر عبادت‌های بی‌نظیر، دعا‌های عمیق و مناجات‌های مستمر، در میان مسلمانان به این لقب معروف شدند. در واقع، ایشان نماد کامل عبادت و ارتباط با خداوند بودند. تا جایی که برخی از تاریخ‌نگاران از ایشان به‌عنوان "عابدترین مردم" یاد کرده‌اند.

چند ویژگی که امام سجاد (ع) را به این لقب شایسته کرد، عبارتند از:

عبادت‌های شبانه: امام سجاد (ع) در شب‌ها به عبادت و مناجات با خدا مشغول می‌شدند و طولانی‌ترین شب‌ها را در عبادت می‌گذراندند.

دعا و مناجات: همان‌طور که اشاره شد، امام سجاد (ع) علاوه بر دعاهایی، چون صحیفه سجادیه، در روز‌های مختلف از جمله در ماه رمضان و شب‌های قدر، عبادات و مناجات‌های طولانی و عمیقی داشتند.

تواضع و خشوع: در عبادت‌های خود، امام سجاد (ع) به‌شدت تواضع و خشوع داشتند و همیشه در حال ذکر خدا بودند، حتی در شرایط بسیار سخت.

این لقب نشان‌دهنده‌ای عظمت روحی و معنوی ایشان است که عبادت و بندگی خدا را در بالاترین سطح قرار داده بودند.

امام سجاد (ع) صدای رسای قیام عاشورا

حجت الاسلام امیری کارشناس مذهبی به وظیفه بزرگ امام سجاد بعد از واقعه عاشورا اشاره کرد و گفت: در برابر یزید، که می‌خواست عظمت اهل بیت (ع) را محو کند، امام سجاد (ع) همچون کوهی استوار ایستاد و با صدای رسا پیام قیام عاشورا را برای همه‌ی انسان‌ها به جهانیان منتقل کرد.

وی افزود: او با صبر و تحمل بی‌نظیرش در مواجهه با ظلم و جور، نمایانگر مظلومیتی بود که حتی در اسارت نیز، آتشی از حقیقت و آگاهی را در دل‌ها روشن می‌کرد. 

حجت الاسلام امیری تصریح کرد: حضرت سجاد (ع) با صبرش در کربلا و اسارت، و با پیام‌آوری‌هایش در برابر یزید، نشان داد که می‌توان در برابر بزرگ‌ترین مصیبت‌ها ایستاد و بر اصول و ارزش‌های الهی ثابت‌قدم بود.

وی بیان داشت: در زندگی او، عبادت نه تنها فرمان بود؛ بلکه زیباترین طریقتی بود که بر دل‌ها نور می‌افشاند. آن حضرت نه تنها در نماز و دعا، بلکه در هر کلام و عمل خود، به انسان‌ها راهی روشن از فطرت و صداقت نشان می‌داد.

این کارشناس مذهبی افزود: امام سجاد، عصاره‌ی بندگی را در دعاهایش به جهانیان عرضه داشت و هر کلمه از دعای او، گویی به آوای عشق و آگاهی در گوش‌های مخلوقات، طنین انداز می‌شد.

وی تصریح کرد: حضرت سجاد علیه‌السلام، با اخلاقی نیکو و حلمی بی‌پایان، در راه تربیت انسان‌ها، درختی بزرگ و پربار شد که ثمراتش همچنان در دل‌هایمان باقی است. 

حرف آخر ...

امام سجاد (ع)، چهارمین امام از اهل بیت پیامبر (ص) و پسر بزرگ امام حسین (ع)، شخصیتی است که آموزه‌های او نه تنها در زمان خودش، بلکه در طول تاریخ اسلام تاثیرات عمیقی داشته است. امام سجاد (ع) در شرایط سختی که پس از واقعه عاشورا پیش آمد، علی‌رغم اینکه در اسارت بودند، هیچ‌گاه از مسیر هدایت، حقیقت و آموزه‌های دینی دست نکشیدند و توانستند نقش مهمی در حفظ معارف اسلام ایفا کنند.

