همه شاهد بودیم که چگونه بیماری کووید-۱۹ ناگهان ظهور کرد، به سرعت گسترش یافت و میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان قربانی کرد. از آن زمان، بسیاری از مردم در مورد ظهور بیماری عفونی بزرگ بعدی، خواه یک ویروس، باکتری، قارچ یا انگل باشد، نگران هستند.

اکنون کانر میهان (Conor Meehan) دانشیار بیوانفورماتیک میکروبی از دانشگاه ناتینگهام ترنت (Nottingham Trent) درباره اینکه کدام بیماری عفونی می‌تواند برای سال ۲۰۲۵ نگران کننده باشد، صحبت می‌کند.

با عقب نشینی کرونا به لطف واکسن‌های مؤثر، سه بیماری عفونی که باعث نگرانی مقامات بهداشت عمومی می‌شوند عبارتند از مالاریا که عامل آن یک انگل است، HIV که عامل آن یک ویروس است و سل که با آلودگی به یک باکتری به وجود می‌آید. این بیماری‌ها هر ساله حدود ۲ میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشند.

سپس فهرست‌های مراقبت از پاتوژن‌های اولویت‌دار وجود دارد، به ویژه آنهایی که به دارو‌هایی که معمولاً برای درمان آنها استفاده می‌شوند، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد ویروس‌ها مقاوم شده‌اند.

دانشمندان همچنین باید دائماً این افق را برای مشکل احتمالی بعدی بررسی کنند. در حالی که این می‌تواند به هر شکلی از پاتوژن باشد، گروه‌های خاصی بیشتر از سایرین باعث شیوع سریع بیماری می‌شوند و این شامل ویروس‌های آنفولانزا نیز می‌شود.

یکی از ویروس‌های آنفولانزا در حال حاضر نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده است و در آستانه تبدیل شدن به یک مشکل جدی در سال ۲۰۲۵ است. «آنفولانزای A» زیرگروه H 5 N 1 است که گاهی به آن «آنفولانزای پرندگان» یا «آنفولانزای مرغی» نیز گفته می‌شود. این ویروس به طور گسترده در پرندگان وحشی و اهلی مانند طیور پخش می‌شود. اخیراً حتی گاو‌های شیری را در چندین ایالت آمریکا آلوده کرده است و در اسب‌های مغولستان نیز یافت شده است.

هنگامی که موارد آنفولانزا در حیواناتی مانند پرندگان شروع به افزایش می‌کند، همیشه این نگرانی وجود دارد که ممکن است به انسان نیز سرایت کند. در واقع، آنفولانزای پرندگان می‌تواند انسان را با ۶۱ مورد در سال جاری در ایالات متحده آلوده کند که بیشتر ناشی از تماس کارگران مزرعه با گاو‌های آلوده و افرادی است که شیر خام می‌نوشند.

در مقایسه با تنها دو مورد در قاره آمریکا در دو سال گذشته، این سیر صعودی بسیار نگران کننده است. آنفولانزای پرندگان در کنار نرخ ۳۰ درصدی مرگ و میر ناشی از عفونت‌های انسانی، به سرعت در فهرست اولویت‌های مقامات بهداشت عمومی قرار گرفته است.

خوشبختانه به نظر نمی‌رسد آنفولانزای پرندگان H 5 N 1 از فردی به فرد دیگر منتقل شود که احتمال ایجاد یک بیماری همه‌گیر در انسان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

ویروس‌های آنفولانزا باید به ساختار‌های مولکولی به نام گیرنده‌های سیالیک در قسمت بیرونی سلول‌ها بچسبند تا وارد سلول شوند و شروع به تکثیر کنند.

ویروس‌های آنفولانزا که به شدت با انسان سازگار هستند، این گیرنده‌های سیالیک را به خوبی تشخیص می‌دهند و ورود آنها به داخل سلول‌های ما را آسان می‌کند که به شیوع آنها بین انسان کمک می‌کند. از سوی دیگر، آنفولانزا پرندگان به شدت با گیرنده‌های سیالیک پرندگان سازگار است و هنگام اتصال (چسبیدن) به گیرنده‌های انسانی، ناهماهنگی دارد. بنابراین، H 5 N 1 در شکل فعلی خود نمی‌تواند به راحتی در انسان شیوع یابد.

با این حال، یک مطالعه اخیر نشان داد که یک جهش واحد در ژنوم آنفولانزا می‌تواند H 5 N 1 را در انتقال از انسان به انسان ماهر کند که می‌تواند باعث شروع یک بیماری همه‌گیر شود.

اگر این سویه آنفولانزای پرندگان این تغییر را ایجاد کند و بتواند بین انسان‌ها انتقال پیدا کند، دولت‌ها باید به سرعت برای کنترل شیوع آن اقدام کنند.

مراکز کنترل بیماری در سراسر جهان، برنامه‌های آمادگی همه‌گیری را برای آنفولانزای پرندگان و سایر بیماری‌هایی که در خط دید هستند، تهیه کرده‌اند. به عنوان مثال، بریتانیا پنج میلیون دوز واکسن H 5 را خریداری کرده است که می‌تواند در برابر آنفولانزای پرندگان محافظت ایجاد کند تا برای این خطر در سال ۲۰۲۵ آماده شود.

آنفولانزای پرندگان حتی بدون توانایی بالقوه انتشار بین انسان‌ها، احتمالاً در سال ۲۰۲۵ بر سلامت حیوانات تأثیر می‌گذارد. این اتفاق نه تنها پیامد‌های زیادی برای رفاه حیوانات دارد، بلکه می‌تواند باعث اختلال در عرضه غذا و همچنین اثرات اقتصادی شود.

همه چیز به هم وصل است

همه زیر یک چتر سلامت قرار داریم. ما به سلامت انسان، حیوان و محیط زیست به عنوان موجودیت‌های به هم پیوسته نگاه می‌کنیم که همه با اهمیت هستند و تأثیری یکسان بر یکدیگر دارند.

ما با درک و پیشگیری از بیماری در محیط خود و حیوانات اطراف‌مان می‌توانیم خود را برای بیماری‌هایی که به انسان سرایت می‌کنند، آماده کنیم و با آنها مبارزه کنیم. به همین ترتیب، با بررسی و ایجاد اختلال در بیماری‌های عفونی در انسان می‌توانیم از حیوانات و سلامت محیط نیز محافظت کنیم.

با این حال، ما نباید ادامه «همه‌گیری‌های آهسته» در انسان، مانند مالاریا، HIV، سل و سایر عوامل بیماری‌زا را فراموش کنیم. مقابله با آنها در کنار احتیاط در مورد آینده و برای هرگونه بیماری جدیدی که ممکن است به وجود بیاید، بسیار مهم است.

منبع: ایسنا