برنامه امواج شبهه در گفت‌و‌گو با دکتر سیدرضا موسویان (کارشناس رسانه و استاد دانشگاه) و دکتر مرتضی سیمیاری (کارشناس و فعال حوزه رسانه) به بررسی موضوع «رسانه‌های بیگانه از اسارت واژه‌ها تا آزاد کردن تکفیری ها/ وقتی تروریست‌ها تطهیر می‌شوند» پرداخت.
 
اکنون در فضای جامعه سوریه بی رسانگی وجود دارد و هیچ منبع معتبری در دسترس نیست. در حال حاضر مسئله بازتعریف، تعاریف برساختی و جعل واقعیت، راست و دروغ ترکیبی و بسیاری از تکنیک‌های دیگر به کار گرفته می‌شود تا دو اتفاق صورت بگیرد.

یک؛ فضای رسانه همچنان آلوده بماند. دو؛ مخاطب، گزاره‌هایی مانند صدور بازداشت نتانیاهو توسط دادگاه لاحه، بازگو کردن این مسئله توسط رسانه‌های عبری که خود نوعی فریب است، اتفاقات منطقه و جهان که زیر سر انگلیس و لابی‌های صهیونی و آمریکایی و گروه تروریستی القاعده، داعش، جبهه النصره، جیش العدل، جیش الظلم و جیش السلام را فراموش کند. یا اینکه مخاطب از یاد ببرد که محمد الجولانی که اکنون به اسم احمد الشرع شناخته می‌شود، وابسته و آموزش دیده موساد و سرویس‌های جاسوسی انگلیس (MI۶) و سرویس‌های جاسوسی آمریکایی (CIA) است و علاوه بر آن مخاطب فراموش کند که محمدالجولانی شاگرد معاون ابوبکر البغدادی سرکرده داعش بوده است و رژیم صهیونیستی در ۴۸ ساعت اخیر با جنگنده‌ها و تانک‌های خود از طریق زمینی و هوایی ورود کرده و زیرساخت‌های سوریه را نابود ساخته است و رسانه‌های آن طرف اگر مشغول به تطهیر کردن آنها هستند، همان آمریکایی ها، انگلیسی‌ها و صهیونیستی‌هایی هستند که برای جولانی‌ها جایزه‌های چند ده میلیون دلاری گذاشته‌اند و تمام زندانی‌های داعشی را آزاد کرده‌اند.
 
برای ژورنالیست داخلی خطوط قرمز مشخص نیست

محمدرضا اشراقی کارشناس مجری: رسانه‌های بیگانه با چه تکنیک‌هایی به تطهیرسازی گروه‌های تروریستی، تکفیری و داعشی می‌پردازند؟

موسویان کارشناس رسانه و استاد دانشگاه در این رابطه گفت: یکی از موارد اساسی، مربوط به بلاتکلیفی رسانه‌ها به خصوص در داخل است. آنچکه در جبهه معاند، مخالف و دشمن شاهد هستیم، تکلیف روشنی است که در نباید‌ها و هنجار‌های تعریف شده وجود دارد. وقتی یک خبرنگار فرانسوی، ترور می‌شود و جنازه او در بالکن خانه پیدا می‌شود، به صرف اینکه به دنبال مستندسازی از وقایع غزه بوده و همچنین خبرنگار دیگری با پیامک تهدید می‌شود، به این معناست که برای اربابان و اصحاب رسانه کاملا هنجار و ناهنجار روشن است. ژورنالیست‌های غربی می‌توانند آزادانه به هر مسئله‌ای بپردازند، اما نمی‌توانند حرفی از رژیم صهیونیستی بزنند و موشکافانه از موارد تاریخی که مستند هستند و ثبت و ضبط شده‌اند، یاد کنند.

