دژکام:
در عرصه فرهنگ به صورت دستوری نمی‌توان کار کرد
امام جمعه شیراز با تأکید بر اینکه در عرصه فرهنگ به صورت دستوری و لحظه‌ای نمی‌توان تغییر و تحول ایجاد کرد، گفت: این یک موضوع عمیق و تاثیرگذاری است که معمولا اساتید علوم اجتماعی می‌گویند طی دو نسل یعنی ۵۰ تا ۶۰ سال میتوان یک تغییر و تحول فرهنگی را ایجاد کرد.
آیت‌الله لطف‌الله دژکام با اشاره به فرا رسیدن روز فرهنگ عمومی گفت: مسئله فرهنگ و اهمیت آن که مسلما برای انسان‌ها از مسائل مادی و اقتصادی خیلی بیشتر است و باید در همه شئون زندگی مورد توجه قرار بگیرد، از ابعاد مختلفی قابل بحث، بررسی و صحبت است.
او افزود: اینکه روز فرهنگ عمومی را در تقویم ملی کشورمان در ۱۴ آبان‌ماه مشخص کردیم، نشانگر اهمیت دادن ما به مسئله فرهنگ است البته روز‌های متعدد دیگری هم در تقویم ما جنبه فرهنگی دارد. به نظر می‌رسد در این‌گونه مناسبت‌ها باید بیشتر به مدیریت عرصه فرهنگ بپردازیم، اینکه بخواهیم مسائل فرهنگی خود را در کشور رشد و ارتقا دهیم چه ابزاری نیاز داریم و چه اقداماتی باید انجام دهیم و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی یک نوع نگاه راهبردی به مسئله فرهنگ داشته باشیم، یعنی بدانیم کجا بوده‌ایم و امروز در چه وضعیتی هستیم؟ آیا پیشرفت کردیم یا عقب گرد داشته‌ایم یا در جای خود متوقف مانده‌ایم؟ اگر دو صورت اخیر هست چه کار کنیم که وضعیت ما از نظر فرهنگی وضعیت رو به پیشرفت باشد و این موارد موضوع مدیریت عرصه فرهنگ است که باید پیگیری کنیم.
آیت‌الله دژکام تصریح کرد: قاعدتا در عرصه نقشه مهندسی فرهنگی کشور چنین نگاهی مطرح بود و ما به یک سیاست‌گذاری در عرصه فرهنگ رسیدیم، اما پس از تدوین نقشه مهندسی فرهنگی کشور، مدیران این عرصه متوجه شدند که گویی با وجود اینکه نقشه داریم و سیاست‌گذاری کردیم، اما چیزی تغییر نمی‌کند و این پرسش مطرح شد که شاید باید متناسب با بوم‌های مختلف کشور، نقشه را بومی کنیم و برش استانی و منطقه‌ای داشته باشیم و در این زمینه کار شد و تقریبا عمده استان‌های کشور برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی داشتند از جمله استان فارس که در این زمینه از استان‌های موفق قلمداد شد، اما وقتی برش استانی را هم انجام دادیم، باز متوجه شدیم که برای اقدام و عمل هنوز خیلی فاصله داریم.
امام جمعه شیراز دو نکته را در مسئله فرهنگ و فرهنگ عمومی که باعث شده است، حرکت پیشرونده ما چشمگیر نباشد را بیان کرد و افزود: البته نمی‌گوییم که هیچ حرکتی در عرصه فرهنگ نداریم و کار خوبی انجام نداده‌ایم، اما این اقدامات چشمگیر نیست.
او ادامه داد: نکته اول این است که در عرصه فرهنگ و فرهنگ عمومی برنامه عملیاتی نداریم. سند نوشتیم، اما باید در کنار سند‌هایی که نوشته می‌شود و سیاست‌گذاری‌های کلی شکل می‌گیرد، برنامه عملیاتی تعریف شود تا تمام مجموعه‌های اجرایی بدانند در قسمت عملیات و اجرا چگونه عمل کنند.
آیت‌الله دژکام افزود: این فاصله بین برنامه و نقشه مهندسی فرهنگی با آن سرفصل‌های اجرایی که عملیاتی می‌شود را در سطح استان مشاهده کردیم و علتش این بود که هیچ مدیری از مدیران اجرایی خود را مقید نمی‌دانست امکاناتی که در زمینه فرهنگی دارد، در چارچوب نقشه مهندسی اعمال کند، چون برنامه اجرایی و عملیاتی در برنامه و بودجه ما وجود نداشت که وقتی مدیری می‌خواهد برای کار فرهنگی پول و اعتبار بگیرد طبق آن ضابطه هزینه کند و در ادامه بتوان بر کار نظارت کرد که آیا درست هزینه شده است یا خیر؟
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: اخیرا در سطح استان علت این موضوع را متوجه شدیم و به دنبال حل آن بودیم و مصوب شد و مورد تایید مجموعه مدیران اجرایی قرار گرفت که ما برنامه عملیاتی نقشه مهندسی را برای هر سال داشته باشیم و ضمن بودجه ببینیم.
