محسن پاک آئین، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در باکو و عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره کریدور آی مک بیان کرد: حدود سال قبل بود که وقتی جو بایدن به هند رفت در اجلاس گروه بیست نخست‌وزیر هند و بن سلمان، ولیعهد عربستان یک گروه کارشناسی را مامور کردند تا یک طرح عملی ایجاد کریدور کشتیرانی را آماده کنند. این کریدور فعلا در مرحله آماده سازی است و فعلا هیچ اتفاقی نیفتاده است؛ کمااینکه موانع متعدد سیاسی-اجتماعی در مسیر اجرای آن وجود دارد.

آی مک کریدور رقیب طرح جاده ابریشم است

وی ادامه داد: این کریدور مسیرش اینگونه است که از هند حرکت می‌کند و با کشتی مسیر ترکیبی حمل و نقل را طی می‌کند، از مسیر دریایی از هند و تنگه هرمز رد می‌شود، وارد امارات می‌شود، از امارات با خط آهن به عربستان می‌رود، از عربستان هم با خط آهن به اردن می‌رود و از طریق مسیر ریلی به سمت حیفا حرکت کند. وقتی که این مساله در گروه ۲۰ مطرح شد بسیاری گفتند که این در جهت تضعیف جاده ابریشم چین است و در جهت حذف ایران از معادلات ترانزینی است و به دنبال این است که مشکلات عربستان و اسرائیل را حل کند که البته این نظریه هم درست است. زیرا یک کریدور رقیب برای جاده ابریشم است و یکی از اهدافش حذف ایران از معادلات ترانزیتی و کاهش اهمیت ژئوپلیتیکی ایران از معادلات ترانزینی و حل مشکلات عربستان و رژیم صهیونیستی هم می‌تواند باشد.

پاک آئین افزود: اما واقعیت این است که این کریدور فعلا در مرحله طراحی و بررسی است و به اجرا نرسیده است در حالی که طرح جاده ابریشم جدید چین طرح در دست اجراست که چهار قاره را به هم نزدیک می‌کند و  زیر ساخت‌هایش احداث شده و تقریبا می‌توان گفت که به مرحله اجرا در آمده است. این طرح از مسیر چین حرکت می‌کند، به آسیای مرکزی، ایران، پاکستان، مسکو، ترکیه و اروپا می‌رود؛ لذا اینکه گفته می‌شود که کریدور آی مک طرح جاه ابریشم چین را می‌تواند زیر سوال ببرد اینگونه نیست؛ زیرا آی مک اصلا به اجرا نرسیده است که بخواهد طرح دیگری را کنار بزند.

ایران تلاش کند تا مسیر‌های ترانزیتی خود را زودتر تکمیل کند

کارشناس مسائل غرب آسیا خاطرنشان کرد: البته ایران باید تلاش کند تا مسیر‌های ترانزیتی خود را زودتر تکمیل کند تا از این مسابقات ترانزینی عقب نیفتد؛ اما این طرحی که هنوز اجرا نشده فعلا تضعیف کننده مسیر ایران نیست. در کل باید دید که چه موانعی برای اجرای این موضوع هست. مساله اول نا امنی در رژیم اسرائیل است در حالی که اصلا نباید آینده‌ای برای این رژیم متصور بود و هرروز حیفا زیر آتش حزب الله است و حتی بعد از آتش‌بس هم به نظر نمی‌رسد که زیرساخت‌های از بین رفته حیفا مجددا احیاء شود؛ کشوری هم حاضر نیست در این مسیر سرمایه گذاری کند تا انتهایش به نا امنی‌های حیفا برسد.  

پاک آئین افزود: نکته بعد هم این است که زیر ساخت‌های این کریدور یعنی خطوط ریلی در امارات عربستان و اردن کامل نشده است و در بخشی از این کشور‌ها خط آهن وجود دارد و در بخشی دیگر باید احداث شود. مانع دیگری هم که وجود دارد طرح ابراهیم است که حتی قبل از جنگ غزه هم این رژیم موق نشده بود این طرح ابراهیم را به طور کامل اجرا کند و با همه کشور‌های عربی رابطه‌اش را عادی کند؛ تنها با چند کشور مانند بحرین، امارات و... توانست ارتباط خود را نزدیک کند، اما مثلا عربستان شرط گذاشته بود که در صورتی عادی سازی روابط را قبول می‌کند که کشور فلسطین به مرکزیت قدس ایجاد شود. قطعا بعد از جنگ غزه شرایط سخت‌تر هم شده است و الان مساله طرح ابراهیم منتفی است با جنایاتی که این رژیم در غزه و لبنان انجام می‌دهد.

 به محض شروع جنگ غزه حضور هندی‌ها در حیفا معلق شد

پاک آئین گفت: الان کشور‌های اسلامی بر علیه این رژیم متحد شده‌اند؛ یا بیانیه صادر می‌کنند و یا کمک‌هایی برای محور مقاومت می‌فرستند، اما در مجموع دیگر الان طرح ابراهیم مطرح نیست و مردم کشور‌های مسلمان هم از این طرح استقبال نخواهند کرد و با موقعیتی که الان اسرائیل ایجاد کرده است خود مسلمانان هم نمی‌توانند این مساله را دست کم به خاطر افکار عمومی مطرح کنند.

سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در باکو گفت: اولین کشوری که می‌خواست در حیفا سرمایه گذاری کند هند بود که یک شرکت هندی به نام آدانی برنده مزایده توسعه بندر حیفا یا یک میلیارد دلار شد. اما به دلیل همین جنگ غزه این عمل اجرایی نشده است. یعنی به محض اینکه جنگ غزه شروع شد کاملا حضور هندی‌ها در حیفا مورد تردید قرار گرفت و با گستردگی این جنگ این پروژه را معلق گذاشتند.

 رقابت بین کریدور‌ها بسیار جدی است

وی ادامه داد: اجرای این طرح به زمینه‌هایی نیاز دارد منی بر اینکه این جنایات خاتمه یابد و ثبات ایجاد شود؛ زیرا سرمایه گذار ترجیح می‌دهد پول خود را در محلی امن قرار دهد و بداند که این پول بازمی‌گردد؛ لذا آینده‌ای به نظر وجود ندارد کمااینکه در مرحله طراحی قرار دارد. اما رقابت بین کریدور‌ها بسیار جدی است که رهبر انقلاب هم به آن اشاره فرمودند و ایران هم با توجه به موقعیت جغرافیایی خاصش در منطقه که پل اروپا-آسیا و پل آسیا-آفریقا است و هم حمل و نقل دریایی، هم ریلی و هم جاده‌ای دارد باید سرمایه گذاری بیشتری در این زمینه انجام دهد تا از این ظرفیت استثنایی خود استفاده کند.

پاک آئین افزود: رهبر انقلاب هم بار‌ها به این موضوع تاکید کردند و به تکمیل خط راه آهن رشت آستارا هم اشاره داشته‌اند.