رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نایین با بیان اینکه اعتبار اولیه برای مطالعات باستان‌شناسی و مرمت‌های حفاظتی آن در نظر گرفته شده گفت: حدود ۱۵۰ میلیارد ریال از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان برای مرحله اول مطالعات باستان‌شناسی و مرمت‌های حفاظتی این بنای تاریخی تعیین شده است.

محمود مدنیان افزود: مقرر شده است تامین اعتبارات لازم برای ادامه مطالعات باستان‌شناسی از طریق اداره کل میراث فرهنگی استان پیگیری شود تا بتوانیم این بنای دوره پارتی را در مسیر احیا قرار بدهیم.

وی با بیان اینکه تنها راه نجات و احیای نارین قلعه، تبدیل شدن آن به سایت موزه است گفت: مردم با این کار می‌توانند از یافته‌های مطالعات و کاوش‌های باستان‌شناسی در یک مسیر تعریف شده، بازدید و اطلاعات لازم را دریافت کنند.

مدنیان افزود: پیشتر در سال ۱۳۹۵ مرمت‌های حفاظتی نارین قلعه در چهار مرحله شروع و برخی امور ساماندهی، انجام شد.

وی تصریح کرد: محصور کردن این بنای عظیم و کهن نایین، اولین سپر حفاظتی بود تا بتوانیم با مرمت‌های حفاظتی از جمله اقدامات استحکام‌بخشی هسته مرکزی قلعه، پی و دیوار‌ها و همچنین بازسازی یکی از برج‌های آن به یک شرایط پایدارتری در این بنا برسیم.

مدنیان گفت: بخش‌هایی از قلعه فرو ریخته بود و اگر استحکام‌بخشی لازم انجام نمی‌شد بخش‌های بیشتری از بنا آوار می‌شد، اما با تامین اعتبار‌هایی که پیشتر در سه دوره انجام شد، اقدامات استحکام‌بخشی پیش رفت و با مصالح همخوان، مرمت‌های حفاظتی انجام شد.

نارین قلعه کهن‌ترین بنای تاریخی شهر نایین در شرق اصفهان است که برخی قدمت آن را متعلق به دوران پارتیان و عده‌ای نیز مربوط به دوران ساسانیان می‌دانند.

سایت موزه (موزه فضای باز) مکانی برای معرفی یافته‌ها و داده‌های مهم باستان‌شناسی است؛ زمانی‌که یک کاوش علمی باستان شناسی به نتایج مطلوب و کشف آثار ارزشمند غیرمنقول منجر می‌شود و قابل انتقال به موزه‌ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر برای بازدید عموم مهیا می‌شود.

نارین قلعه حدود ۲ هزار متر مربع وسعت دارد و خندق اطراف آن که بخشی از ساختار حفاظتی قلعه محسوب می‌شود در دوره قاجار به تصرف مردم درآمد، اما بخش‌هایی از این خندق به‌عنوان الگو حفاظت می‌شود.

این بنا در اصل آتشکده بوده، اما برخی دیگر از باستان‌شناسان اعتقاد دارند این بنا، کاربری نظامی و اداری داشته است.

نارین قلعه در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد؛ این بنا پیشتر در تملک وزارت اقتصاد و دارایی بود، اما سند آن در سال ۱۳۹۵ به نامِ وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ثبت شد.