نشست شورای داوری بخش ادبیات داستانی سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت برگزار شد. روز دوشنبه نهم مهرماه ۱۴۰۳، حوزه هنری انقلاب اسلامی، میزبان این نشست بود. این نشست با حضور سید حمیدرضا میری، دبیر جایزه کتاب روایت پیشرفت و مهدی کاموس و خسرو باباخانی، داوران بخش ادبیات داستانی این جایزه برگزار شد.
در این نشست، آثار راه یافته به مرحله داوری، مورد ارزیابی قرار گرفتند و اثر برگزیده مشخص شد. کتابهای «ایذا»، اثر مصطفی رضایی از انتشارات کتابستان معرفت، «فادیا»، اثر حدیث افخمی از انتشارات کتابستان معرفت، «معشوقه آهنی» اثر حامد حاجیپور و فاطمه جهانی از انتشارات الگونگار پیشرفت و «آلزایمر» اثر مجتبی کاوه از انتشارات تاچارا، به مرحلهی داوری سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت در بخش فرهنگی و اجتماعی راه یافته بودند.
جایزه کتاب؛ حاصل یک دغدغه
سید حمیدرضا میری، دبیر سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت، در نشست شورای داوری بخش ادبیات داستانی این جایزه، عنوان کرد: سابقه جایزه کتاب روایت پیشرفت، به سال ۹۸ برمیگردد. جمعی از فعالان فرهنگی، یک دغدغه مشترک داشتند و آن، تجربهنگاری پیشرفتهای کشور در دوران انقلاب اسلامی بود. احساس میشد که این عدم روایت، باعث فراموش شدن این تجربهها خواهد شد و تصویر سیاهی و ناامیدی در کشور غالب خئاهد شد. از طرفی روایت پیشرفت، باعث انتقال تجربه و الگوسازی و در نتیجه زمینهساز پیشرفتهای بعدی خواهد شد. حاصل این دغدغه، شکلگیری جایزه کتاب روایت پیشرفت بود که از ابتدا تاکنون به صورت مردمی در حال برگزاری است. دورههای اول و دوم این جایزه در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ برگزار شد و سومین دوره هم امسال برگزار خواهد شد.
وی افزود: جایزه کتاب روایت پیشرفت، به عنوان یکی از عوامل ایجاد انگیزه برای تولید اثر در این حوزه، تاکنون موثر عمل کرده است. شاهد این موضوع هم افزایش تعداد آثار ورودی در سومین دوره این جایزه است. در اولین دوره، کتابهای چاپ شده تا سال ۱۴۰۰ وارد جایزه شدند که طبیعتأ تعداد زیادی بود، چون حاصل چندین سال تولید بودند. دوره دوم، چون یک سال با اولین دوره فاصله داشت، تعداد ورودی کمتری داشت. اما به تعداد ورودیهای سومین دوره جایزه که نگاه کنیم، رشد قابل توجهی را مشاهده کنیم.
روایت پیشرفت؛ برای فرهنگسازی
خسرو باباخانی، داور بخش ادبیات داستانی سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت، در این نشست بیان کرد: جایزه کتاب روایت پیشرفت، تا کنون پله پله رشد کرده و به موقعیت و اعتبار مناسبی رسیده است. قدم بعدی برای رشد این جایزه باید ایجاد یک دبیرخانه دائمی باشد که یک سال قبل از اختتامیه، فراخوان ارسال آثار منتشر کند و همچنین روایتی را مورد نظر ما است، معرفی کنیم. تاکنون عدهای با انگیزه شخصی و سازمانی، اثر تولید میکردند و شاید کامل منطبق بر اصول روایت ما نبود، اما اثر خود را ارسال میکردند و داوری هم اتفاق میافتاد. اما با ایجاد دبیرخانه دائمی، نویسنده یا ناشر کاملأ با انگیزه شرکت در جایزه ما تولید اثر میکند و یک سال هم فرصت دارد تا اثری با کیفیت و البته مطابق با روایت مورد نظر ما تولید کند.
