نگاهی به ۳۳ فیلم چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر/ از صد دام تا موسی کلیم‌الله
با مروری بر پرفروش‌های سینما یا آثار مورد استقبال قرار گرفته جشنواره‌ها، درمی‌یابیم که یکی از موضوعات جذاب برای مردم، فیلم‌هایی با موضوع اجتماعی است.
با اعلام فیلم‌های بخش مسابقه سینمای ایران یا همان سودای سیمرغ سابق، ماراتن چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر رسماً آغاز شد. تا پیش از این گمانه‌زنی‌ها درباره فیلم‌ها جاری بود، حالا داوری‌ها درباره فیلم‌های بخش مسابقه و کیفیت و چیدمان آنها در محافل سینمایی و در میان علاقمندان سینما و اهالی رسانه جریان دارد. طبق اعلام دست‌اندرکاران جشنواره، این آثار پیش از جمع‌بندی نهایی هیئت انتخاب توسط شورای پروانه نمایش بازبینی شده‌اند. سعید سهیلی، رعنا آزادی‌ور، منیر قیدی، محمود گبرلو، حسین کرمی، آرش خوشخو و محمدرضا صباح اعضای هیئت‌انتخاب جشنواره امسال بودند. ابتدا نگاهی اجمالی به مهمترین فیلم‌های این فهرست می‌اندازیم.
«خاتی»، محکوم به رفتن
فیلم سینمایی «خاتی» به کارگردانی فریدون نجفی است که با نویسندگی احمد رفیع‌زاده و تهیه‌کنندگی محمد کمالی‌پور ساخته شده و از فیلم‌های راه یافته به جشنواره امسال است. در این فیلم سارا بهرامی، آناهیتا افشار، سعید آقاخانی، فرید سجادی‌حسینی و علی عامل‌هاشمی بازی کرده‌اند و در خلاصه داستان آن آمده است: «تراژدی وقتی آغاز می‌شود که محکوم به رفتن می‌شوی، آن هم وقتی همچون تنهاترین درخت جنگل بلوط ریشه در خاک دوانده‌ای.»
«ناتور دشت»، یک فیلم اقتباسی
این فیلم که نام آن برگرفته از رمان مشهوری از سلینجر است، به کارگردانی سیدمحمدرضا خردمندان و تهیه‌کنندگی مهدی فرجی ساخته شده است. فیلمنامه «ناتور دشت» با الهام از داستانی واقعی، توسط سیدمحمدرضا خردمندان و حمید اکبری‌خامنه به نگارش درآمده و هادی حجازی‌فر و میرسعید مولویان زوج اصلی این فیلم هستند که برای اولین‌بار کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. «ناتور دشت» دومین ساخته سینمایی محمدرضا خردمندان پس از فیلم سینمایی «بیست‌ویک روز بعد» و تازه‌ترین محصول سازمان سینمایی سوره است.
«اسفند» قصه زندگی شهیدعلی هاشمی
فیلم «اسفند» به نویسندگی و کارگردانی دانش اقباشاوی، پاییز سال گذشته در آبادان کلید خورد و اگرچه تهیه‌کنندگی آن برعهده زنده یاد جلیل شعبانی بود، اما ادامه مسیر تولید با مهاجر توحیدپرست پیگیری شد. این فیلم روایتگر مقطع مهمی از زندگی شهیدعلی هاشمی از فرماندهان مطرح دفاع مقدس در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت است که با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و موسسه هنری رسانه‌ای اوج ساخته شده است. رضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز، یاسین مسعودی، محمد عسگری و محمدرضا عقدایی‌یزدی ازجمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
«شاه نقش» درباره سینما
فیلمبرداری «شاه نقش» به کارگردانی شاهد احمدلو و تهیه‌کنندگی علی قائم‌مقامی آبان‌ماه امسال انجام شد. در این فیلم که گفته می‌شود درباره سینماست، بهرنگ علوی، هومن برق‌نورد، نسیم ادبی، مینا وحید، شهرام قائدی، سیروس میمنت، پوریا میاندهی، مجید علیزاده، مژگان صابری، محمد متوسلانی، عنایت بخشی و مهدی میامی بازی کره‌اند و رضا رویگری، شهین تسلیمی و پژمان بازغی هم در آن حضور افتخاری دارند.
