علی نوری در جلسه شورای ساماندهی مبادلات مرزی و کارگروه توسعه صادرات استان که در سالن شهدای گمنام استانداری کردستان تشکیل شد، اظهار کرد: در زمینه واردات مشتقات نفتی و لوازم خانگی، آزمایشگاهی در مرز بین المللی باشماق مریوان وجود ندارد.

وی اضافه کرد: سرمایه گذاری که برای ایجاد این آزمایشگاه اعلام آمادگی کرده بود به دلیل بروکراسی اداری از استان رفت و در مرز تمرچین آذربایجان غربی اقدام به راه اندازی آزمایشگاه کرد.

معاون هماهنگی اقتصادی استاندار کردستان ادامه داد: مدیرکل استاندارد کردستان باید دلیل عدم ایجاد آزمایشگاه در مرز باشماق را پاسخ دهد و اگر مشکل دستگاه‌های ذیربط دیگر است بیان شود تا مورد رسیدگی قرار گیرد.

نوری با اشاره به اینکه بخش‌های اصلی اقتصاد استان شامل کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت مرزی است، یادآور شد: جای تاسف است که زیرساخت‌های مناسب در هیچ کدام از این بخش‌های اقتصادی در استان به طور کامل ایجاد نشده است.

وی با بیان اینکه هیچ زنجیره کاملی در استان وجود ندارد، افزود: در حوزه معادن با وجود ظرفیت‌هایی که در تولید سنگ آهن و طلا و دیگر مواد معدنی داریم ولی زنجیره کاملی در این زمینه شکل نگرفته است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان یکی از زیرساخت‌های بخش کشاورزی را وجود پایانه‌های صادراتی محصولات کشاورزی خواند و گفت: در شمال و جنوب کشور چنین پایانه‌ای فعال است ولی شمالغرب کشور فاقد آن است لذا می‌طلبد اتاق بازرگانی و سازمان جهاد کشاورزی استان بر روی این طرح بیشتر کار کنند.

معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت کردستان هم در این جلسه در ارتباط با تعهدات ارزی اظهار کرد: ادارات صمت استان‌ها مسئولیتی در قبال صادرکنندگانی که رفع تعهد ارزی نکرده اند، ندارد و اجازه معرفی آنها به مراجع قضایی را هم ندارد.

طا‌ها سمیعی ادامه داد: برای تسهیل شرایط رفع تعهدات ارزی بخش نامه‌های جدید زیادی صادر شده است.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی کردستان هم در این جلسه اظهار کرد: همواره یکی از سوالات مردم استان این است که انجام ترانزیت چه نفعی برای استان داشته و دارد.

محمد مشیرپناهی ادامه داد: تردد تانکر‌های ترانزیتی حامل سوخت به دلیل واژگونی و تخلیه سوخت در منابع آبی و خاکی استان، آسیب‌های زیادی در سنوات گذشته به محیط زیست استان وارد کرده است.

وی بیان کرد: می‌طلبد میزان درآمد حاصل از ترانزیت از مرز بین المللی باشماق مریوان مشخص و سهمی از آن به  کردستان اختصاص داده شود.

ناظر گمرکات استان کردستان هم در این جلسه با بیان اینکه مرز باشماق به عنوان تنها مرز ترانزیتی استان در زمینه ترانزیت خارجی مقصد به نسبت گذشته کاهش داشته است، افزود: در ۶ ماهه نخست سال جاری میزان ترانزیت خارجی مقصد از این مرز ۲۷۴ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۲۱۶ میلیون دلار بود که این میزان در مقایسه با ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲؛ از نظر وزنی ۱۴ درصد و از لحاظ ارزشی هم ۶ درصد کاهش یافته است.

فرامرز امیدی یکی از دلایل این مسئله را اینگونه تشریح کرد: در سال های گذشته که ترانزیت خارجی مقصد از باشماق انجام می شد دیگر مرزهای کشور هم چون پیرانشهر و مهران و پرویز خان مجوز انجام این رویه اقتصادی را نداشتند به همین دلیل حجم ترانزیت انجام شده از باشماق بالا بود.