او تصریح کرد: نکته دوم این است که اگر تمام دستگاه‌های اجرایی ما هم با توجه به بودجه، خیلی خوب و کیفی پای کار مسئله فرهنگی بیایند به نظر می‌سد که عرصه فرهنگ بسیار بزرگتر از آن است که دستگاه‌های دولتی بتوانند آن را مدیریت کنند.
آیت‌الله دژکام تأکید کرد: در عرصه حکمرانی باید به فرهنگ مردم سالارانه و اجتماعی پرداخته شود یعنی بیش از آنی که دستگاه‌های دولتی بخواهند در عرصه فرهنگ دخیل باشند، مسلماً نهاد‌های مردمی و غیر دولتی در این عرصه نقش‌آفرینی می‌کنند، اما سوال اینجاست که با این نهاد‌های غیردولتی و مردمی چه کار کنیم.
نماینده ولی فقیه در استان فارس ادامه داد: باید به مرحله‌ای برسیم که مجموعه‌های غیر دولتی را در زمینه اهداف فرهنگی مشترکی که تعریف می‌شود هماهنگ با هم و همین‌طور هماهنگ با دستگاه‌های دولتی کنیم یعنی عرصه فرهنگ عامه در نهاد‌ها و مراکز خصوصی و دولتی به صورت یکسان مورد توجه قرار گیرد تا یک جریان فرهنگی شود و بتواند تغییر چشمگیر ایجاد کند. برای این قضیه باید تلاش کنیم تا زمینه‌هایی که این ایجاد هماهنگی لازم دارد را فراهم کنیم که در این راستا هم تلاش‌هایی صورت می‌گیرد.
او یادآور شد: گاهی اوقات وقتی این مطالب را برای مردم توضیح می‌دهیم این ذهنیت ایجاد می‌شود که برای مسئله فرهنگی چقدر طول و تفصیل می‌دهند، یک نکته وجود دارد که باید مدنظر همه افراد فعال در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی باشد که دانشمندان اعتقاد دارند تحول فرهنگی و اجتماعی از نظر زمانی بسیار طول می‌کشد و اگر ذهنیت کسی این باشد که امروز تصمیم می‌گیریم و فردا تغییر در عرصه فرهنگ داده‌ایم به نظر عرصه فرهنگ را نمی‌شناسد که اگر می‌شناخت و می‌دانست طبیعتا چنین توقعی نداشت.
آیت‌الله دژکام با تأکید بر اینکه در عرصه فرهنگ به صورت دستوری و لحظه‌ای نمی‌توان تغییر و تحول ایجاد کرد، افزود: این یک موضوع عمیق و تاثیرگذاری است که معمولا اساتید علوم اجتماعی می‌گویند طی دو نسل یعنی ۵۰ تا ۶۰ سال میتوان یک تغییر و تحول فرهنگی را ایجاد کرد. اگر همه ابزار، امکانات و برنامه‌ریزی را برای این کار به کار بگیریم، یک کار طولانی را در پیش داریم که متاسفانه در یک برهه‌ای از زمان همین را نداشتیم و امروز این ابزار و امکانات آماده می‌شود.
امام جمعه شیراز اظهار کرد: در دو دهه آغاز انقلاب اسلامی چنین برنامه فرهنگی به صورت مستمر نداشتیم و البته این طبیعت انقلاب است. ما از یک نقطه شروع کردیم که دشمنان تلاش می‌کردند تا شیراز را یک شهر دینی و غیر وابسته به ارزش‌های دینی جلوه دهند و انقلاب و شروع به کار کردیم و دست دشمنان کوتاه شده است و طبیعتا این زمان‌ها نیاز است ولی امیدوار هستیم در این عرصه موفق شویم.
او تأکید کرد: انتظار داریم نسل‌های بعدی پای همین ارزش‌ها بایستند و مقاومت کنند و نهایتا ما ارزش‌های خودمان را نه تنها در ایران جلوه‌گر کنیم بلکه بتوانیم الگویی برای سایر ملت‌ها در جهان باشیم که آنها نیز از نظر فرهنگی از ما الگوبرداری کنند.