«موسی کلیم‌الله» یک فیلم تاریخی
ابراهیم حاتمی‌کیا که مدتی است مشغول ساخت سریال «موسی کلیم‌الله» است، نسخه سینمایی از این فیلم را راهی جشنواره فجر کرده است تا پنج سال پس از «خروج» بار دیگر به جشنواره بیاید. حاتمی‌کیا با استفاده از تکنولوژی تولید مجازی برای اولین‌بار در ایران، نسخه سینمایی و پیش‌نمایش «موسی کلیم‌الله (ع)» را برای حضور در جشنواره فیلم فجر آماده کرده است. مریلا زارعی در نقش مادر حضرت موسی (ع) ازجمله بازیگران این فیلم معرفی شده است.
«چشم بادومی» یک درام اجتماعی
فیلم سینمایی «چشم بادومی» به کارگردانی ابراهیم امینی و تهیه‌کنندگی سجاد نصراللهی‌نسب، از دیگر فیلم‌های حاضر در جشنواره است. این فیلم اولین تجربه کارگردانی ابراهیم امینی است که داستان متفاوتی از یک درام اجتماعی دارد. ساره بیات، مهدی هاشمی، علی باقری و ستایش دهقان از بازیگران اصلی این فیلم معرفی شده‌اند.
«صیاد»، زندگینامه شهید صیاد شیرازی
فیلم سینمایی «صیاد» به کارگردانی جواد افشار و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی ساخته شده که با تصویر برشی از زندگی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، در جشنواره فیلم فجر رونمایی می‌شود. این فیلم بعد از سال‌ها تحقیق و پژوهش توسط حسین تراب‌نژاد نگاشته شده است و در خلاصه داستان آن آمده: مدتی است این سوال رهایم نمی‌کند، چرا گلوله‌ها از کنارم می‌گذرند و نادیده‌ام می‌گیرند؟! «صیاد» محصول بنیاد سینمایی فارابی و بنیاد شهید انقلاب اسلامی است که با حمایت سازمان عقیدتی ـ سیاسی ارتش توسط موسسه فرهنگی ـ هنری صاد تولید شده است. علی سرابی و مارال بنی‌آدم در نقش این شهید و همسرش بازی کرده‌اند.
«زیبا صدایم کن»، سینمای نوجوان
یکی دیگر از کارگردان‌های صاحبنام این دوره از جشنواره، رسول صدرعاملی است که با فیلم «زیبا صدایم کن» در جشنواره حضور دارد. این فیلم به تهیه‌کنندگی سیدمازیار هاشمی ساخته شده و در حوزه سینمای نوجوان و در ادامه کار‌های قبلی این فیلمساز تعریف می‌شود. «زیبا صدایم کن» اقتباسی از کتابی به همین نام به قلم فرهاد حسن‌زاده است که کانون پرورش فکری کودک و نوجوان آن را منتشر کرده و البته در تولید این فیلم مشارکت دارد. تمام داستان این فیلم در خیابان ولیعصر اتفاق می‌افتد به‌طوری‌که از میدان راه‌آهن آغاز می‌شود و در یک صبح تا شب به تجریش می‌رسد. امین حیایی ازجمله بازیگران این فیلم است.
«تاکسیدرنی» قصه یک شکارچی گوزن
فیلم «تاکسیدرمی» اولین اثر بلند محمد پایدار، به نویسندگی محسن ملکی و محمد پایدار و تهیه‌کنندگی محمدجواد موحد است. مجید صالحی با گریمی متفاوت در نقش یک شکارچی در این فیلم بازی کرده و حسن معجونی و هادی کاظمی هم در تلاش برای شکار گوزن زرد ایرانی در حال انقراض، از دیگر بازیگران این فیلم فانتزی هستند. «تاکسیدرمی» روایتی فانتزی دارد. محمد پایدار پیش‌تر برای فیلم کوتاه «نوشابه مشکی» جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم از نگاه مخاطبان را از سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران دریافت کرده بود.
«شوهر ستاره»، قصه‌ای زنانه
جدیدترین فیلم ابراهیم ایرج‌زاد پس از «عنکبوت»، «شوهر ستاره» نام دارد که قصه‌ای زنانه را به تصویر می‌کشد. در این فیلم که به تهیه‌کنندگی علی اوجی ساخته شده، حامد بهداد و فریبا نادری بازی کرده‌اند.
