باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمدحسین نیک خوی متین - محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور با دعوت رسمی مجمع جهانی اقتصاد، برای شرکت در پنجاه و پنجمین مجمع جهانی اقتصاد (داووس ۲۰۲۵)، راهی سوئیس شد. مجمعی که شاید درست نباشد ادعا کنیم که ظریف از اهمیت حضور در آن و مصاحبه‌ای که از قبل برایش مشخص شده بود نا آگاه بوده است و پیش‌بینی حاشیه‌های این روز‌های اخیر و واکنش‌های متناقض و متفاوت را نکرده بود.

پنجاه و پنجمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد (WEF) با شعار «همکاری برای عصر هوشمندی» و با حضور مقامات ارشد دولتی و بخش خصوصی کشور‌های جهان بر مبنای مسائل اقتصادی برگزار شد، اما در اتفاقی متفاوت نسبت به همیشه به منظور بررسی تحولات اخیر و چشم‌انداز آینده آسیای غربی و شمال آفریقا، جلسه‌ای با حضور معاون راهبردی رئیس‌جمهور ایران و وزرای امور خارجه منطقه و تعدادی از وزرای خارجه کشور‌های خارج از منطقه برگزار شد و محمدجواد ظریف یکی از سخنران‌های این مجمع بود. سخنرانی که البته سخنانش حاشیه‌های زیادی داشت. حاشیه‌هایی که برای چندمین بار باعث مطرح شدن این موضع شد که آیا اصلا حضور ظریف در دولت چهاردهم با توجه به قوانین قانونی است یا خیر؟

قانون درباره انتصاب ظریف در دولت چه می‌گوید؟

یکی از قوانینی که در مجلس یازدهم مورخ دهم مهرماه ۱۴۰۱ به تصویب عموم نمایندگان رسید، قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس بود که ده روز بعد، مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت و مغایر با شرع و قانون دانسته نشد.

در ماده دوم این قانون اشاره شده است که یکی از گروه‌هایی که دارای ممنوعیت به کارگیری در مشاغل حساس هستند، کسانی‌اند که خود، فرزندان یا همسر ایشان دارای تابعیت مضاعف باشند.

همچنین در ماده چهارم این قانون، معاونان و مشاوران رئیس‌جمهور و قائم‌مقام آنها، در زمره مشاغل حساس محسوب شده و مشمول مقررات این قانون می‌باشند؛ بنابراین مطابق قانون مشاغل حساس که در تاریخ ۷ آبان ماه ۱۴۰۱ توسط رئیس مجلس به رئیس‌مهور وقت شهید ابراهیم رئیسی برای اجرا ابلاغ شده است، انتصاب ظریف به عنوان یکی از معاونین رئیس‌جمهور، به این دلیل که دو تن از فرزندان او تابعیت مضاعف آمریکا را دارند، نقض آشکار قانون محسوب و خلاف متن صریح این قانون تلقی می‌شود.

با وجود این قانون و صحبت‌های نماینده‌های مجلس آن هم به دفعات در ارتباط با این موضوع، اما ظریف با عنوان معاون راهبردی دولت چهاردهم همچنان در صندلی جدید خود باقی مانده و نقشی اساسی نیز در این دولت ایفا می‌کند.

صحبت‌های ظریف در داووس تاسف‌آور بود

کاظم انبارلویی، عضو مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره حاشیه‌های حضور محمد جواد ظریف در دولت و سفر وی به سوئیس اظهار کرد: آقای ظریف در داووس حرف‌هایی زدند که واقعا تاسف‌آور بود، به طوری که نمی‌توان درباره این حضور عجیب صحبت کرد.

انبارلویی گفت: داووس، مرکزی در جهان است که قدرت‌های جهانی در آن‌جا حاضر می‌شوند و درباره آینده اقتصادی جهان مواضع خود را مطرح می‌کنند. اما واقعا نمی‌دانم دعوت از ظریف به چه عنوانی انجام شده است. ظریف مقام اقتصادی و یا مقامی سیاسی در کشور ما بوده که آن جا حاضر شده؟ حضور او در دولت طبق قوانین ما غیر قانونی است. 

