اصغر نوروززاده با گرامیداشت هفته ملی دیابت در تعریف این بیماری اظهارکرد: دیابت یک بیماری است که در اثر ناتوانی بدن در تولید انسولین یا کاهش یا عدم اثر انسولین در سوخت ساز مواد قندی پدید میآید، انسولین مادهای است که در بدن توسط غده پانکراس (لوزالمعده) تولید میشود و سلولها را قادر میسازد که گلوکز از خون گرفته و برای تولید انرژی استفاده کنند.
وی در تشریح انواع دیابت افزود: دیابت نوع ۱ که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز میگویند تولید انسولین از پانکراس (لوزالمعده) به علت از بین رفتن سلولهای سازنده انسولین متوقف میشود. به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریق روزانه تامین کنند. دیابت نوع ۱ اغلب در سنین زیر ۳۰ سال به وجود میآید.
نوروززاده اضافه کرد: دیابت نوع ۲ بیشتر در بالغین بالای ۳۰ سال وچاق دیده میشود و ۸۵ تا ۹۰ درصد کل موارد دیابت را شامل میشود، انسولین تولید شده از پانکراس به خوبی عمل نمیکند در واقع یا پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمیکند و یا انسولین ترشح شده به علت وجود مقاومت به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارایی لازم است بنابراین قند موجود در خون به داخل سلولها منتقل نشده و در خون باقی میمانند. افزایش قند خون سبب ایجاد عوارض زودرس و دیررس دیابت در بدن میشود.
وی دیابت در حاملگی را دیگر انواع این بیماری عنوان کرد و گفت: این بیماری برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده میشود این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی بهبود مییابد. نیمی از خانمهای مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار میگیرند.
مهندس نوروززاده به علائم بیماری دیابت اشاره کرد و افزود: حداقل ۵۰ درصد از دیابتیها از وضعیت بیماری خود آگاهی ندارند و در بسیاری از موارد بیماری به صورت اتفاقی یا با انجام آزمایشات روتین خون یا ادرار کشف میشود.
وی برخی از مهمترین علائم هشدار دهنده دیابت را شامل پرنوشی، پر ادراری، افزایش اشتها، کاهش وزن، تشنگی، خشک دهان، برافروختگی صورت، خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، سرد و خشک شدن پوست، استشمام بوی اسید در تنفس، سخت شدن عمل تنفس، سردرد، سرگیجه، درد در پشت پاها و ضعف بیش از حد عنوان کرد.
نوروززاده با اشاره به راههای پیشگیری از ابتلا به دیابت خاطرنشان کرد: اصلاح سبک زندگی (تغذیه مناسب، عدم مصرف دخانیات، تحرک بدنی کافی، عدم مصرف الکل)، مشارکت در طرحهای غربالگری و شناسایی زودهنگام و عوامل ژنتیکی و ارث در ابتلا به دیابت موثر است.
وی یادآور شد: در سال گذشته در قالب اجرای پویش ملی سلامت و غربالگری قندخون، تعداد ۵ هزار بیمار جدید در استان شناسایی و تحت مراقبت قرار گرفتند.
به گفته مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری؛ هم اکنون حدود ۴۰ هزار بیمار دیابتی در استان وجود دارد که بیش از ۹۵ درصد از این تعداد به دیابت نوع۲ و حدود ۵ درصد به دیابت نوع۱ مبتلا هستند و اغلب در گروه سنی ۳۰ تا ۷۰ سال قرار دارند.
وی افزود: مراقبت ماهانه، فعال شدن کلینیکهای دیابت در سطح استان، ارجاع بیماران شناسایی شده به سطوح ۲و۳ جهت بررسی و پیشگیری از عوارض دیابت، غربالگری کلیه افراد بالای ۳۰سال از نظر ابتلا به فشارخون بالا و دیابت، خطر سنجی بیماریهای قلبی عروقی و انعقاد تفاهم نامه با کمیته امداد جهت غربالگری مددجویان این نهاد از جمله برنامههای مرکز بهداشت جهت پیشگیری از دیابت است.
نوروززاده ادامه داد: با توجه به افزایش عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر و سبک زندگی افراد، ابتلا به دیابت در جامعه روند رو به افزایش میباشد که تغییر در سبک زندگی و کنترل عوامل خطر این بیماری ضروری است.
وی در پایان توصیه کرد: کلیه بیماران دیابتی استان باید جهت مراقبت و کنترل بیماری خود بصورت ماهیانه به نزدیکترین خانه بهداشت/پایگاه/مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه نمایند.