این نویسنده افزود: ادبیات داستانی پیشرفت باید به سراغ معضلات اجتماعی برود. نویسنده باید یک معضل مانند اعتیاد را انتخاب کند و شخصیتی را خلق کند که در طول داستان، بر این آسیب اجتماعی غلبه میکند. این کار باعث میشود فرهنگسازی در جامعه شکل بگیرد. در این آثار باید راه حل ارائه شود و رفتارهای شخصیت، قابل الگوبرداری باشد. همچنین داستان نباید تخیلی باشد و میبایست بر اساس پژوهش و تجربیات، راهکارها استخراج و معرفی شوند. یعنی راه حلهایی پیشنهاد شود که قبلأ استفاده شده و موفق عمل کردهاند. روایت اینگونه پیشرفتها نسبت به پیشرفتهای علمی و موضوعات دیگر، فواید و آثار مثبت بیشتری در جامعه خواهند داشت، چراکه مخاطب عام دارند.
روایت پیشرفت؛ نیازمند توسعه
مهدی کاموس، داور بخش ادبیات داستانی سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت در این نشست عنوان کرد: وجود بخش ادبیات داستانی در جایزه کتاب روایت پیشرفت، این پیام را به نویسندگان منتقل میکند که اگر بخواهند رمان بنویسند، موضوع پیشرفت میتواند یکی از گزینهها باشد. چیزی که تا قبل، شاید به ذهن نویسندهای خطور نمیکرد. این کار باعث میشود این گونهی نو رشد کند. البته به عنوان گام اول، بسیار خوب است، اما لازم است با برگزاری نشستهای ترویجی، این موضوع تبیین شود و گسترش پیدا کند. به نظر من موضوع پیشرفت و به صورت کلی امید، میتواند یک جنبش ادبی را در کشور راه بیاندازد که سالانه آثار زیادی در این حوزه تولید شوند و در نهایت نویسندگانی به میدان بیایند که به صورت تخصصی فقط در این موضوع مینویسند.
این پژوهشگر حوزه هنر و ادبیات افزود: دستهبندی کتابهای جایزه کتاب پیشرفت، تاکنون بر اساس موضوعات بوده است، برای مثال بخش فرهنگی یا علمی. در این دوره، یک دستهبندی بر اساس فرم یعنی ادبیات داستانی را اضافه کردهاند. اگر جایزه میخواهد رشد کند باید دستهبندی بر اساس فرم را توسعه دهد و در همهی فرمها مانند ادبیات داستانی، ایجاد انگیزه برای تولید اثر کند. چراکه ما هر چه قدر فرم بیشتری در یک موضوع داشته باشیم، طبیعتأ تولید بیشتری هم خواهیم داشت و در نتیجه مخاطب هم افزایش پیدا خواهد کرد. در واقع فرم در ادبیات مانند ظرف است، هر چه تعداد ظرفها بیشتر شود، غذاهای بیشتری هم فضا برای ایجاد پیدا میکنند؛ لذا فرمهایی مانند زندگینامه، سفرنامه، خاطره و... نیز بهتر است به بخشهای جایزه کتاب روایت پیشرفت اضافه شوند.
در پایان داوران بخش ادبیات داستانی، ضمن تقدیر از نویسندگان و ناشران آثار، اثر برگزیده این بخش را به دبیر جایزه معرفی کردند.
لازم به ذکر است سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت، با هدف بررسی و معرفی آثار برتر روایت پیشرفت و تقدیر از پدیدآورندگان آنها برگزار میشود. این جایزه کتاب، فراخوان خود را در مردادماه ۱۴۰۳ منتشر کرد. فرآیند داوری این جایزه، در پنج بخش علمی و فناوری، حکمرانی و مدیریت، فرهنگی و اجتماعی، خانواده و ادبیات داستانی در حال انجام است و اختتامیه و معرفی آثار برگزیده این جایزه کتاب، به زودی برگزار خواهد شد.