باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی - نشستی درباره تحقق اصل ۱۰۴ قانون اساسی با حضور سمیه گلپور رئیس انجمن صنفی کارگران و اولیا علی بیگی رئیس کانون شورای‌های اسلامی کار به بررسی مسائل تشکل یابی کارگران و نقش نمایندگان کارگری در شورای عالی کار پرداختند.

گلپور رئیس انجمن صنفی کارگران درباره اینکه در بین نظام مسائل کارگران تشکیابی چه جایگاهی دارد گفت: تشکل یابی کمک می‌کند به بحث پیگیری مطالبات کارگری و مطالبه‌گری را در چارچوب قانون دنبال می‌کند. متاسفانه به دلیل عدم امنیت شغلی و فشار‌هایی که از جانب کارفرما بر کارگر وارد می‌شود امکان تشکل‌یابی محدود شده است. 

وی گفت: مساله بعدی که مانع از تشکل یابی می‌شود عدم آگاهی است. بسیاری از افراد نسبت به حقوق خود آگاهی ندارند. مباحثی مثل روابط کارگر و کارفرما، نکاتی که در قرارداد نوشتن باید رعایت شود و ... در جامعه آموزش داده نمی‌شود. وزارت کار، آموزش و پرورش، وزارت علوم، صدا و سیما و حتی سازمان تبلیغات اسلامی همه در این عرصه موظف می‌باشند.

علی بیگی رئیس کانون شورای‌های اسلامی کار در پاسخ همین سوال بیان کرد: انسان به جهت طبع اجتماعی که دارد نیازمند قانون است. در بحث تشکل یابی قوانین پیشرفته داریم از منظر وضع قانون پیشرو هستیم، اما در اجرای آن عقب ماندگی داریم.

وی افزود: مهم‌ترین موانع تشکلیابی کارگران عدم اگاهی، فقر اقتصادی و فرهنگی است به علاوه منفعت طلبی‌های فردی. 

وی عنوان کرد: کارگران ضعیف‌ترین و در عین حال بیشترین اقشار هستند، اما متاسفانه سهم‌شان در تصمیم گیری‌های جامعه بسیار اندک است. متاسفانه در جامعه ما سهم براساس قدرت داده می‌شود و نه حقوق.

 گلپور درباره  جایگاه قانونی و اختیارات قانونی تشکل‌های کارگری است توضیح داد: ماده ۱۳۱ قانون کار حق تشکلیابی را داده است. وظیفه ذاتی و اصلی یک تشکل مطالبه گری از حقوق تضییع شده کارگران میباشد. تشکل‌های کارگری در برخی از مواضع قانون گذاری و سیاست گذاری مانند شورای عالی کار کرسی دارند که البته اشکالاتی در اینجا نیز مطرح است و پیوست عدالت در بسیار از آن‌ها رعایت نمی شود.

وی افزود: مهم‌تر از اختیارات قانونی تشکل‌های کارگری بحث عدم انجام وظیفه نظارتی توسط نهاد‌هایی مثل مجلس وزارت کار و ... است.

وی ادامه داد: سال‌هاست که اصل ۴۱ قانون کار درباره حقوق کارگران رعایت نمی‌شود. چرا مجلس درین باره ورود نمیکند و حتی یک تذکر و سوال درین باره از مجلس بیرون نمی‌آید؟ طرح اصلاح ماده ۴۱ قانون کار توسط یکی از نمایندگان محترم طراحی شد، اما هیئت رئیسه مجلس حتی طرح را وصول نیز نکرده است. ما در مجلس جایی نداریم برخی از نمایندگان حتی حاضر به صحبت با ما که نماینده میلیون‌ها ادم هستیم نمی‌شوند. آنچه امروز تشکل‌های کارگری نیاز دارند حمایت است.

علی بیگی در پاسخ به همین سوال اظهار کرد: در جا‌های مختلف قانون صراحتا به موضوع شورا‌های اسلامی کار اشاره شده و در این موضوع خلا نداریم، اما بحث اصلی درباره عملکرد‌ها می‌باشد. تشکل کارگری امروز چه کارکردی می‌تواند داشته باشد؟

گلپور در خصوص اینکه آیا تشکل کارگری از بدنه اجتماعی خود و اقدامات تشکیلاتی مثل اعتراضات کارگری و ... استفاده می‌کند توضیح داد: استفاده از بدنه وقتی امنیت آن تامین نمیشود، امنیت شغلی وجود ندارد بیشتر ضرر است تا منفعت. یک فعال کارگری از مصونیت برخوردار نیست و همین کارکرد تشکل‌ها را تا حد زیادی محدود می‌کند. 

علی بیگی در پاسخ به این سوال عنوان کرد: تشکل پل ارتباطی کارگر و دولت است، در سطح ملی استانی و کارگاه باید تشکل ایجاد شود و در مسائل از طریق همین تشکل‌ها ورود کرد. با توجه به شرایطی که بر جامعه کارگری حاکم است بهتر است در مواقع بسیار ضروری از بدنه استفاده شود. نمی‌توان به راحتی هرکس را درگیر این موضوعات کرد. سوءاستفاده‌های زیادی از این فضا می‌شود. به علاوه ما در بحث فرهنگ اعتراض و حتی رعایت حق اعتراص در قانون برای آحاد جامعه مشکل داریم. در جامعه ما به راحتی یک اعتراض صنفی به اغتشاش می‌تواند تبدیل شود.

وی افزود: دولت هیچ یک از زیرساخت‌های لازم مثل امنیت شغلی، بیمه، ایمنی، بهداشت و ... را تامین نکرد و تنها به سن بازنشستگی افزود. اما هیچ صدایی از کارگران به نشانه اعتراض بلند نشد. کارگر نسبت به مسائل بی‌تفاوت شده است و درگیری‌های بسیار دارد. متاسفانه حقوق کارگران سرکوب شده و این سکوت در واقع آتش زیر خاکستر است و آن را باید به عنوان اعتراض مسئولین درک کنند.

گلپور درباره اقدامات مثبت تشکل‌های کارگری گفت: لایحه منحوس استاد شاگردی را تشکل‌های کارگری لغو کردند. در بحث معدن طبس تشکل‌های کارگری باعث شدند پای دادستانی به ماجرا باز شود. دولت میخواست حق ۹ درصد از تامین اجتماعی را به خزانه خود بریزد و ما جلوی آن را گرفتیم. تشکل‌ها مطالبه گری میکنند، اما نیازمند حمایت هستند.

گلپور خاطر نشان کرد: رسانه‌ها باید آموزش‌ها را بدهند. کارگر الان نمیداند که باید از برگه قرارداد یکی خودش داشته باشد. کارفرما براحتی چک سفید امضا از کارگر هنگام نوشتن قرارداد می‌گیرد.

 در پایان علی بیگی درباره شورای عالی کار امسال توضیح داد:شورای اسلامی کار طبق قانون نمایندگان کارگری را انتخاب میکند، اما ما همواره سعی کرده‌ایم تا از دو تشکل دیگر نیز دعوت کرده و آن‌ها را هم مشارکت دهیم. در پنج سال اخیر امضای هر سه تشکل بر مصوبه مزد وجود دارد به جز مواردی که نمانیده کارگری امضا نکرد. تشکل‌های کارگری باید از ابتدا متحد باشند و این اتحاد را تا آخر و پس از تصویب مزد حفظ کنند و مسئولیت مزد تصویب شده را هر سه تشکل با هم بپذیرند.