وی افزود: به عقیده من این نکته‌ای است که تکلیف آن توسط حکمرانی غرب و جبهه معاند مشخص شده است. اما این بی تکلیفی را در خیل رسانه‌های داخل نیز می‌بینیم. به این علت که برای ژورنالیست داخلی خطوط قرمز و سفید و باید‌ها و نباید‌ها مشخص نیست. برخی که دل را به دریا می‌زنند و با کسانی گفت‌و‌گو می‌کنند که در چارچوب‌های رسمی قلم نمی‌زنند، برنامه نمی‌سازند و بستر آنها فضای مجازی از جمله یوتیوب است که چارچوب رسمی ندارد و جوابگوی حکمرانی داخل نیست و این یکی از ضعف‌هایی است که باید برطرف شود.
ابزاری به نام محمدالجولانی

اشراقی کارشناس مجری: به نظر شما به چه دلایلی ماجرای سوریه در رسانه بیگانه در حال تحریف است؟

موسویان در اینباره گفت: افرادی مانند محمدالجولانی یک ابزار هستند و همچنان هم این نقش را بازی خواهند کرد. زمانی که قرار بود تا اسلام هراسی در غرب رشد کند و جای کمونیست هراسی را بگیرد بایستی اتفاقاتی مانند برج‌های دوقلو می‌افتاد و بحث القاعده شکل می‌گرفت و بسیار تندتر از طالبان حرکت‌هایی را نشان می‌داد که بگوید اسلام این گونه است. اما اکنون نیاز امروز حکم می‌کند که جولانی یک پُز جدیدی بگیرد که نشان از تغییر آنها باشد. اکنون ذهن‌ها نسبت به جنایاتی که رژیم صهیونیستی کرده است بسیار آگاه‌تر شده و نسبت به این نوع رفتار بسیار منفی است. آنها سعی دارند که جلوی تشابه سازی در ذهن را بگیرند تا شبیه به رژیم صهیونیستی قلمداد نشوند.

وی عنوان کرد: آنچکه اتفاق افتاده است ماحصل به بن بست رسیدن رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان بود اگر چه تبلغات وسیعی صورت گرفت که ما به پیروزی دست یافتیم ولی هم در داخل و هم در جبهه معاند و همچنین در رسانه‌های غربی این موضوع کاملا نشان داده شد که رژیم صهیونیستی نتوانسته است در لبنان به پیروزی برسد و برای جبران آنچکه شکست تلقی می‌شد، این حرکت به سمت سوریه آغاز شد.

باید ذهن مردم را نسبت به واقعیات آماده کنیم

موسویان اضافه کرد: نکته اساسی این است که به هر حال استراتژی‌های ملی در داخل بایستی بازنگری شود و به سمت بالا بردن تاب آوری تغییر یابد و موضع واحد بگیریم در زبان می‌گوییم بله ما پشت مقاومت هستیم، اما در گفتار و در عمل کمی متفاومت عمل می‌کنیم.

وی افزود: نمایه‌ای که اکنون از رسانه‌ها شاهد هستیم، محصول یک دکترین و استراتژی نوشته شده کاملا متفق بین رسانه‌های غربی است و با اندیشه‌های قلبی و درونی بسیاری از ژورنالیست‌های غربی همخوانی ندارد و آنها امکان ارائه نظرات خود را ندارند. آنچکه رسانه دشمن عمل می‌کند، کاملا حرفه‌ای و با برنامه است. آنچکه ما باید در این سمت جبهه جنگ آماده کنیم، آمادگی ذهن مردم برای اینکه به هر حال واقعیات را در نظر بگیرند. پیش بینی من این است که به زودی جبهه ایی که توسط جبهه نصره و یا تحریرالشام ایجاد شده است، کنار گذاشته خواهد شد و سیاسیونی جایگزین خواهند شد که خطی شبیه به محمود عباس را دنبال کنند.