«خدای جنگ»، روایتی از شهید تهرانی‌مقدم
فیلم سینمایی «خدای جنگ» سومین فیلم حسین دارابی پس از «مصلحت» و «هناس» است. او این فیلم را براساس زندگی شهید حسن طهرانی‌مقدم جلوی ساخته و گفته شده، روایتی حساس از یک اتفاق مهم معاصر را به تصویر می‌کشد. در فیلم سینمایی «خدای جنگ» به تهیه‌کنندگی سعید سعدی و با مشارکت سازمان اوج، هیچ بازیگری کاراکتر شهید طهرانی‌مقدم را بازی نمی‌کند، اما ساعد سهیلی نقش یکی از همرزمان شهید طهرانی‌مقدم را بازی می‌کند.
«آنتیک»، قصه‌ای از تاریخ معاصر
فیلم سینمایی «آنتیک» از فیلم‌های کمدی جشنواره امسال است که هادی نائیجی آن را کارگردانی کرده و محمودبابایی هم تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته است. «آنتیک» قصه‌ای از دل تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند و پژمان جمشیدی و بیژن بنفشه‌خواه ازجمله بازیگران آن هستند.
«رها»، ملودرام اجتماعی
فیلم «رها» که نخستین اثر بلند سینمایی حسام فرهمند است با بازی غزل شاکری و شهاب حسینی ساخته شده است. تهیه‌کنندگی این فیلم را سعید خانی برعهده داشته که امسال با دو فیلم در جشنواره حضور دارد. این فیلم به‌عنوان یک ملودرام اجتماعی معرفی شده است.
«پیشمرگ»، زندگی شهید قهاری
علی غفاری که قبلاً با فیلم «تک تیرانداز» در جشنواره حضور داشت، این‌بار با فیلم «پیشمرگ» راهی جشنواره می‌شود که برشی از زندگی شهید سعید قهاری سعید است و مهدی نصرتی نقش او را ایفا کرده است. حسام منظور و الناز ملک دیگر بازیگران این فیلم هستند.
«داد»، دنیای نوجوانی
ابوالفضل جلیلی پس از سال‌ها با فیلم «داد» در جشنواره حضور دارد آن را به همراه امیر سیدزاده تهیه کرده و مدتی قبل در جشنواره ورشو هم نمایش داشت. در این فیلم ابوالفضل سلیمی، کاوه دارابی، مسعود ناجی، شهاب طباطبایی، محمدرضا بختیاری و حسین میرزایی بازی کرده‌اند. این فیلم درباره مسائل و مشکلات مبتلا به نوجوانان است و به کنکاش درباره شرایط گروه سنی زیر ۱۸سال و تاثیرگذاری جامعه، خانواده و فرهنگ عمومی بر آنها در جهت قدم برداشتن در مسیر درست یا سوق دادن‌شان به‌سوی بزهکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی می‌پردازد.
«۱۹۶۸»، فیلم فوتبالی
فیلم سینمایی «۱۹۶۸» به کارگردانی امیرمهدی پوروزیری و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی محصول سینمایی موسسه امام روح الله (ره) است که در هیئت‌انتخاب آن را پذیرفته‌اند. ماجرای این فیلم به بازی فوتبال ایران و اسرائیل در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۸ (۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۷) برمی‌گردد که در آن بازی ایران دو بر یک اسرائیل را شکست داد. در این فیلم امیر نوروزی، امیراحمد قزوینی و پادینا کیانی بازی کرده‌اند و امسال دومین دوره جشنواره خواهد بود که یک فیلم فوتبالی پس از «پرویز خان» در این رویداد سینمایی به نمایش درمی‌آید.
«آبستن» درامی خانوادگی
فیلم «آبستن» به کارگردانی مصطفی و محمد تنابنده در یک سکانس پلان ساخته شده و یکی دیگر از فیلم‌های رقابتی این دوره از جشنواره است. توماج دانش بهزادی، عباس غزالی و سوگل خلیق ازجمله بازیگران این فیلم هستند. به‌نظر می‌رسد قصه فیلم درباره یک موضوع خانوادگی باشد.
