در دهه فجر چهل و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران قرار داریم. بر اساس آنچه در برخی اسناد و روایت‌های تاریخ معاصر ایران مشاهده شده است؛ نقش استان گیلان در شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی برجسته و قابل توجه بوده است. 

طبق آمار‌های رسمی؛ گیلان ۶۳ شهید و ۵۷ جانباز دوران انقلاب اسلامی دارد که اکثر آنها معلم و دانش آموز بودند. قطعه شهدای انقلاب اسلامی در گلزار شهدای رشت واقع در خیابان شهدا، جنب پل جانبازان این شهر قرار دارد.

بازنگری فرآیند انقلاب اسلامی در استان گیلان

در توضیحات کتاب انقلاب اسلامی در گیلان نیز آمده است: «گیلان از جمله مناطقی است که مردم آن با توجه به پیشینه تاریخی و مبارزاتی خویش در انقلاب مشروطه و نهضت جنگل، در شروع، ادامه و پیروزی انقلاب اسلامی نقش برجسته‌ای داشتند. 

از جمله کسانی که در آن زمان در گیلان با سیاست‌های رضاشاهی به مقابله پرداختند، می‌توان به آیت الله حاج شیخ یوسف نجفی جیلانی و آیت‌الله شیخ محمدباقر رسولی اشاره کرد. با آغاز نهضت امام خمینی (ره) علما و روحانیون گیلان تمام تلاش خود را برای برقراری ارتباط و هماهنگی با رهبری نهضت به کار بستند. 

روحانیون شهر‌های مختلف گیلان که در قم حضور داشتند از ظرفیت ماه هایی چون محرم و صفر و رمضان برای تبلیغ و افشاگری علیه حکومت استفاده می‌کردند، به‌ طوریکه اولین شهید نهضت اسلامی حجت‌الاسلام سید یونس رودباری منسوب به این خطه است. 

از دیگر علما و پیشگامان نهضت اسلامی که با جریان‌های سیاسی و فرهنگی حکومت پهلوی به مقابله برخاستند می‌توان آیات بحرالعلوم، احسانبخش، ضیابری، ربانی املشی، محمدی گیلانی و ... را نام برد».

تصاویری از گیلان در دوران انقلاب اسلامی

راهپیمایی مردم رشت از میدان فرهنگ به سوی میدان شهرداری (آبان ۱۳۵۷)

صومعه‌سرا؛ راهپیمایی گرامیداشت خاطره شهدای هشتم آبان (۱۵ آبان ۱۳۵۷)

نمایی از راهپیمایی جمعی از بانوان در صومعه‌سرا (۱۳۵۷)

نمایی از مراسم استقبال از زندانیان سیاسی در شهر رشت (۱۳۵۷)

نمایی از مراسم استقبال از زندانیان سیاسی در شهر رشت (۱۳۵۷)

نمایی از راهپیمایی بزرگداشت شهید شهرام طلوعی در صومعه‌سرا (۱۳۵۷)

رشت، تازه‌آباد؛ سخنرانی حجت‌الاسلام ناظم‌زاده در حاشیه یکی از راهپیمایی‌ها (زمستان ۱۳۵۷)

جانبازان انقلاب در حاشیه یکی از راهپیمایی‌ها در رشت (زمستان ۱۳۵۷)

منجیل، سد سفیدرود؛ پایین کشیده شدن مجسمه فرح دیبا به دست انقلابیون (۱۳۵۷)

رشت؛ نمایی از پیوستن نظامیان شاه به مردم در روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی (۱۳۵۷)

رشت، دادگاه انقلاب؛ جلسه محاکمه سران شهربانی گیلان (اسفند ۱۳۵۷)

سفر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به رشت پس از پیروزی انقلاب اسلامی. (۱۳۵۸) در تصویر آیت‌الله صادق احسانبخش و آیت‌الله زین‌العابدین قربانی لاهیجی دیده می‌شوند.

منبع تصاویر: پژوهشکده تاریخ معاصر