باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه بریمانی* - بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، برای کشور‌های اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان به عنوان ذی‌نفوذان اتحادیه اروپا رعب و وحشت تازه‌ای ایجاد کرد؛ اظهارات و ادعا‌های ترامپ در مدت کوتاهی تا مراسم تحلیفش هم بر نگرانی کشور‌های اروپایی افزود. حالا ۲۰ ژانویه هم تمام شده و فرصت آن رسیده تا دونالد ترامپ همه آن چه که این مدت برای اروپا در نظر داشته یا اعلام کرده است را به دستورات اجرایی تبدیل کرده و در پیش بگیرد. تصمیم ترامپ برای اروپا چه خواهد بود و اروپا چگونه برای مواجهه با این تصمیمات خود را آماده می‌کند؟
سرانجام جنگ اوکراین 
 در جریان مبارزات انتخاباتی، دونالد ترامپ قول داد که به سرعت به جنگ در اوکراین پایان دهد. او گفت که او پس از ادای سوگند و بازگشتش به کاخ سفید این کار را طی «۲۴ ساعت» انجام خواهد داد. اما آن چه که همان زمان هم برای تحلیلگران واضح به نظر می‌رسید، عملی نشدن این وعده از جانب دونالد ترامپ بود. تقریباً سه سال از آغاز تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین، می‌گذرد؛ به تحلیل «ان‌بی‌سی نیوز»، این جنگ «بدترین جنگ اروپا پس‌از جنگ جهانی دوم است که حالا پایانی هم برای آن دیده نمی‌شود». 
«مارکو روبیو» که در دولت دوم ترامپ وزیر امور خارجه است، در سخنرانی خود اعلام کرده دستیابی به توافق صلح در این جنگ «بسیار دشوار» خواهد بود، اما چیزی ست که «باید اتفاق بیفتد». حتی «مایک والتز» که به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ به او در پیدا کردن راه حل برای پایان جنگ اوکراین مشاوره می‌دهد، با «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی جو بایدن گفت‌و‌گو‌هایی داشته، اما متاسفانه به راهبردی برای پایان دادن به جنگ منتهی نشد. از سویی دیگر با وجود همه اظهارات که نشان می‌دهد دولت دوم ترامپ راغب به دستیابی به صلح در اوکراین است، اغلب کارشناسان بر این باورند که اندکی از تلاشی که صرف دستیابی به توافق آتش بس میان اسرائیل و حماس شد، برای اوکراین به کار نرفت، در نهایت هم این جنگ، یک «مشکل اروپایی» است و کشور‌های اروپایی باید برای آن تصمیم بگیرند. 
دونالد ترامپ سعی دارد تا با تهدید طرفین جنگ و ادعای وضع تحریم علیه آن‌ها این جنگ را به پایان برساند. پس از مراسم تحلیف او اعلام کرد در صورتی که مسکو راضی به مذاکره نشود، کشور خود را در خطر خواهد انداخت. این تهدید برای طرف اوکراینی به گونه‌ای دیگر رقم خورده است. ترامپ اوکراین را مجزا از اتحادیه اروپا نمی‌داند. او بار‌ها اعلام کرده از طریق کاهش حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از اوکراین، کشور‌های اتحادیه را مجاب خواهد کرد تا برای تامین امنیت کشور‌های اتحادیه خود هزینه کنند و سهم پرداختی خود به ناتو برای تامین امنیت‌شان را افزایش دهند. 
آن چه که اروپا به عنوان راه حل برای مواجهه و مقابله با سیاست‌های دونالد ترامپ باید در نظر داشته باشد، یحتمل همان راهبردی ست که امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بار‌ها و بار‌ها طی جنگ اوکراین و به ویژه در نشست پاریس در حضور سران کشور‌های اروپایی مطرح کرده بود؛ «تشکیل ارتش اروپایی». از آنجایی که تامین امنیت قاره سبز از طریق ناتو و ذیل سیاست‌های ایالات متحده رقم می‌خورد، بهترین راهکار برای رهایی از فشار حداکثری آمریکا، استقلال نظامی از ناتو است.

بی شک همراه کردن تمامی کشور‌ها برای استقلال نظامی و شروع اجرایی کردن این سیاست مستلزم صرف زمان بسیار خواهد بود؛ از همین رو برای مقابله با سیاست فعلی و ۴ ساله پیش رو بهترین گزینه، عدم مواجهه منفی با سیاست ترامپ مبنی بر تحریم روسیه و فشار حداکثری به مسکو برای پایان دادن به جنگ باشد. چرا که کاهش کمک نظامی از جانب آمریکا برای کشور‌های اروپایی که حالا با بحران‌های متعددی همچون سقوط دولت در فرانسه، رکود اقتصاد در آلمان و... مواجه هستند، شرایط بسیار دشواری را رقم خواهد زد. 