این فعال سیاسی اصولگرا بیان کرد: ظریف به سوئیس رفت و واضح پیام ضعف ایران را اعلام کرد. وی قرار نیست موضوعی را در دولت حل کند و در دولت مسئله می‌سازد و دیگران باید آن را حل کنند. نه تنها قرار نیست آقای ظریف باری از دوش مردم بردارد، بلکه اکنون باری بر دوش مردم هم شده است.

انبارلویی معتقد است: فلسفه وجودی ظریف اکنون در دولت همین است. ظریف در تمامی مذاکره‌های بعد انقلاب با آمریکا حضور داشته است و در هیچ یک از مذاکرات و گفت‌و‌گو‌ها چیزی نصیب ایران نشده است. ما فقط بدعهدی آمریکایی‌ها را دیدیدم و تنها امتیاز دادیم. حالا وی خودش را می‌خواهد در مذاکره‌ای که نه انجام شده و نه مشخص است که عملی شود جا دهد و نقش ایفا کند.

وی افزود: امیدوارم ایشان ناراحتی‌های مردم و اعتراضات نماینده‌های مجلس را بشنود و به حضورش در دولت خاتمه دهد.

انبارلویی درباره صحبت‌های رهبر معظم انقلاب و ریل‌گذاری ایشان درباره مذاکرات گفت: ریل گذاری رهبری این است که هوشیار باشید که چه اقدامی انجام می‌دهید. رهبری روشن عنوان کردند مراقب لبخند‌های پنهانی اینها باشید. دشمنان مطالبات نامشروع خود را پشت لبخند‌های خودشان پنهان کرده‌اند و حرف از مذاکره می‌زنند. رهبری فرمودند حواستان باشد که با چه کسی معامله می‌کنید.

ظریف در نشست داووس افتخارآمیز برخورد کرد

اما حضور ظریف در سوئیس موافقینی هم داشت؛ البته موافقینی از جنس دولت. مجید انصاری معاون حقوقی رئیس‌جمهور با حضور در  برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در ارتباط با حضور ظریف معاون راهبردی دولت چهاردهم در پنجاه و پنجمین نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد داووس اظهار کرد: دکتر ظریف در نشست داووس افتخارآمیز برخورد کردند و اگر غبار‌ها، تنگ‌نظری‌ها و بداخلاقی‌ها کنار رود، حتما دکتر ظریف در کنار دیگر شخصیت‌های ملی ما از قهرمانان و افتخارات ملی خواهند بود.

او با بیان اینکه مخالفان ظریف کتاب اخیر نتانیاهو را ببینند؛ ظریف را به عنوان دشمن شماره یک اسرائیل نام برد و گفت: ظریف کاری کرد که ترامپ گفت او کلاهی بر سر آمریکا گذاشته که در تاریخ آمریکا این چنین کلاهی بر سر آمریکا نرفته است. موضوع برجام را هنوز هم در داخل و هم در خارج دنبال احیای آن هستند.

انصاری تاکید کرد: ابر و باد و مه و خورشید و فلک را عده‌ای به کار گرفته‌اند که آقای ظریف کنار پزشکیان نباشد. مشکل کشور آقای ظریف است؟

او گفت: بعد از شرکت ظریف در داووس تندترین فحاشی‌ها از سوی رسانه‌های صهیونیست، منافقین، سلطنت‌طلب‌ها و ضدانقلاب خارج کشور و متاسفانه بعضی عزیزان در داخل هجمه را به او شروع کردند. این همزبانی و همزمانی در کوبیدن یک عنصر ملی جای سوال ندارد که دوستان یک تجدید نظر کنند؟

حاشیه‌ها در ارتباط با ظریف و حضورش در دولت و حتی در مجامعی مانند داووس در سوئیس در هفته‌های اخیر با مطرح شدن مذاکره احتمالی با آمریکا شکلی جدی‌تر به خود گرفته و به نظر نمی‌رسد که معاون راهبردی فعلی دولت که بارها تحت حمایت سایر دولتمردان به کار خود ادامه داده، به این مذاکرات و حتی ایفای نقشی راهبردی در آن علاقه‌مند نباشد. مذاکره‌ای که ظریف در آن سابقه‌ها دارد.