رهبر معظم انقلاب صبح شنبه ۱۲ آبان ماه سال جاری در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانش آموزان اسناد کشف‌شده در لانه جاسوسی را بسیار مهم و روشنگر برشمردند و افزودند: جوانان کتاب‌های اسناد لانه و مدارک دیگر را مطالعه کنند تا از حقیقت تبدیل سفارت آمریکا به مرکز شبکه‌سازی و توطئه علیه انقلاب، بیشتر آگاه شوند.

ایشان تسخیر لانه جاسوسی را به علت روشن شدن ماهیت حقیقی سفارت آمریکا، یک نقطه عطف و یک حادثه تاریخی و فراموش ناشدنی خواندند و افزودند: به همین علت بود که امام با آن دید نافذ، حرکت دانشجویان را تأیید کردند.

 رهبر معظم انقلاب سال‌های گذشته نیز بر لزوم مطالعه اسناد لانه جاسوسی و انتشار این اسناد در کتب درسی تاکید کرده بودند، بر همین اساس سوالی که برای نسل جوان ما مطرح می‌شود این است که مگر این اسناد حاوی چه نکات و محتوا‌های مهمی است که این چنین مورد تاکید حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.

برای پاسخ به این سوال نیاز است یک بار اتفاقات ۱۳ آبان سال ۵۸ برای نسل جوان ما بازخوانی شود.حرکتی که دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران آغاز کردند، بی‌تردید در تاریخ مبارزات ملت‌های تحت سلطه نقطه عطف به شمار می‌رود.

دانشجویان دست به‌اقدامی زدند که از نگاه امام خمینی انقلابی بزرگتر از انقلاب اول بود.  دانشجویان در جریان فعالیت‌های خود در سفارت تلاش گسترده‌ای را برای مطالعه، طبقه بندی و انتشار اسناد لانه جاسوسی آغاز کردند. دانشجویان با وجود آنکه در زمینه امور اطلاعاتی و کشف رمز اسناد پیچیده تجربه نداشتند، اما بخوبی از عهده آن برآمدند. 

این اسناد از اسرار جاسوسی‌ها و دخالت‌های بیشمار آمریکا در ایران و کشور‌های مختلف جهان پرده برمی‏داشت و اسامی بسیاری از عوامل و رابطین آمریکا و انواع شیوه‏‌های جاسوسی و تحرکات سیاسی این کشور را در مناطق مختلف جهان افشا می‏‌کرد.

دستیابی دانشجویان به اسناد
یکی از دانشجویانی که موفق می‌شود قبل از نابودی کامل اسناد کاغذی و میکروفیلم‌ها، به بخشی از آن دست یابد، می‌گوید: «ما به دنبال اسناد و مدارک محرمانه‌ای می‌گشتیم که بتواند ماهیت عمل آمریکایی‌ها را در سفارت به خوبی نشان دهد. در انتهای یکی از راهرو‌ها با یک دیوار بلند فولادی برخورد کردیم که خیلی مشکوک بود. صدا‌های خفیفی هم از آن سوی دیوار، به گوش می‌رسید که بعد‌ها فهمیدیم صدای دستگاه خرد کن اسناد بوده‌است. یکی از گروگآن‌ها را که در بازجویی‌ها فهمیده بودیم توانایی بازکردن قفل‌های رمزدار را دارد به کنار آن دیوار آوردیم و گفتیم باید اینجا را باز کنی. اول امتناع می‌کرد. بالاخره با اصرار زیاد آن در فولادی را که به شیوه خاصی رمزگذاری شده بود باز کرد. وقتی وارد آن محوطه شدیم، دیدیم آنجا دنیایی از میکروفیلم، میکروفیش و انواع وسایل انهدام اسناد موجود است. تعدادی آمریکایی با دستگاه‌های موجود مشغول خرد کردن و انهدام اسناد و مدارک محرمانه بودند. بلافاصله همه را بازداشت و دستگاه‌ها را خاموش کردیم. به‌این ترتیب، توانستیم به بخشی از اسناد دست پیدا کنیم. در حالی که بخش قابل توجهی هم از بین رفته بود».

سیف اللهی یکی از دانشجویان خط امام در رابطه با چگونگی دسترسی به‌این اسناد نیز می‌گوید: «اسناد سه قسمت بود. یک قسمت آنها که دست نخورده باقی مانده بود، اینها اسناد عادی بودند اگر چه بعضی از اسناد طبق بندی شده هم در اینها وجود داشت و آمریکایی‌ها فرصت نکرده بودند آنها را از بین ببرند. یک قسمت اسناد بیشتر حالت عادی داشت و به‌ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از مسائل انقلاب و کشور ما می‌پرداختند و بعضی از اسناد هم که طبق بندی داشت و به نظر می‌آمد فرصت نکرده بودند کاری نسبت به آنها انجام بدهند. یک بخش از اسناد هم پودر شده بود. بشکه‌های مختلف و دستگاه‌های متعددی در قسمت‌های طبق بندی شده وجود داشت که در چند ساعتی که ما مشغول راه پیدا کردن و ورود به ساختمان مرکزی بودیم اینها فرصت داشتند و با آن دستگاه‌ها آنها را پودر کرده بودند. ما نتوانستیم این پودر‌ها را بازسازی کنیم».

بازسازی اسناد خرد شده
محمد‌هاشم پور یزدان پرست از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام نیز در خصوص اسناد لانه می‌گوید: «یکسری از اسناد و میکروفیلم‌ها که زیر دستگاه پودر شد هنوز هم بازسازی‌اش ممکن نشده‌است. یک سری هم رشته شده بود که بچه‌ها رشته‌ها را کنار هم چیدند و با تلاش شبانه روزی آنرا باز سازی کردند و یک سری اسناد هم در نوار‌های کاست به رمز تبدیل شده بود که جاسوسان آمریکایی به علت عجله نتوانسته بودند این نوار‌ها را از بین ببرند. پشت کامپیوتر‌ها افتاده و از دید آنان پنهان شده بودند.

در دفتر کار کاردار هم مقداری اسناد پیدا شد که این‌ها هم دست اول و فوق سری بود. کاردار زمان تسخیر رفته بود وزارت خارجه و یک سری اسناد بسیار مهم و فوق سری را با بی مبالاتی روی میز کارش گذاشته بود. بعداً در آمریکا اظهار کرده‌است که این اسناد را در گاو صندوق ویژه گذاشته بودم و، چون مأموران امحای اسناد، رمز آن صندوق را نداشتند نتواستند آنها بیرون آورده و خرد کنند و این دروغ بزرگی بود. برای فرار از مجازات بی مبالاتی در نگهداری اسناد، این دروغ را بافته‌است. به هر حال اسناد اولیه که ما منتشر کردیم، بیشتر درباره دخالت آمریکا در امور ایران بود. یکسری اسناد هم در آمد که ما صلاح نمی‌دیدیم آنها را مطرح کنیم، چون فکر می‌کردیم اختلاف بوجود می‌آورد. با امام که مشورت شد. امام گفتند: «همه‌اسناد را همان گونه که هست برای مردم بخوانید»

عمده‌این سند‌ها درباره اوضاع سیاسی، اقتصادی و نظامی و مسائل داخلی ایران بود. اگر چه کارکنان سفارت به محض احساس خطر، اسناد طبقه بندی شده و مهم را با دستگاه کاغذ خردکن از بین بردند، اما دانشجویان به همراه گروهی از داوطلبان بسیاری از سند‌های به جا مانده را بازسازی نمودند. این گروه با حوصله و پشتکار رشته‌های باریک کاغذ را با توجه به رنگ و جنس کاغذ یا اندازه حروف از هم جدا کردند و با کنار هم گذاشتن آنها اسناد مهمی‌را بدست آوردند که بعضی آنها در مطبوعات روز و یا بصورت جزوه‌های کوچک به نام اطلاعیه‌افشاگری به چاپ رسید. این اسناد به مرور در ۷۴ جلد به دو زبان فارسی و انگلیسی انتشار یافت، این کتاب‌ها تا مدت‌ها از کتاب‌های جنجال برانگیز و مورد توجه بود. هریک از این کتاب‌ها به یک موضوع خاص داخلی و یا خارجی اختصاص یافت.

حسین شیخ‌الاسلام دیگر دانشجوی پیرو خط امام در رابطه با اسناد چنین می‌گوید: «بعد از مدتی که فهمیدیم می‌شود اسناد را درست کرد از مدارس دانش آموزان آوردیم. یکسری از دانشجویان در مدارس تدریس می‌کردند و از شاگردان آنها استفاده کردیم. این کار خیلی سخت بود. در میان کوهی از رشته‌ها باید دنبال این بودیم که کدام رشته در کنار کدام رشته قرار بگیرد. خانم ابتکار هم اسنادی را که تکمیل شده بود ترجمه می‌کردند»

هنگامی که اسناد موجود در سفارت و گزارش‌های مستند دخالت آمریکا در جریان افشای اسناد لانه جاسوسی به دست آمد، در عمل مشخص شد که اگر مبارزه تنها با سقوط نظام استبدادی پایان یافته تلقی شود، باز هم امکان توطئه دشمنان و تکرار حوادث تلخ گذشته فراهم خواهد بود و آنچه این نظریه را تکامل می‌بخشد، تحقیق عمیق در اسناد لانه جاسوسی آمریکاست. 