ترویست‌ها با تصویری خشن‌تر از قبل به میدان آمده‌اند

سیمیاری کارشناس و فعال حوزه رسانه در ادامه این گفت‌و‌گو با تاکید براینکه اکنون در نقطه عطف جنگ‌های ادراکی- ترکیبی منطقه قرار داریم، به تصویری که در شبکه‌های مجازی مکررا بازپخش شده بود اشاره کرد و گفت: بعد از اینکه تروریست‌ها و تکفیری‌ها و گروه‌های مختلف وارد شهر دمشق شدند، تعدادی از آنها به فرودگاه المزه رفتند و کنار هواپیما و جنگنده‌های سوریه عکس گرفتند و در شبکه‌های مجازی از جمله رسانه‌های ضدانقلاب، شبکه عبری زبان و عربی زبان و حتی رسانه‌های داخلی با شدت بسیاری پمپاژ شد. اما دو روز پس از انتشار این تصاویر، به عنوان تصویر پیروزی تروریست‌ها اتفاق بسیار مهمی افتاد. تمامی تجهیزات نظامی آن تصاویر طی مدت ۴۸ ساعت از بین رفت. رژیم صهیونیستی با هدایت آمریکایی‌ها وارد صحنه شدند و تمام زیرساخت‌های نظامی را از بین بردند و حتی ترور دانشمندان را ترور کردند. بنابراین؛ این جنگ ادراکی که در ابتدا از آن یک تصویر جذابی دیده می‌شود، از جمله اینکه دیگر داعشی نمی‌بینیم که با آن وضعیت و تیپ خاص باشد و امروز آنها را با حالت اخوانی و ترکی طور در صحنه می‌بینیم، در کنار آن باید این صحنه را هم ببینیم که تمام زیرساخت‌های کشور سوریه در حال نابودی است و شاهد هستیم که صهیونیست‌ها سرمایه‌های اجتماعی کشور سوریه را از بین می‌برد. اما تصویری که در رسانه‌ها می‌سازند، بازسازی خروج برخی زندانی‌ها است که بعد از آن مشخص شد بسیاری از این تصاویر واقعی نیست و به واسطه هوش مصنوعی ساخته شده است. یا اینکه می‌بینیم تروریستی وارد شهری می‌شود و در حال پخش کردن گل و شیرینی در میان کودکان است. این بدین معناست که ما دیگر آن تصویر خشن تروریستی را نمی‌بینیم که در خیابان سر ببرد، اما تصویر تروریستی را می‌بینیم که کل تجهیزات و ساختار و سرمایه اجتماعی یک کشور را از بین می‌برد. بدون شک از بین بردن سرمایه‌های اجتماعی یک کشور بدتر و پرهزینه‌تر از سربریدن یک سرباز است، هرچند که هر جانی عزیز است.

وی افزود: امروز ساختار سازمانی تروریست ها، تکفیری ها، سلفی‌ها و... تغییر یافته است و در کنار شرعیات، تکاوری و بخش فرماندهی خود صاحب استخبارات، ساختار دیپلماتیک، حاکمیت ادارای و حتی اعلام الحربی شده‌اند.

هیمنه جنگ ادراکی از هیمنه گروه‌های مسلح بیشتر است 

سیمیاری بیان کرد: رسانه‌های بیگانه در اغتشاشات سال ۱۴۰۱ تقریبا در هر ماه ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دروغ می‌گفتند و در هر دقیقه نیز برای آن شایعات تولید می‌کردند. امروز شاهد این آمار به مراتب با ضریب بالاتر در زمین سوریه هستیم. در دورانی که رسانه کاملا یکطرفه است و کاملا در اختیار تحریرالشام قرار دارد و آنها تعیین می‌کنند که چه چیزی به خورد مخاطب برود و حتی اجازه نمی‌دهند که اخبار یک استان به استان دیگر انتقال پیدا کند. تصویری که امروز رسانه‌های بیگانه از تروریست‌ها می‌سازند، تصویری است که در درون آن جولانی در مسجد اموی ژست پیروزی می‌گیرد و تصویری که از بشار اسد می‌سازند، فردی است که سال‌ها به مردم سوریه خشونت ورزیده است.

وی با تاکید بر اینکه هیمنه جنگ ادراکی از هیمنه گروه‌های مسلح بیشتر است، گفت: گاهی اثر یک خبر در رسانه ممکن است بیش از شلیک یک کلش باشد و می‌تواند در داخل افکار عمومی مانند یک بمب خبری عمل کند.