دعا‌ها و عبادات امام سجاد (ع) یکی از مهم‌ترین جنبه‌های شخصیت ایشان است. به ویژه صحیفه سجادیه، مجموعه‌ای از دعا‌ها که از امام سجاد (ع) به یادگار مانده است، نشان‌دهنده عمق ارتباط ایشان با خداوند و توجه به جنبه‌های روحانی زندگی است. این دعا‌ها علاوه بر اینکه روحیه تقوی، شکرگزاری و توکل به خداوند را تقویت می‌کند، راه‌گشای بسیاری از مشکلات روحی و معنوی افراد می‌شود.

مقاومت در برابر ظلم و فساد و همچنین تبیین اهداف قیام عاشورا از سوی امام سجاد (ع) همواره برای ما باید درس باشد. ایشان با وجود اینکه خود در اسارت بودند و شاهد بزرگترین فاجعه تاریخ اسلام بودند، هیچ‌گاه اجازه ندادند که جریان حقیقی قیام عاشورا کمرنگ شود. بلکه با خطبه‌ها و سخنرانی‌های خود، اهداف قیام امام حسین (ع) را برای مردم تبیین کردند.

در این راستا، تاسی به امام سجاد (ع) به‌ویژه در شرایط سخت و در برابر مشکلات و ظلم‌ها، راهگشاست. امام سجاد (ع) نشان دادند که چگونه می‌توان با صبر، ایمان و ارتباط قوی با خداوند، در برابر هر گونه ظلم و فشاری ایستادگی کرد. ایشان به ما آموختند که حتی در سخت‌ترین شرایط زندگی نیز باید به اصول اخلاقی پایبند بود و در جستجوی حقیقت و عدالت، هیچگاه از مسیر الهی منحرف نشد.

لزوم تاسی به امام سجاد (ع) در دنیای امروز بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در عصری که جامعه‌ها دچار مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هستند، تاسی به امامان معصوم می‌تواند راهی برای تقویت روحیه فردی و اجتماعی باشد. امام سجاد (ع) به ما آموختند که با دستان خالی و در شرایط سخت هم می‌توان به خداوند توکل کرد و از هیچ مانعی برای عمل به اصول اسلامی عقب ننشست. هم‌چنین در دنیای امروز که بسیاری از ما با چالش‌های روحی و معنوی روبه‌رو هستیم، دعا‌ها و آموزه‌های ایشان می‌تواند برای تقویت ارتباط معنوی با خداوند و پیدا کردن آرامش در درون‌مان مفید واقع شود.

در نهایت، تاسی به امام سجاد (ع) نه تنها از نظر دینی، بلکه از نظر اخلاقی و اجتماعی نیز برای جامعه‌ی امروز اهمیت ویژه‌ای دارد. آنچه که در زندگی امام سجاد (ع) باید مدنظر قرار گیرد، ترکیب ایمان و عمل است. ایشان نشان دادند که در هر شرایطی، از جمله مصیبت‌های عظیم، می‌توان در کنار حفظ ایمان، به اصول انسانی و اسلامی وفادار ماند.

پس، برای ساختن دنیای بهتر، برای مقابله با چالش‌های روزمره، و برای یافتن آرامش و معنویت، تاسی به امام سجاد (ع) نه تنها یک ضرورت معنوی، بلکه یک نیاز اجتماعی و اخلاقی است که می‌تواند به اصلاح فرد و جامعه کمک کند.
اینک در پنجمین روز از ماه شعبان، با یاد امام سجاد (ع)، دریاچه‌های دل‌مان را با ذکرش شستشو می‌دهیم و در این روز مبارک، با کلمات دعا و صدقه‌گویی، محبت را در دل‌های یکدیگر می‌کاریم.