اختلال اوتیسم یکی از پیچیده‌ترین اختلالات عصبی است که بر نحوه تعامل، یادگیری و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد؛ علت دقیق اوتیسم هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند.

دکتر آروین تقی‌زاده - متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، گفت: اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم، یک اختلال عصبی است که باعث می‌شود افراد در برقراری ارتباط، تعامل اجتماعی و رفتار‌های روزمره با دیگران متفاوت باشند، این تفاوت‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به همین دلیل از آن به عنوان "طیف" یاد می‌شود.

علائم اوتیسم چیست؟ 

وی افزود: کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است علائمی مانند مشکل در برقراری ارتباط چشمی، عدم پاسخ به نام، مشکلات در درک زبان بدن و بیان احساسات، دشواری در ایجاد و حفظ دوستی‌ها، عدم علاقه به بازی‌های گروهی و رفتار‌های تکراری مانند تکان دادن دست‌ها یا اصرار بر روال‌های خاص را از خود نشان دهند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با اشاره به اینکه علائم اوتیسم معمولاً در اوایل کودکی، بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی مشهود است، گفت: علائم اوتیسم ممکن است زودتر یا دیرتر ظاهر شوند، نشانه‌های اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در گفتار یا پیشرفت اجتماعی باشد.

تقی‌زاده افزود: حرکات تکراری، جنبیدن یا الگو‌های گفتاری، پایبندی سفت و سخت به روال‌ها یا رفتار‌های خاص، افزایش یا کاهش حساسیت به اطلاعات حسی خاص از محیط اطراف خود، مانند واکنش منفی به یک صدای خاص و علائم یا دغدغه‌های ثابت از نشان‌های بیماران اوتیسم است.

علت بروز بیماری اوتیسم

وی افزود: علت دقیق اوتیسم هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. برخی از عوامل خطر شامل تغییرات در ژن‌ها و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی یا عفونت‌ها در دوران بارداری است.

ریسک فاکتور‌های بروز اوتیسم 

عضو هیات علمی دانشگاه، عنوان کرد: سابقه خانوادگی، جهش‌های ژنتیکی، فرزندآوری در سنین بالا، وزن کم هنگام تولد، قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سموم محیطی، سابقه عفونت‌های ویروسی و قرار گرفتن جنین در معرض دارو‌های والپروئیک اسید یا تالیدومید از علل اوتیسم است.

تقی‌زاده به خصوصیات بیماران اوتیسم اشاره و بیان کرد: این بیماری معمولا قبل از سه سالگی بروز پیدا می‌کند و علائم آن می‌تواند بسیار گیج‌کننده باشد؛ چرا که برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم ظاهرا تا قبل از شروع بیماری، رشد نرمالی دارند.

راه‌های تشخیص اوتیسم

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی خاطرنشان کرد: تست تشخیص اوتیسم بر اساس مشاهده غربالگری رشد، آزمایش DNA بیماری‌های ژنتیکی، ارزیابی رفتاری، غربالگری کاردرمانی و پرسشنامه‌های رشد است.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشگی کردستان در پایان یادآور شد: اگرچه اوتیسم قابل درمان نیست، اما با مداخلات درمانی می‌توان علائم آن را بهبود بخشید و کیفیت زندگی فرد را افزایش داد. درمان‌های رایج شامل رفتاردرمانی، گفتاردرمانی، کاردرمانی و در برخی موارد، دارودرمانی است.