از بزرگترین دستاورد‌های این حرکت، افشای اسنادی است که در این رویداد به دست آمد. با آن که بیش از چند دهه‌از تصرف لانه جاسوسی آمریکا گذشته، این اسناد می‌توانست در پژوهش‌های دانشگاهی در پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکترای رشته‌های تاریخ، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل مورد استفاده قرار گیرد، اما بنظر می‌رسد نه در ایران و نه در سایر کشور‌های جهان، اقدام قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفت. 

البته با توجه به نفوذ ایالات متحده در اکثر مراکز دانشگاهی جهان و اعلام ممنوعیت ورود کتاب‌های منتشره لانه جاسوسی به‌امریکا، این بی‌توجهی عمدی در غرب دور از انتظار نیست، اما غفلت از این موضوع در داخل کشور توجیه‌پذیر نیست.

اسناد منتشر شده، ده‌ها موضوع کوچک و بزرگ را در شیوه‌های اعمال سلطه و نحوه مداخله در امور ایران و سایر کشور‌ها توسط آمریکا را نشان می‌دهد و اینکه بین جناح‌های امنیتی (سازمان سیا)، نظامی (پنتاگون) و سیاسی (وزارت امور خارجه) اختلاف نظر‌ها و تحلیل‌های متفاوتی وجود داشته‌است. 

همچنین خاطرات منتشر شده دست‌اندرکاران آمریکایی نیز نشان می‌دهد که آنچه در مورد غربی‌ها و به ویژه‌امریکایی‌ها درباره برنامه‌ریزی‌های دقیق و بلندمدت تبلیغ می‌شود، عمدتاً اغراق‌آمیز و به دور از واقعیت است. این اختلافات در آمریکا گاهی به حذف طرف مقابل به هر وسیله و شیو‌های می‌انجامد. به علاوه، این تفکر که‌ابرقدرت‌ها برای ده‌ها سال آینده برنامه‌ریزی کرده و دیگران تنها مجری سیاست‌های از پیش تعیین‌شده آنها هستند با تردید جدی روبرو می‌شود.

تأثیر سیاسی افشای اسناد
ابراهیم اصغر زاده از دانشجویان پیرو خط امام در خصوص اسنادی که در لانه جاسوسی وجود داشت و برخی از آنها انتشار یافت و بخشی از آن نیز تحت نظر گروهی از دانشجویان قرار گرفت و اینکه نحوه اتخاذ تصمیم درباره انتشار آنها چگونه بود معتقد است: «مجموعه‌اسناد لانه جاسوسی که به دست آمده چه آن‌هایی که مربوط به بخش‌های غیر سازمان سیا سفارتخانه بود اعم از تحلیل‌های اقتصادی، سیاسی، نظامی و بخش‌های مختلف و چه اسنادی که مربوط به سازمان سیا است، در حقیقت بخش جاسوسی و کار‌های جاسوسی آمریکا در منطقه را توضیح می‌دهد، مجموعه گرانبهایی است که باید سرمایه‌های ملی ما حساب شود، چون همه این‌ها حاوی عملکرد آمریکا در طول سال‌های حکومت شاه بر ایران بودند».

وی همچنین تأثیر سیاسی افشای این اسناد را چنین توضیح می‌دهد: «انتشار این اسناد از لحاظ سیاسی هم برای آمریکائی‌ها ضربه بود، برای اینکه شیوه‌های کار سند برداری آنها در دنیا افشا شد. اسناد مربوط به ۲۲ بهمن ۵۷ تا ۱۳ آبان ۵۸ از این نظر دارای اهمیت و توجه‌است که نشان می‌دهد آمریکا به هیچوجه در رابطه با انقلاب اسلامی، حاضر نیست رای مردم ایران را بپذیرد و دائما دنبال نقشه‌است که بگونه‌ای سناریو‌های خودش را طراحی کند. این اسناد برای تاریخ انقلاب ما بسیار گرانبهاست. برای منطقه هم خیلی مهم است، چون سفارت ایران در منطقه مرکزیت داشته و مقدار زیادی از رونوشت اسنادی که در کشور‌های دیگر برای سازمان سیا و وزارت خارجه‌امریکا جمع آوری و ارسال می‌شده یک نسخه‌از آنها در اینجا نگهداری می‌شده‌است. بعضی از اسنادی که ما بدست آورده‌ایم و در کتاب‌های مختلفی منتشر شد‌ه اند، اسناد مربوط به هند، پاکستان، عراق و اسناد مربوط به امنیت خلیج فارس هستند».

منبع: فارس