«بازی را بکش»، براساس یک داستان واقعی
مصطفی کیایی که چند سالی در جشنواره فجر غایب بود امسال با فیلم «بازی را بکش» به کارگردانی ابراهیم عزیزی حضور دارد. پروانه نمایش این فیلم شهریورماه امسال صادر شده بود و محسن کیایی، هدی زین‌العابدین، محمد بحرانی و پوریا رحیمی‌سام ازجمله بازیگران آن معرفی شده‌اند. این فیلم براساس یک داستان واقعی ساخته شده و پیش‌تر در خبر‌ها آمده بود که برای اکران پاییزی آن برنامه‌ریزی شده بود، اما حالا در جشنواره حضور دارد. «بازی را بکش» محصول نوآر کارن فیلم است و پخش آن توسط شایسته فیلم انجام می‌شود.
«ترک عمیق»، راز یک مهمان ناخوانده
این فیلم به کارگردانی آرمان زرین‌کوب است و به تهیه‌کنندگی محسن چگینی ساخته شده و مدتی به قبل خبر حضور آن در جشنواره آسیایی بارسلون منتشر شده بود. در خلاصه خط داستانی این فیلم سینمایی آمده است: «محمود از بیمارستان روانی مرخص می‌شود و فخری از آمدن محمود با خبر است. زمان زیادی از آمدن محمود به خانه نمی‌گذرد که مهمان ناخوانده‌ای به جمع آنها اضافه می‌شود و راز‌های تاریک به‌تدریج فاش می‌شوند.» در «ترک عمیق» که نام قبلی آن «والس سه نفره» بوده رضا بابک، بابک انصاری، حمید رشید و گلچهره سجادیه بازی کرده‌اند.
«زمانی در ابدیت»، قصه مرموز ناپدید شدن
جدیدترین فیلم نیکی کریمی در مقام تهیه‌کننده «زمانی در ابدیت» نام دارد که به کارگردانی مهدی نوروزیان ساخته شده است. لیلا حاتمی، بابک حمیدیان، عباس غزالی، نوید پورفرج، ترنم کرمانیان، مرجان اتفاقیان و بیتا فرهی در این فیلم بازی کرده‌اند که در جنوب کشور فیلمبرداری شده است. در بخشی از داستان این فیلم آمده است: شوهر مریم (لیلا حاتمی) به‌طور مرموزی ناپدید شده و او و دختر ۱۲ ساله‌اش را در بلاتکلیفی رها کرده. آنها امیدوارند که او زنده باشد.
«سونسوز»، فیلمی زنانه
فیلم «سونسوز» (روستای بدون کودک) دومین فیلم بلند رضا جمالی به تهیه‌کنندگی سلمان عباسی است که پیش‌تر در بخش اصلی رقابتی جشنواره فیلم سائوپائولو حضور داشته و حالا به جشنواره فجر رسیده است. در این فیلم که به زبان آذری در استان اردبیل تولید شده است بازیگرانی همچون حمدالله سلیمی، بهروزالله وردی‌زاده، مریم مؤمن، صفت آهاری، ناصر محبی، رسول علی‌نژاد، ولایت خوبدل، احمد پروستان، محمد سیف، سیامک شاگردی، المیرا طاعتی، تعارف زمانی و حبیب شهبازی به ایفای نقش پرداخته‌اند. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «در زمان گذشته، مستندسازی به روستای کوچکی می‌آید و در مورد عقیم‌بودن زنان روستا مستندی می‌سازد که زنان برای دفاع از حیثیت خود، فیلم مستند را می‌دزدند، اما...»
«شمال از جنوب غربی» یک فیلم جنگی-سیاسی
فیلم سینمایی «شمال از جنوب غربی» به کارگردانی حمید زرگرنژاد و تهیه‌کنندگی مهدی مددکار، محصول انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بنیاد فرهنگی روایت فتح است که در جشنواره فجر امسال رونمایی می‌شود. این فیلم که تجربه جدید زرگرنژاد پس از فیلم «شماره ۱۰» است، با فضایی اکشن و سیاسی معرفی شده و مصطفی زمانی، امیر آقای‌ی و بهناز جعفری بازیگران اصلی آن هستند. این فیلم که شباهت نام آن به شاهکار کلاسیک «شمال از شمال غربی» آلفرد هیچکاک جلب‌توجه می‌کند، پنحمین تجربه کارگردانی زرگرنژاد و پس از فیلم سینمایی «شماره ١٠» محسوب می‌شود. «شمال از جنوب غربی» با محوریت یک داستان جنگی- سیاسی، گامی جدید در تلفیق ژانر‌های اکشن و روایت تاریخی در سینمای ایران به‌شمار می‌رود و می‌تواند یکی از آثار مورد بحث سال باشد.
