سومین کنفرانس ملی دوسالانه باستان‌ شناسی و تاریخ هنر ایران با موضوع رویکرد‌ها و روش‌های نوین در مطالعات باستان‌شناسی با حضور مسئولان استانی و دانشگاهی به میزبانی دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد.

رحمت عباس‌نژاد معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه و دبیر این کنفرانس با تبریک فرا رسیدن هفته مازندران، از دریافت تعداد ۱۲۰ چکیده مقاله و ۶۵ مقاله کامل توسط دبیرخانه همایش خبر داد و گفت: از این تعداد، ۳۹ مقاله برای چاپ در مجموعه مقالات همایش و ۱۴ مقاله نیز برای سخنرانی انتخاب شدند.

او افزود: سال گذشته در مشورت با اعضای دبیرخانه دایمی کنفرانس ملی باستان‌شناسی و تاریخ هنر ایران، به دلیل برخی نگرانی‌های جدی و روز باستان‌شناسی و باستان‌شناسان و رواج هرج و مرج‌های اداری و عمومی و همچنین در معرض خطر قرارگرفتن محوطه‌ها، بافت‌ها و بنا‌های باستانی و تاریخی و گسترش بی‌رویه حفاری‌های غیرقانونی و قاچاق، در ابتدا بنا داشتیم عنوان و اهداف همایش را باستان‌شناسی همگانی بگذاریم. اما پس از بحث و بررسی، عنوان رویکرد‌ها و روش‌های نوین در مطالعات باستان‌شناسی را نهایی کردیم.

عضو هیات علمی دانشگاه مازندران در ادامه گفت: از مهم‌ترین اهداف این کنفرانس می‌توان به آشناکردن نسل جدید پژوهشگران و باستان‌شناسان با مطالعات بین‌رشته‌ای، معرفی باستان‌شناسی علمی به عموم مردم و اقشار گوناگون اجتماعی به منظور انجام وظایف و رسالت‌های باستان‌شناسی همگانی، ارتقای آگاهی عمومی نسبت به این علم و نکوهش حفاری‌های غیرقانونی و قاچاق مواریث فرهنگی، آشناسازی مدیران و دست‌اندرکاران با روش‌های متنوع و پرهزینه پژوهش‌های باستان‌شناسی به منظور تغییر رویکرد‌ها و نگاه‌ها و جلب پشتیبانی آنها و بهبود اعتبارات پژوهشی اشاره کرد.

عباس‌نژاد به بیان تاریخچه مطالعات بین‌رشته‌ای و کاربرد روش‌های نوین در باستان‌شناسی ایران پرداخت و افزود: این مطالعات و روش‌ها در طول ۲۰ سال قبل از انقلاب اسلامی ۱۲۵۷، رشد خوبی داشته و همگام با تحولات مشابه در دیگر نقاط دنیا بوده است؛ ولی پس از انقلاب اسلامی در ابتدا وقفه‌ای در مطالعات پدید آمد و سپس، این فعالیت‌ها و روش‌ها به‌طور نسبی متداول شدند، اما به‌دلیل کمبود متخصص، نبود تجهیزات و ملزومات، و کمبود شدید اعتبارات مالی، به سختی انجام پذیرفتند.

عضو هیات رییسه دانشگاه مازندران با تاکید بر این‌که پژوهش‌های باستان‌شناسی، هم در بخش میدانی و هم در حوزه آزمایشگاهی بسیار پرهزینه هستند، گفت: در حوزه آزمایشگاهی، نیاز باستان‌شناسی فراتر از تصور هر ناظر بیرونی است: انواع روش‌های شیمی، فیزیک، ICP، SEM، XRD، XRF، زیست‌شناسی گیاهی و جانوری و مولکولی و ژنتیک، اقلیم‌شناسی، زمین‌شناسی، متالوگرافی، پتروگرافی، کربن ۱۴ و سایر روش‌های سن‌سنجی در پژوهش‌های باستان‌شناسی کاربست دارند.

دبیر کنفرانس با بیان این‌که دامنه اشخاص و افرادی که باستان‌شناس با آنها سروکار و برخورد دارد، گسترده است، افزود: از نهاد‌های مختلف دولتی و غیردولتی و سمن‌ها گرفته تا جوامع محلی مثل دهیار، شورای محل، مالکان زمین و ... که اغلب با باستان‌شناس سر لج دارند. همان‌گونه که باستان‌شناسی خدمات زیادی از سایر علوم می‌گیرد، دانش زیادی نیز به حوزه‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی ارایه می‌کند که انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی، تاریخ، مدیریت، سیاست‌گزاری‌های فرهنگی و اجتماعی، جغرافیای انسانی و جغرافیای سیاسی، از رایج‌ترین رشته‌های علمی نوشنده از آبشخور دانش باستان‌شناسی هستند.

 دکتر عباس‌نژاد در پایان سخنان خود گفت: حال که با چنین شاخه علمی پیچیده، پرکار و پرهزینه‌ای روبه‌رو هستیم؛ باید اذعان کنیم که اعتبارات پژوهش‌های باستان‌شناسی، در سال‌های اخیر بسیار ناچیز شده و ضرورت دارد که مسوولان و متولیان پژوهش کشور توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند.