رامسری‌ها یک بار سال ۱۳۹۲ تا یک قدمی اجرای طرح شبکه جمع‌آوری فاضلاب پیش رفتند، اما درحالی که تمام مقدمات کار از جمله زمین و اعتبار لازم برای اجرای این طرح فراهم بود و کارشناسان این طرح را فاقد اثرات سوء زیست محیطی برای منطقه اعلام کردند، سال ۱۳۹۶ عملیات اجرایی این طرح به دلیل اعتراض‌های محلی از دستور کار وزارت نیرو و همین طور اداره اب و فاضلاب شهرستان رامسر خارج شد و اعتبار آن که رقمِ قابل توجهی بود و از سوی بانک توسعه اسلامی برای ایجاد این زیرساخت تامین شده بود، زیرِ بارِ تنش‌ها برگشت خورد.

داشتن سیستم جمع آوری و تصفیه خانه فاضلاب یکی از شاخص‌های مهم زیست محیطی و همینطور استاندارد‌های یک شهر به شمار می‌رود که در این ارزیابی رامسر، به خاطر نداشتن این سیستم عقب مانده است و همین عقب ماندگی باعث شده که رودخانه‌ها به عنوان منابع ابی و همین طور اکوسیستم شکننده خزر در این منطقه به عنوان مقصد و تخلیه گاه پایانی فاضلاب‌های خانگی این شهرستان شوند. از سوی دیگر رامسر درحالی از داشتن این زیرساخت حیاتی محروم است که نام این شهر به عنوان خاستگاه مهم‌ترین و پیشروترین کنوانسیون زیست‌محیطی برای حفاظت از تالاب‌ها در جهان می‌درخشد است، اما از داشتن این زیرساخت مهم در جهت حفظ محیط زیست بی‌بهره است.

علاوه بر این رامسر به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی خاص، شامل نزدیکی کوه و دریا، نفود ناپذیری خاک، چاه‌های جذبی و بالا بودن آب‌های زیر سطحی شرایط متفاوتی را نسبت به دیگر شهر‌های ساحلی تجربه می‌کند، وضعیتی که سبب شده پیامد‌های این معضل در رامسر با ابعاد بیشتری خودنمایی کند، به این معنی که فاضلاب‌های خانگی در کوتاه‌ترین زمان وارد منابع آبی و دریای خزر شوند.

"تصفیه خانه‌های محلی" راه حل نهایی مشکل فاضلاب

خبر‌های خوب از تامین اعتبار برای ایجاد شبکه تصفیه فاضلاب شهری در حالی مطرح است که کارشناسان معتقدند که اجرای این طرح باید برخلافِ گذشته که به صورت تصفیه‌خانه‌های متمرکز بود به سمتِ احداث تصفیه خانه‌های محلی حرکت کند، تا با اعتراض‌هایی از آن دست که در گذشته رخ داد مواجه نشود و از سوی دیگر نسل جدیدی از این تاسیسات در منطقه راه‌اندازی شود.

در همین پیوند یک کارشناس طراحی سیستم‌های تصفیه فاضلاب به خبرنگار ایرنا تصفیه‌خانه‌های محلی را نسل جدید این تاسیسات معرفی می‌کند و می‌گوید: عملکرد شبکه جمع آوری و تصفیه خانه فاضلاب محلی به گونه‌ای است که ابتدا شهر به چند قسمت تقسیم بندی می‌شود و سپس تاسیسات تصفیه خانه فاضلاب با سطح اشغال کم در هر منطقه جانمایی و احداث می‌شود و در نهایت لوله‌های فاضلاب خانگی هر منطقه به این سیستم وصل می‌شوند.

مجید امیر علی پور ابا توضیح اینکه معمولا در شهر‌های شمالی به دلیل گرانی و کمبود زمین، مکان مناسب و با مساحت بالا برای احداث تاسیسات "متمرکز" وجود ندارد یادآور می‌شود: ضمن این که به نسبت تراکم بالای جمعیت می‌بایست کل شهر از دورترین نقطه تا نزدیک‌ترین نقطه شهر حفاری و لوله گذاری شود، که این مساله در این شهر‌ها امکانپذیر نیست.

به گفته وی، تصفیه خانه‌های محلی که نسل جدید تصفیه خانه‌ها در دنیا به شمار می‌روند، به دلیل کاهش حجم حفاری و نیاز به زمین کم برای احداث تاسیسات زودتر هم به نتیجه می‌رسد ضمن اینکه دارای مزایایی، چون چابکی، کاهش هزینه ساخت و نگهداری است.

او با تاکید بر اینکه این نسل از تصفیه خانه‌ها هیچ بویی ندارد، ادامه داد: یکی دیگر از مزایای تصفیه خانه‌های محلی، در صورت خرابی یکی از آنها بقیه تصفیه خانه‌ها در مدار قرار دارند.

به گفته این کارشناس، یکی دیگر از مزایای این تصفیه خانه‌ها دسترسی سریع بخش‌های خدماتی، کشاورزی و صنعتی از آب‌های این تصفیه خانه‌ها است.

تامین اعتبار از سوی بانک توسعه اسلامی در دستِ اقدام است و مسیر عملیاتی شدن آن هموار شده است. ضمانت‌هایی لازم و اقساطی که باید پرداخت شود در بودجه کشور دیده شد و رامسر یکی از شهر‌های تاسیس و راه‌اندازی استان مازندران است. در پیش‌بینی بودجه ۱۴۰۳ مقرر شده است که بعد از تصفیه بدهی وام اخذ و برای این منظور هزینه شود.

اگرچه سرریز فاضلاب خانگی و نفوذ آن به منابع آبی منطقه در نبودِ این طرح به یک بحران شماره یک زیست محیطی تبدیل شده است و سرنوشت اجرای طرح شبکه جمع‌آوری فاضلاب رامسر بیش از ۱۱ سال است که مسکوت مانده، اما این روز‌ها خبر‌های خوبی برای از سرگیری مذاکرات برای تامین اعتبار اجرایی شدن این طرح به گوش می‌رسد.

در همین ارتباط فرماندار رامسر گفت: تامین اعتبار اجرای این طرح از سوی بانک توسعه اسلامی در دستِ اقدام و مسیر دریافت آن هموار شده است.

ابراهیم شیرودعشوریان با بیان اینکه ضمانت‌هایی لازم برای دریافت این تسهیلات ارایه و اقساطی که باید پرداخت شود در بودجه کشور دیده شده است، افزود: رامسر یکی از پنج شهر مازندران است که در این تامین اعتبار، تحت پوشش شبکه جمع‌آوری فاضلاب خانگی قرار می‌گیرد.

وی ایجاد این زیرساخت‌های مهم که با سلامت عمومی و محیط زیست ارتباط مستقیم دارد، از نیازمندی‌های اساسی رامسر معرفی و اظهار کرد: این اعتبار در پیش‌بینی بودجه ۱۴۰۳ در نظر گرفته شده و بعد از تسویه بدهی‌ها، تسهیلات مورد نیاز از بانک توسعه اسلامی دریافت و برای اجرای این طرح هزینه می‌شود.

رامسر با حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت ثابت و دست کم ۵۰۰ هزار نفر جمعیت متغیر جزو شهرستان‌های غربی مازندران است.

نام رامسر در حالی از ۵۱ سال پیش با پیش‌روترین معاهده زیست‌محیطی دنیا گره خورده و محل استقرارِ مرکز منطقه‌ای کنوانسیونِ بین‌المللی رامسر در غرب آسیا است که این ظرفیت مهم پس از چند دهه هنوز به برندی برای این شهر شاخص تبدیل نشده و پیوند محکمی بین شهر و این فرصت بین‌المللی دیده نمی‌شود و پیامد آن چالش‌های زیست محیطی از جمله ورود پساب به دریا در این خطه است.

از ۱۳ بهمن ۱۳۴۹ که مسوولان محیط زیست ١۸ کشور جهان و نهاد‌های غیردولتی بین‌المللی مانند فائو و یونسکو در هتل قدیم رامسر گرد هم آمدند و نخستین کنوانسیون برای حفاظت از تالاب‌های دنیا را امضا کردند، نام رامسر جهانی شد.

سال ۲۰۰۲ تاسیس مرکز منطقه‌ای کنوانسیون رامسر در مرکز و غرب آسیا مطرح شد و سال ۲۰۰۵ در جلسه‌ای که با حضور بسیاری از وزرای محیط زیست و مسوولان رده بالای مرتبط با این حوزه به میزبانی اسپانیا برگزار شد، اعضای کنوانسیون رامسر به استقرار این مرکز در ایران رای مثبت دادند.

سال ۱۳۸۵ هیات دولت با صدور مصوبه و تامین اعتبار مجوز احداث ساختمان کنوانسیون در رامسر را صادر کرد، سال ۱۳۸۲ هم پس از تکمیل ساختمان، این مرکز که ستاد فعالیت‌های کنوانسیون بین‌المللی رامسر در منطقه غرب آسیا است، در فضایی استاندارد فعالیتش را آغاز کرد.