«صد دام»، یک کمدی
فیلم سینمایی «صام» به کارگردانی پدرام پورامیری و به تهیه‌کنندگی مجتبی رشوند، برای نمایش در جشنواره فیلم فجر آماده شده است. در این فیلم پریناز ایزدیار، رضا عطاران، عباس جمشیدی‌فر و آزاده صمدی بازی کرده‌اند و در زمان تولید، انتشار عکسی از رضا عطاران که شبیه به صدام حسین بود، خبرساز شد. بنا بر خلاصه‌ی داستان این فیلم نقشی که آقای عطاران آن را بازی می‌کند با صدام شباهت ظاهری دارد و همین شباهت باعث دردسر‌هایی برای او می‌شود.
«گوزن‌های اتوبان» یک فیلم اجتماعی
فیلم «گوزن‌های اتوبان» با بازی الناز شاکردوست، نوید پورفرج و صدف استهبدی با حضور افتخاری بهنوش بختیاری و پیمان قاسم‌خانی یکی دیگر از فیلم‌های جشنواره امسال است. این فیلم به کارگردانی و تهیه‌کنندگی ابوالفضل صفاری با داستانی اجتماعی ساخته شده است.
«مرد آرام»، فیلمی از خانواده هاشمی
فیلم «مرد آرام» به تهیه‌کنندگی مهدی هاشمی و کارگردانی بهنوش صادقی ساخته شده است. بهنوش صادقی بازیگر و کارگردان است و در پروژه‌هایی مانند «خانه دیگری»، «دردسر‌های عظیم ۲»، «مدینه» و «به همین سادگی» به‌عنوان کارگردان یا بازیگر حضور داشته است. درباره قصه این فیلم اطلاعاتی در دسترس نیست و موسسه تصویر شهر سرمایه‌گذار آن است. مهدی هاشمی با این فیلم نخستین‌بار تهیه کنندگی را تجربه کرده است.
«ماریا»، قصه‌ای از فضای مجازی
فیلم سینمایی «ماریا» به کارگردانی مهدی اصغری‌ازغدی و تهیه‌کنندگی علی لدنی ساخته شده که در اولین حضور جهانی خود به بخش مسابقه آینده آسیا جشنواره فیلم توکیو راه پیدا کرده بود. «ماریا» با بازی صابر ابر، پانته‌آ پناهی‌ها، حسین محجوب، محمد صدیقی‌مهر و با معرفی دو بازیگر جدید با نام‌های کامیاب گرانمایه و مهشید خدادی ساخته شده است. در خلاصه داستان فیلم آمده است: «پخش شدن ناخواسته یک فیلم تمرین بازیگری از یک دختر جوان علاقه‌مند به بازیگری که نقش روسپی خیابانی را اتود می‌زده و با یک کلیپ واقعی توسط مردم در شبکه‌های مجازی اشتباه گرفته شده، زندگی او و یک گروه فیلمسازی را وارد معمایی پیچیده کرده است.»
«اشک هور»، در ژانر دفاع مقدس
«اشک هور» درواقع نسخه سینمایی سریالی با عنوان «قرارگاه سری نصرت» است که سازمان سینمای سوره آن را تولید کرده است. این فیلم مانند فیلم «اسفند»، روایتگر مقطعی از زندگی شهیدعلی هاشمی است. به‌نظر می‌رسد مهدی جعفری، کارگردان فیلم‌های تحسین‌شده «۲۳ نفر» و «یدو» است که امسال یا یک فیلم دفاع مقدسی دیگر در جشنواره حاضر شده است در کانون توجه مخاطبان باشد. رویا افشار و تورج الوند، بازیگران این فیلم هستند.