وی  ادامه داد: در حال حاضر دیگر مرزهای کشور با اقلیم کردستان عراق هم اقدام به ترانزیت خارجی مقصد می کنند و تردد بخش زیادی از خودروهای ترانزیتی از این مرزها انجام می شود.

افزایش هزینه های دریافتی از سوی گمرک همسایه، اسکن همه حامل های ترانزیتی، داکت ضدعفونی، اضافه شدن کرایه حمل و سایر وجوه دریافتی از دیگر دلایلی است که باعث افزایش قیمت نهایی و در نتیجه ترجیح صاحبان کالا برای جایگزینی مرزهای دیگر به جای باشماق شده است.

ناظر گمرکات استان کردستان با بیان اینکه ۴۶ درصد ترانزیت کشور به اقلیم کردستان عراق انجام می شود، گفت: ۷۰ درصد ترانزیت کشور هم در مرزهای پرویزخان، شهید رجایی و باشماق انجام می شود.

امیدی گفت: با وضعیت کنونی اگر در ارتباط با تجارت بین المللی با طرف عراقی رایزنی در ارتباط با ترانزیت مقصد و همچنین صادرات نشود، جایگاه خود را از دست می دهیم.

وی بیان کرد: مالیات بر ارزش افزوده برای ترانزیت خارجی مبدا اعمال می شود که در ۶ ماهه سال جاری بیش از ۲ هزار میلیارد ریال در این رابطه به استان برگشت داده شده است.

کاهش ۱۲ درصدی صادرات استان کردستان

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان هم با بیان اینکه ۱۹۴ هزار تن کالا به ارزش ۳۴ میلیون دلار در نیمه نخست سال جاری از گمرک سیرانبند بانه صادر شده  است، اظهار کرد: این میزان از لحاظ وزنی ۳۶ درصد و از نظر ارزشی هم ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش داشته است.

بختیار خلیقی افزود: میزان صادرات انجام شده از گمرک سنندج هم در این مدت ۲۴ هزار تن کالا به ارزش ۲۷ میلیون دلار بود که این میزان نسبت به ۶ ماهه نخست سال گذشته از حیث وزنی ۱۱۸ درصد و از نظر ارزشی هم ۱۳۶ درصد رشد یافت.

وی ادامه داد: ۳۵۴ هزار تن کالا به ارزش ۱۶۸ میلیون دلار از گمرک باشماق مریوان در این مدت به خارج از کشور صادر شده که در مقایسه با نیمه نخست سال قبل، از نظر وزنی ۱۶ درصد و از لحاظ ارزشی ۲۳ درصد کاهش داشته است.

 مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان با اشاره به اینکه ۶۱ درصد صادرات استان مربوط به گمرک باشماق است، اظهار کرد: ۵۷۲ هزار تن کالا به ارزش ۲۲۹ میلیون دلار در ۶ ماهه نخست سال جاری از گمرکات استان به خارج از کشور صادر شده است.

وی اضافه کرد: میزان صادرات انجام شده از گمرکات استان در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال ماقبل آن از نظر وزنی یک درصد و از لحاظ ارزشی هم ۱۲ درصد کاهش داشته است.

خلیقی گفت" متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی استان ۴۰۰ دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه آن در سال گذشته ۱۱ درصد کاهش داشته است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان به سهم صادرات استان از کل صادرات کشور منتهی به ۶ ماهه امسال اشاره کرد و گفت: سهم وزنی صادرات استان در مقایسه با کشور ۸۱ صدم درصد و سهم ارزشی هشت دهم درصد است که نسبت به ۶ ماهه سال گذشته این میزان به لحاظ وزنی سه درصد و به لحاظ ارزشی هم ۲۰ درصد کاهش یافته است.

خلیقی یادآور شد: میزان صادرات سایر گمرکات (محموله در استان های دیگر اظهار و از مرزهای کردستان خارج شده است) از گمرک های باشماق و سیرانبد بانه در نیمه نخست سال جاری ۱۹۲ هزار تن کالا به ارزش ۱۴۷ مییون دلار بوده که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی ۲۹ درصد و از لحاظ ارزشی هم ۱۱ درصد کاهش داشته است.