محمد زینلی رئیس گروه مدیریت بیماری‌های منتقله از آب و غذا مدیریت بیماری‌های واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت اظهار کرد: پدیکلوزیس یا آلودگی شپش‌ها شایع‌ترین آلودگی‌های انگل‌های خارجی بدن انسان است. شپش به عنوان حشرات کوچک و خونخوار، انگل‌های خارجی بدن محسوب می‌شوند که در سه نوع اصلی شپش سر، شپش تن و شپش عانه طبقه‌بندی می‌شوند.

به گفته وی، آنچه در حال حاضر بیشتر در مناطق مختلف کشور گزارش می‌شود، آلودگی به شپش سر است و شپش سر فقط از انسان به انسان منتقل می‌شود و مخزن آن منحصر به انسان است و موجود دیگری نمی‌تواند به عنوان مخزن عمل کند.

افزایش موارد به شپش سر از مهرماه

زینلی خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر شیوع این آلودگی در مناطق مختلف کشور به صورت متغیر و متوالی بوده است. با شروع فصل مدارس، از مهرماه به بعد، به دلیل تجمعات در مدارس، به‌ویژه در میان کودکان، شاهد افزایش موارد آلودگی هستیم.

وی گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد سالانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار مورد آلودگی به شپش سر از مراکز بهداشت در سطح کشور گزارش می‌شود. با این حال، امسال نسبت به سال‌های گذشته افزایش خاصی در موارد آلودگی ثبت نشده است.

رئیس گروه بیماری‌های منتقله از آب و غذا مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت توضیح داد: شپش سر از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم منتقل می‌شود که روش نخست روش مستقیم بوده و از تماس فرد با فرد آلوده، به ویژه در محیط‌های تجمعی مانند مدارس است و آلودگی در دختران نسبت به پسران و در کودکان نسبت به بالغین شیوع بیشتری دارد.

وی در توضیح انتقال شپش سر از روش غیر مستقیم گفت: استفاده از وسایل شخصی فرد آلوده مانند حوله، شانه، کلاه، روسری، بالش و لباس خواب سبب انتقال شپش سر شده و این انتقال می‌تواند از طریق شپش بالغ، تخم شپش یا نوزاد آن رخ دهد.

اهمیت رعایت بهداشت و شپش سر

وی بر اهمیت رعایت بهداشت در جلوگیری از انتقال شپش سر تاکید و تصریح کرد: آلودگی به شپش سر به طبقه یا جامعه خاصی محدود نمی‌شود و ممکن است در تمام سطوح اجتماعی از شمال تا جنوب شهر‌ها و در افراد فقیر و غنی دیده شود. رعایت بهداشت جمعی و فردی نقش کلیدی در کاهش شیوع این آلودگی دارد.

نقش پیشگیری و شناسایی در شپش سر

زینلی شناسایی منبع و مخزن آلودگی را گامی اساسی در کنترل شپش سر دانست و بیان کرد: معلمان، مربیان بهداشت مدارس و خانواده‌ها می‌توانند از طریق غربالگری و توجه به علائمی مانند خارش مکرر سر، افراد آلوده را شناسایی کنند. با رعایت اصول بهداشتی، از جمله عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی و شستن مرتب سر با شامپوی پرمترین ۱ درصد و لوسیون دایمتیکون ۴ درصد و همچنین شستن و استفاده از اسپری ضد حشرات برای البسه و وسایل خواب، می‌توان از انتقال شپش جلوگیری کرد.

وی گفت: این موضوع یادآور اهمیت آگاهی‌رسانی و نظارت مداوم بر شرایط بهداشتی در محیط‌های پرجمعیت، به‌ویژه مدارس، است. وزارت بهداشت همچنان بر اقدامات پیشگیرانه تأکید دارد و آماده ارائه آموزش و خدمات لازم برای کنترل این آلودگی در سطح کشور است.

منبع: وزارت بهداشت