«بچه مردم» روایتی از دوران جنگ
محمود کریمی از مستندساز‌های باسابقه سینماست، اما عمده شهرتش به حضور در برنامه «خندوانه» و ساخت پشت‌صحنه‌های این برنامه برمی‌گردد. او به‌واسطه صدایش معروف شد و هیچ‌گاه تصویرش در این برنامه نشان داده نشد. «بچه مردم» در سکوت کامل خبری تولید شد و هیچ اطلاعاتی از آن رسانه‌ای نشده است. داستان این فیلم در چند مقطع زمانی روایت می‌شود که یک مقطع آن مربوط به دوران جنگ است.
«دست تنها»، تداوم یک سینما
امیرحسین ثقفی با فیلم «مرگ کسب‌وکار من است» کارش را در سنما از سال ۱۳۸۹ شروع کرد و الان ۱۴ سال است که در عرصه کارگردانی فعال است. «همه‌چیز برای فروش» و «روسی» از دیگر فیلم‌های اوست. آخرین کار ثقفی تا پیش از «دست تنها»، فیلم «کوچه ژاپنی‌ها» بود که تابستان امسال روی پرده رفت. فیلم در سکوت کامل خبری تولید شده و تاکنون هیچ عکس و خبری از آن منتشر نشده. اما گفته می‌شود که ثقفی آن را در همان حال‌وهوای فیلم آخرش یعنی «کوچه ژاپنی‌ها» ساخته است. مجید مظفری و پیام احمدی‌نیا بازیگران این فیلم هستند.
تحلیلی آماری
باتوجه به اعلام ۳۳ فیلم در بخش رقابتی و ۴ فیلم بخش انیمیشن ترکیب آثار این دوره به حداقل ۴۰ فیلم خواهد رسید که چیزی حدود دوبرابر آثار ادوار قبلی جشنواره است. اینکه فیلم‌های انیمیشن مانند سال گذشته، در بخشی مستقل داوری می‌شوند، اتفاق خوبی است که گویا باتوجه به تثبیت روند تولیدات این گونه سینمایی، به تقویم سالانه جشنواره الصاق شده و دیگر قرار نیست مانند برخی ادوار، فیلم‌های انیمیشن در فهرست آثار بلند سینمایی، دیده و داوری شوند. این حجم فیلم، برنامه‌ریزی دقیقی را برای اکران‌های مردمی می‌طلبد تا باتوجه به برقرار بودن سیمرغ مردمی، سانس‌های کافی و عادلانه برای تمام این فیلم‌ها در تهران و شهرستان‌ها برقرار باشد؛ بنابراین چاره‌ای جز افزایش سانس‌های روزانه، آغاز زودتر نمایش‌های مردمی و البته تخصیص سانس‌های نیمه‌شب و فوق‌العاده از نخستین روز‌های جشنواره نخواهد بود.
بخش ویژه جذاب
منوچهر شاهسواری اعلام کرد که جشنواره در این دوره، فرصتی را برای فیلم‌هایی که طی سالیان اخیر دچار چالش بوده‌اند، فراهم کرده است تا دیده شوند. «قاتل و وحشی»، «پیر پسر»، «رکسانا» و چند فیلم دیگر، فهرست محدود این بخش را تشکیل می‌دهند که البته هیچ اشاره‌ای به آنها نشد. این عدم‌انتشار اطلاعات بیشتر در این بخش، می‌تواند یا ناشی از پرهیز از هرگونه حاشیه‌سازی جدید دیگر باشد یا به این معنا باشد که چانه‌زنی با سازمان سینمایی و برخی نهاد‌های دیگر، همچنان ادامه دارد تا امکان نمایش تک‌سانس این آثار فراهم شود. رویکردی که قطعاً طی روز‌های آینده، اخبار بیشتری راجع به آن منتشر می‌شود. در این دوره، فارغ از فیلم‌های بخش جنبی که هنوز اعلام نشده‌اند، فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیزی حضور دارند.
