باشگاه خبرنگاران جوان؛ شیوا خیری - پیشرفت در حوزههای علم و فناوری از مهمترین زیرساختهای توسعه کشور به شمار میآید. نقشه جامع علمی کشور با هدف دستیابی به جایگاه اول علم و فناوری در جهان اسلام، به اهمیت توسعه علوم و فناوریهای نوین متناسب با اولویتها و نیازهای کشور پرداخته است.
در همین راستا نادیا مفتونی، استاد فلسفه دانشگاه تهران بیان کرد: «کشور ما همانند هر کشور دیگر نیاز به سند علمی دارد. ما در نقشه جامع علمی کشور باید ارتباط اندیشمندان کشور را با جهان لحاظ کنیم و بدانیم که ما یک سلول منفرد در دنیا نیستیم. توسعه و پیشرفت ما در زمینههای علمی، نیازمند پیشبرد اهداف نقشه جامع علمی است. ما باید در یک رقابت جهانی و حتی در تعامل جهانی اندیشمندان خود را ببینیم، هویت آنها را به رسمیت بشناسیم و هنگامی که ما تعاملات جهانی را در نظر بگیریم، به دستاوردهای خوبی نائل میشویم.»
مفتونی درباره جایگاه کشور در حوزه علم و به طور مشخص در رشته فلسفه افزود: «ما باید جایگاه علمی خود را بر اساس تعامل با جهان بررسی کنیم. من در رشته خود که فلسفه اسلامی است، حدود ۵ سال گذشته با چهرههای مختلف فلسفی جهان وارد گفتوگو شدم، با حدود ۳۰ چهره علمی تا کنون گفتوگو داشتهام. در دانشکده الهیات دانشگاه تهران نشستهای علمی به صورت مجازی با این چهرهها برگزار کردیم که از شاخصترین چهرهها به نوام چامسکی میتوان اشاره کرد. وقتی با دیگران گفتوگو میکنیم، تازه متوجه جایگاه فلسفی کشورمان در دنیا میشویم.»
وی ادامه داد: «به طور مشخص صحبتهای متفکران خط مقدم دانشگاههای دنیا را مثال میزنم که آقای بروس لارنس بر روی تاریخ تمدن اسلامی کار کرده است. او با مطالعه تحقیقات ما، گفت که به شناخت جدید از فارابی دست پیدا کرده است و با این که مطالب متعدد درباره فارابی به زبان انگلیسی نوشته شده است؛ ولی بیان کرد که نمیدانستم فارابی چنین نقشی در تمدنسازی داشته است. این یعنی ما امروز و در روزگار خودمان فعالیت و تحقیقاتی داشتیم که اساتید و فیلسوفان برجسته دنیا از این تحقیقات وام گرفتند و در همین حال خودمان اطلاع نداریم.»
استاد فلسفه دانشگاه تهران افزود: «اگر تعاملات ما با دنیا گسترش پیدا کند، متوجه میشویم که چه جایگاهی در دنیا داریم که نه بالاتر از واقع و نه پایینتر از واقع است. ما نباید جایگاه خود را بالاتر و یا نازلتر از آنچه که هست، ببینیم. به هر میزان گفتوگوی ما با جهان بیشتر شود، به نقاط قوت بیشتری دست پیدا میکنیم و میتوانیم آوردههای بیشتری برای همکاران فیلسوف در سطح دنیا داشته باشیم؛ لذا قطعا باید فعالیت علمی و به تبع آن نقشه علمی جامع کشور را در تعامل با دنیا دید که در این زمان با وجود فضای مجازی این تعاملها هزینهای ندارد و با یک ایمیل میتوان نشست علمی را هماهنگ کرد و یک گفتوگو عمیق با افراد خط مقدم علم ترتیب داد.»
مفتونی درباره بهرهگیری از ظرفیت اساتید و نخبگان بیان کرد: «نظرخواست از افراد متخصص، نخبگان، صاحبان نظران و اختصاص وقت شبانهروزی برای اطلاعرسانی این موضوع، اقدام مطلوبی است. روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور اقدامی ضروری است و به همین دلیل باید از نخبگان، اساتید و ظرفیت آنان بهره برد. من دیدگاه جامع ندارم و درباره رشته دانشگاهی خود نظر میدهم. حتما باید باقی اساتید ادامه راه و مسیر نقشه را بیان کنند؛ اما اینکه صورت مکتوب نظرات را از ما میخواهند و در اتوماسیون هر اتفاقی که میخواهد رقم بخورد را اطلاع رسانی میکنند، کاری شایسته است. اما گاهی اساتید به این نامهها جواب نمیدهند، چون جزء اولویت آنها نیست و درگیریهای متعددی دارند؛ اما وقتی به این شکل مصاحبه میشود، بهتر جواب میدهد و تقریبا همه مشارکت میکنند و نوع پیگیری که اتفاق میافتد تاثیر عمیقی دارد.»
وی درباره پیشنهاد ارتقای کیفیت نقشه جامع علمی کشور افزود: «ما باید جامعه و دانشگاه را با یکدیگر پیوند بدهیم، همان گونه که در بخش تکنولوژی جامعه و صنعت را در ارتباط با هم در نظر میگیریم، در بخش رشته من که به صورت عام علوم انسانی و به صورت خاص فلسفه است، نیز میتوانیم یک قدم برداریم. من در دانشگاه این شیوه را استفاده کردم که مسائل فلسفی را با رماننویسی آموزش میدهم؛ این یعنی فرایند آموزش به صورت بینرشتهای پیش میرود. این اقدام در حد کلاس خودم است؛ اما کسانی که کار کشوری میکنند، میتوانند به تمام دانشگاهها ارائه طریق بدهند. این کار اسناد بالادستی است که بین دانشگاه و دیگر حوزهها ارتباط موثر برقرار شود.»