سیاست اول آمریکا و جنگ تعرفه‌ای علیه اروپایی‌ها
جنگ تعرفه‌ای ترامپ به استفاده مداوم از تعرفه‌های وارداتی برای فشار بر شرکای تجاری اشاره دارد. در دوره ابتدایی ریاست جمهوری اش، هدفش بازنگری توافق‌هایی بود که از دیدگاهش به ضرر آمریکا بودند؛ به همین جهت هم بازه زمانی ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ دوره‌ای توام با آشفتگی‌های تجاری زیادی برای متحدانی همچون کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا بود که تاثیرات منفی بر روی تجارت متحدان گذاشت. 
یکی از برجسته‌ترین‌هایی که ترامپ علیه متحدین خود به ویژه اتحادیه اروپا لحاظ کرد، سال ۲۰۱۸ بود که ایالات متحده تعرفه‌هایی به میزان ۲۵ درصد بر فولاد و ۱۰ درصد بر آلومینیوم وارداتی از کشور‌هایی ازجمله کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا اعمال شد. این اقدامات به اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر صادرات آمریکا منجر شد. ترامپ با استفاده از تهدید‌های تعرفه‌ای و اعمال آنها تلاش کرد قدرت آمریکا را به نمایش بگذارد و شعار «اول آمریکا» را عملی کند. 

اما این سیاست‌ها نه‌تنها با اقدامات تلافی‌جویانه روبه‌رو شد، بلکه زنجیره‌های تامین جهانی را مختل کرد و فضای تجاری را برای بسیاری از کشور‌ها بی‌ثبات ساخت. در داخل کشور آمریکا، ترامپ این تعرفه‌ها را به‌عنوان ابزاری برای محافظت از مشاغل و صنایع آمریکایی ستود. بااین‌حال، مطالعات نتایج متفاوتی را نشان دادند: درحالی‌که برخی صنایع سود بردند، برخی دیگر، به‌ویژه بخش کشاورزی، زیان‌های قابل‌توجهی را متحمل شدند. وضع این تعرفه‌ها باعث شد که بسیاری از اروپایی‌ها پس از ۴ سال برای بازگشت ترامپ نگران باشند و از منظر تجاری و اقتصادی وضعیت کشور‌های اتحادیه اروپا را در خطر ببینند. 
دونالد ترامپ هم با مواضعی که اتخاذ کرده نشان داده نگرانی‌ها بی مورد نبوده و اتفاقا بنا دارد تا جنگی تجاری و اقتصادی علیه اروپایی‌ها به راه بیندازد. رئیس جمهور آمریکا از کشور‌های عضو اتحادیه اروپا خواست اگر می‌خواهند مشمول تعرفه نشوند، نفت و گاز بیشتری از واشنگتن خریداری کنند. او که قبل‌تر هم کشور‌های اروپایی را تهدید به اعمال تعرفه در دوره جدید ریاست جمهوری خود کرده بود، تاکید کرد که توافقات تجاری میان آمریکا و اتحادیه اروپا به ضرر آمریکا بوده و «تنها کاری که کشور‌های اروپایی می‌توانند انجام دهند، این است که نفت و گاز آمریکا را بخرند.» 
اروپایی‌ها که می‌دانستند با بازگشت ترامپ، تکرار تجربه سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ محتمل است، خود را برای مقابله با سیاست‌های اول آمریکای ترامپ آماده کردند. به گزارش «نیویورک تایمز» آن چه که اروپایی‌ها از تصمیم خود اعلام کردند، تشکیل یک گروه برای تحقیق و تعیین سیاست‌های اروپایی اتحادیه و کشور‌های عضو در برابر سیاست جدید آمریکا ست. 
گروه ضربت برای مواجهه با ترامپ
بازگشت ترامپ به راس سیاستگذاری آمریکا، رهبران تجاری و سیاستگذاران اروپا را وارد دورانی مخاطره آمیز کرده است. به همین دلیل مقامات اروپایی بیش از پیش خود را آماده مقابله با تصمیمات ایالات متحده در برابر اروپا کرده‌اند. در همین راستا، کمیسیون اروپا به عنوان بازوی اجرایی اتحادیه گروهی را تشکیل داد تا برای پاسخ‌های احتمالی به تغییرات در تجارت و سیاست خارجی آمریکا پژوهش‌های لازم را انجام و تصمیمات نهایی را پیشنهاد دهند.

روزنامه نیویورک تایمز عنوان این گروه را «گروه ضربت ترامپ» اعلام کرد و تاکید کرد که تشکیل این گروه به طور رسمی اعلام نشده و عنوانی که برای آن در نظر گرفته شده است، همان چیزی ست که اعضای اتحادیه در زبان محاوره از آن استفاده می‌کنند. کارشناسان اروپایی معتقدند که دونالد ترامپ می‌تواند اتحادیه اروپا را مجبور کند تا در زمینه‌های متعدد سیاست اروپایی را به شکلی گسترده‌تر و پویا‌تر و با سرعت تکاملی بیشتری وضع کند. در همین راستا هم ۳ فوریه کشور‌های اتحادیه بنا دارند تا با حضور ۲۷ کشور عضو در بروکسل گرد هم آیند تا در مورد راه‌های پیش رو در خصوص مسائل امنیتی و اقتصادی بحث و گفت‌و‌گو کنند. 
آن چه که از این نشست حائز اهمیت است، حضور «کیر استارمر» نخست وزیر بریتانیا است. این اولین دیدار پس از برگزیت ۲۰۱۶ و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست که میان این کشور و باقی کشور‌های عضو اتحادیه رقم می‌خورد. حضور استارمر در این گفت‌و‌گو خود نشان دهنده اهمیت سیاست کشور‌های اروپایی برای مواجهه با ترامپ است؛ حتی بریتانیا که سال‌هاست خود را عضوی از اتحادیه نمی‌داند، در مقابله با ترامپ سیاست‌های کشورش را به اروپا نزدیک‌تر از آمریکا تلقی می‌کند و می‌داند که بازگشت ترامپ برای کشور‌های اروپایی خطری جدی ست!

*خبرنگار سیاست خارجی