تنوع ژانری خوبی نیز در این دوره برقرار است. حضور پرتعداد نماینده سینمای اجتماعی در کنار کمدی‌هایی که طی ماه‌های اخیر، نقل‌قول‌های بسیاری راجع به متفاوت بودن‌شان به گوش می‌رسید و البته آثار استراتژیکی، چون «موسی» و «صیاد» می‌تواند چالش‌های رقابتی خوبی را برای این دوره رقم بزند. در کنار این تنوع گونه‌ای، حضور پرتعداد بازیگران، کارگردانان و تهیه‌کنندگان نام‌آشنا می‌تواند نویدبخش آشتی گسترده هنرمندان با بدنه مدیریتی سینما و جشنواره فیلم فجر باشد. امسال و آن‌طور که دبیر جشنواره در اعلام اسامی آثار بخش رقابتی اعلام کرد، گویا بخش سودای سیمرغ و نگاه نو، با یکدیگر تلفیق شده و دیگر به‌صورت مجزا داوری نخواهند شد.
باتوجه به اینکه ۱۳ فیلم اولی در این فهرست حضور دارند و طبق اعلام دبیر جشنواره که این آثار برای دریافت سیمرغ بهترین فیلم اول با یکدیگر رقابت می‌کنند، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که تنها این یک جایزه از بخش نگاه نو، در جشنواره این دوره برقرار خواهد بود و قرار نیست جایزه‌ای تحت‌عنوان بهترین کارگردان و... به این ۱۳ فیلم اول تعلق بگیرد و آنها با ۲۰ فیلم دیگر، به‌صوت یک‌جا داوری خواهند شد. در این زمینه باید منتظر ماند و دید که آیا جزئیات بیشتری راجع به این حوزه منتشر خواهد شد یا دید در قبال عدم‌اعطای آن جوایز اول، قرار است چه جایگزین‌هایی برای آثار رقابتی مطرح شود.
جذابیت فیلم‌های اجتماعی
با مروری بر پرفروش‌های سینما یا آثار مورد استقبال قرار گرفته جشنواره‌ها، درمی‌یابیم که یکی از موضوعات جذاب برای مردم، فیلم‌هایی با موضوع اجتماعی است که در رده خود توانسته توجه‌های بسیاری را به خود جلب کند. علاوه بر آن تغییر ساختار جشنواره فجر ۱۴۰۳ نسبت به سال‌های گذشته گامی بر افزایش آثار در بخش اجتماعی بوده است که علاوه بر نقاط قوت می‌توان پیامد‌های بسیاری نیز برای خود به همراه داشته باشد.
با وجود اینکه درصد بالایی از ژانر‌ها و موضوعات به فیلم‌های اجتماعی تعلق می‌گیرد، فیلم‌هایی که تا کنون قصد همکاری را با جشنواره فجر داشتند و برای حضور در آن اعلام آمادگی کردند کمتر از ژانر‌هایی مانند درام و کمدی است؛ اما باتوجه به اینکه تا نیمه دی‌ماه اسامی قطعی حاضر در رقابت اعلام می‌شوند، می‌توان درک درست‌تری درخصوص این تصمیم‌گیری داشت. تجربه ثابت کرده مردم توجه ویژه‌ای به فیلم‌های اجتماعی دارند و تاکنون نیز فیلم‌های اجتماعی در جشنواره فجر به خوبی دیده شده است.
«بی‌بدن»، «علفزار»، «صحنه‌زنی»، «شنای پروانه»، «متری شیش‌و‌نیم» و... از دسته فیلم‌های اجتماعی سال‌های اخیر بودند که توجه‌های بسیاری را به خود جلب کردند. اینکه در جشنواره فجر امسال تمرکز خود را بر این فیلم‌ها گذاشته است، نشان می‌دهد درحال نزدیک کردن آثار تولیدی به زائقه مردم است که درنهایت باتوجه ویژه‌ای که به این فیلم‌ها می‌شود به‌طور ناخواسته جشنواره فجر نیز رونق بیشتری نسبت به سال‌های گذشته پیدا می‌کند. هویت بخشی به فیلم‌های مسابقه ایران، احیای سیمرغ مردمی و آشتی با منتقدان سه اتفاق مهمی است که تاکنون چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر به آن ملزم بوده است. با این حال تحلیل نهایی درباره جشنواره امسال را باید بعد از تماشای فیلم‌ها گذاشت تا گمانه‌زنی‌ها به داوری‌های مستدل تبدیل شود.
منبع: روزنامه هم میهن
