​​​​​​​پس از اعلام پیروزی ترامپ در انتخابات، «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه در نشست سران کشور‌های اتحادیه اروپا بیان کرد: «این قاره باید استقلال امنیتی خود را از آمریکا اعلام و از منافعش در مقابل منافع رقبای ژئوپلیتیک خود دفاع کند.» رئیس جمهور فرانسه تصریح کرد: «اروپا نباید اختیار امنیت خود را تا ابد به آمریکا دهد و باید همین الان اقدام کند تا از لحاظ ژئوپلیتیک تضعیف نشود. اروپایی‌ها باید در وسعت زیاد برای دفاع از منافع خود در برابر آمریکا و چین اقدام کنند.» کشور‌های اروپایی سابقه خوبی از چهار سال ریاست جمهوری اول ترامپ در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ ندارند.

 اتحادیه اروپا به خصوص محور آلمان و فرانسه به عنوان موتور محرکه اتحادیه اروپا در آن چهار سال روابط پرچالشی با آمریکا داشتند. ترامپ در تمام حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی سازوکار‌های مستحکم روابط متحدان دو سوی اقیانوس اطلس را از مسائل زیست محیطی گرفته تا همکاری‌های نظامی و امنیتی در پیمان ناتو به چالش کشید. پیروزی «جو بایدن» در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ خبر خوبی برای بازگشت روابط نزدیک اروپا و آمریکا به قبل از ریاست جمهوری ترامپ بود، اما بازگشت ترامپ به کاخ سفید به کابوسی برای دولت‌های اروپایی تبدیل شده است.

 آن هم در شرایطی که اتحادیه اروپا از لحاظ سیاسی، اقتصادی و امنیتی وضعیت شکننده و متزلزلی دارد. اتحادیه اروپا برخلاف هشت سال پیش با بحران‌های پیچیده‌ای در عرصه داخلی در سطح اروپا و در سطح جهان روبه روست. «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در اجلاس سران اروپا سعی کردند خود را برای مواجهه با بازگشت ترامپ به کاخ سفید آماده نشان دهند.

مکرون و شولتس پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا را تبریک گفتند، اما به سرعت بر چالش‌های ناشی از سیاست تجاری حمایت‌گرایانه ترامپ تاکید کردند که با شعار «آمریکا نخست» مطرح می‌شود. شولتش به خبرنگاران گفت: «اتحادیه اروپا باید صفوف خود را محکم و متحد کند و به شیوه‌ای یکپارچه عمل کند.» وی افزود: «او و مکرون در حال هماهنگی نزدیک با دیگر سران کشور‌ها و دولت‌های اتحادیه اروپا هستند.» مکرون نیز در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «برلین و پاریس برای یک اروپای متحد و قوی‌تر در شرایط جدید کار خواهند کرد.» شولتس و مکرون در شرایطی از هماهنگی برای مواجهه با چالش‌های بازگشت ترامپ به کاخ سفید سخن می‌گویند که هر دو در داخل در وضعیت شکننده‌ای قرار دارند.

 یک روز پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دولت ائتلافی آلمان سقوط کرد. چهار وزیر حزب دموکرات‌های آزاد در اعتراض به برنامه بودجه سال ۲۰۲۵ شولتس از کابینه آلمان بیرون آمدند و بدین ترتیب آلمان برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم در معرض انتخابات زودهنگام پارلمانی در اواخر مارس سال آینده قرار گرفت.

 آلمان در آستانه انتخابات زودهنگام
این در حالی است که در سه انتخابات ایالتی، حزب راست افراطی آلترناتیوی برای آلمان به پیروزی‌های بزرگی دست یافت. اکنون پیروزی احزاب راست افراطی بر فضای سیاسی آلمان سایه افکنده است. حضور احزاب راست افراطی در عرصه قدرت چالشی برای پروژه همگرایی اروپاست. ضمن این که احزاب راست افراطی به همکاری و همگرایی با دونالد ترامپ گرایش دارند. امانوئل مکرون نیز در فرانسه وضعیت متزلزلی دارد. مکرون در انتخابات پارلمان اروپا و انتخابات زودهنگام پارلمانی شکست سنگینی متحمل شد. در عرصه اروپا نیز جنگ اوکراین تمام معادلات سیاسی و امنیتی در اروپا پس از جنگ جهانی دوم را به هم ریخته است.

 اوکراین به منطقه‌ای برای جنگ نیابتی ناتو با روسیه تبدیل شده است. آمریکا تامین کننده ۷۰ درصد کمک مالی و نظامی به اوکراین است. ترامپ پیش از انتخابات اعلام کرده بود، در فاصله دو ماه باقی مانده به مراسم تحلیف ریاست جمهوری به جنگ اوکراین پایان خواهد داد. این در حالی است که هیچ چشم اندازی از پیروزی ارتش اوکراین بر روسیه وجود ندارد و برعکس، روسیه در حال پیشرفت در اوکراین است. راهکار ترامپ تنها به رسمیت شناختن پیشروی‌های روسیه و سازش با «ولادیمیر پوتین» است. در عرصه اقتصادی نیز شعار ترامپ با عنوان «آمریکا نخست»، خطری برای اقتصاد اروپاست. آلمان برای دومین سال در وضعیت رکود اقتصادی قرار دارد.

 کسری بودجه و سطح بدهی‌های فرانسه نیز از شاخص‌های اتحادیه اروپا فراتر رفته است. برنامه ترامپ به افزایش تعرفه‌های واردات، موجب افزایش هزینه‌های صادرات و تورم در اروپا خواهد شد. اتحادیه اروپا به دلیل فقدان سیاست خارجی و امنیتی مشترک و مشکلات اقتصادی و خطر ظهور راست گرایان افراطی، روابط پرچالشی با آمریکای ترامپ در چهار سال آینده دارد.

منبع: روزنامه خراسان