سیمیاری خاطرنشان شد: آن همان سازی که اکنون در حال شکل گیری است، در رسانه‌هایی که در خارج از کشور وجود دارد و در حال انتقال به داخل است، با عناوینی نظیر "عاقبت سوریه را ببینید"، "ایران قرار است سوریه دوم باشد" و ... این بخشی از همان جنگ ادراکی است.

گفتمان جامعه مسلمانان در برابر گفتمان انقلاب اسلامی

وی همچنین گفت: هدف آمدن محمد الجولانی به صحنه و بازسازی تصویر این شخص در این مرحله ایجاد یک گفتمان نوسلفی در داخل منطقه ما و ایجاد یک سند راهبردی است. آنها به دنبال این هستند که در برابر گفتمان نظام اسلامی و انقلاب اسلامی ما گفتمانی تحت عنوان جامعه مسلمانان بوجود آورند. اما اتفاقی که اکنون افتاده با آنچکه آنها طراحی کرده بودند فاصله دارد، به طور مثال پای گروه تکفیری مانند امام بخاری به مدیترانه رسیده است این گروه در دوره‌ای در بیعت با داعش بوده است. وقتی پای چنین گروه‌های به مدیترانه می‌رسد و در مجموع چیزی حدود ۲۵۰ گروهگ اکنون در دمشق و استان‌های اطراف جمع شدند و می‌بینیم فردی مانند جولانی از ثبات لازم در گروهک‌ها برخوردار نیست، نشان دهنده این است که این فرد فاقد ثبات شخصیتی است و هیچ سرویسی نباید به چنین فردی اعتماد داشته باشد. بنابراین؛ با این اوضاع بومرنگی بوجود می‌آید که ممکن است به سمت خودشان تغییر مسیر دهد. به همین دلیل امروز شاهد هستیم، رژیم صهیونیستی با هدایت آمریکایی‌ها آغاز به کار کرده و تجهیزات و ساختار‌های اصلی سوریه و سرمایه‌های اجتماعی و دانشمندان این کشور را از بین می‌برد.

سیمیاری اضافه کرد: ممکن است که گروه‌های تکفیری به برخی از کشور‌هایی مانند اردن رفته و فرش را از زیرپای رژیم صهیونیستی بکشند. آنها اردن را به عنوان اتاق حفظ امنیتی خود می‌دانند و ممکن است این بومرنگ به آنجا برخورد کند. در این میان کلاه بزرگی به سر ترکیه رفت، آمریکایی‌ها اگر بتوانند یا نتوانند از کرد‌های مارکسیست آمریکایی در این مرحله حمایت کنند، گسل‌های قومیتی در ترکیه فعال شده و آن افسر اطلاعاتی ترک که در اتاق فتح المبین می‌نشست و منتظر هدایت تحریر الشام به دمشق بود، حالا باید در اتاق ضدتروریستی بنشیند.

تحریر الشام ترکیبی از گروه‌های تروریستی - تکفیری است

وی درباره واقعیت گروهک تحریرالشام گفت: گروهک تحریرالشام در گذشته مجموعه‌ای از گروهک‌های تروریستی- تکفیری بوده است که شاکله‌ی اصلی آن هر چقدر هم بزک شود، تروریستی است و به هیچ عنوان قابل تغییر نیست. از جمله نفر دوم آن که احمد الحدود است. این شخصی است که کلید اسرار محمدالجولانی است و دارای شخصیت بسیار پیچیده‌ای است و کاملا تکفیری می‌باشد. نفر بعدی آن ابوعاشیه است که دارای هویت کردی است؛ که به قول سیستم اطلاعاتی انگلستان او عضو (MI۶) بوده است. یا فردی مانند ابوخطاب اُردنی که مسئولیت استراتژیک‌های گروهک تروریستی تحریر الشام را برعهده دارد، یک فرد کاملا التقاطی است. بنابراین؛ بوم رنگ ساخته شده آنها که نظام اسلامی را هدف قرار داده بود، ممکن است با همین افراد به سمت آنها بچرخد.

گفتنی‌است؛ برنامه «امواج‌شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.