با نزدیک به شدن به سالگرد عملیات طوفانالاقصی بیش از ۴۱ هزار شهروند فلسطینی قربانی جنایات رژیم صهیونیستی شدهاند و بیش از دو میلیون نفر نیز دیگر خانه و کاشانهای ندارند و مجبورند در چادر یا خرابههای باقی مانده از خانه و کاشانهشان زندگی کنند.
هرچند جنایات این رژیم کماکان ادامه دارد و در تازهترین اقدام این رژیم منحوس اقدام به کشتار غیرنظامیهای لبنانی کرده است، اما برخی از رسانههای غربی و کاسه لیسان فارسی زبان آنها تلاش میکنند که جنایات اسرائیل را سفید شویی کرده و جای ظالم و مظلوم را تغییر دهند
به طوری که صدراعظم آلمان با چشمپوشی از نسل کشی رژیم صهیونی در یکی دیگر از مواضع وقیحانه خود در قبال نسلکشی در نوار غزه، مدعی شده بود که رژیم اشغالگر قدس به قوانین بینالمللی کاملاً پایبند است و از این بابت، نباید مورد سرزنش قرار گیرد.
همچنین رسانههای فارسی زبان که امروز حامی اسرائیل هستند نیز تمام تلاش خود را برای کوچک نمایی جنایات رژیم اسرائیل به کار بستهاند به طوری که منشه امیر کارشناس شبکه اینترنشنال نیز میگوید که تمام کسانی که در انفجارهای این دو روز لبنان زخمی و کشته شدند، تروریست هستند.
این رسانهها تلاش میکنند با استفاده از تکنیکهای رسانهای و جنگ روانی تلاش کنند بر افکار عمومی اثر بگذارند و این جنایات را عادی جلوه دهند.
از همین رو با مهر نساء شهابی استادیار روانشناسی دانشگاه شهید مطهری گفتگویی را انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن را میخوانید:
شهابی درباره اضطراب اجتماعی در خصوص بازتاب حمله ایران به اسرائیل در رسانههای خارجی توضیح میدهد: در حال حاضر همه دنیا با رسانههایشان در خدمت اسرائیل و آمریکا هستند و هدفشان این است که شرایط را طوری نشان بدهند که افراد در ایران دچار تردید و اضطراب شوند. مسئلهای که در اینجا حائز اهمیت است عملیات روانی است که رسانهها برعهده دارند. مثل روایتهای اسرائیلی کیانو ریوز که درباره ترس از جنگ و اینکه اسرائیل قرار است پاسخی سخت و غیر قابل جبران بدهد.
تبیین واقعیتهای غزه و لبنان برای کاهش ترس و اضطراب
وی درباره ضرورت کنشگری روانشناسان در مقابله با جنگ روانی رسانههای خارجی میگوید: با وجود تحریک اذهان مردم توسط رسانههای خارجی کاری که میتوان انجام داد این است که روانشناسان کنشگری فعالی برای روایتهای دسته اول داشته باشند، مثلاً روایت کنند که به چه صورت مسائل کشورمان را تبیین کنیم. تبیین کردن این مسائل و تحلیل شخصیتهای مردم غزه و لبنان میتواند در رفع ترس و اضطراب آنها بسیار کمک کننده باشد. وقتی رسانههای خارجی جنایتهای اسرائیل را یک کار معمولی نشان بدهند و اظهار کنند آنها آدمهای مظلومی هستند این قضیه میتواند بر دوبرابر شدن ترس و اضطراب در بین مردم اثر زیادی داشته باشد. رسانههای خارجی از نوعی ادبیات و کلامی استفاده میکنند که تمام کارهای ایرانیها را بسیار بد و خشمگین نشان بدهند و ما را یک تروریسم بخوانند.
هدایت ارزشها و ایستادگی روانی با روانشناسی تولی و تبری
استادیار روانشناسی دانشگاه شهید مطهری درباره روانشناسی تولی و تبری عنوان میکند: با روانشناسی تولی و تبری میتوانیم بفهمیم که به چه کسی باید نزدیک بشویم، به چه شکلی باید مقاومت کنیم و چه چیزهایی میتوانند برای ایستادگی به ما کمک کنند. یکی از مسئلههایی که در روانشناسی اهمیت دارد بحث ارزش است، ارزشی که به واسطه آن حس مثبتی به یکسری مسائل پیدا میکنیم و بر اساس آن ارزشها، نگرشها، احساسات منفی و ترسهایمان را پیدا میکنیم.
وی در بحث رسانهای و کنشگری در مواجهه با این موضوع توضیح میدهد: هرچقدر ما بتوانیم فعالتر باشیم و آگاهیمان را درست بالا ببریم میتوانیم به آن اتحاد نزدیک بشویم. روانشناسان به عنوان کسانی که دانش مداخله در بحران را دارند باید بدانند به صورت عملیاتی در این جبهه چه کاری میتوانند انجام دهند که عزم همگانی برای دعوت افراد به اینکه بی تفاوت نباشند و واکنش نشان بدهند را قوی کنند.
شهابی مورد نحوه آموزش غلط در کلاس و دانشگاهها نیز بیان میکند: آموزشهای ما در کلاس و در دانشگاه به این شکل است که مدام افراد را به بی تفاوتی و رخوت و سستی تشویق میکنند و فکر میکنند روانشناسی چیزی جدا از مسائل سیاسی است که بخواهند دخالت کنند و، چون آنها دور از ماجرا هستند نمیتوانند اثری بر روی سلامت روانی مردم بگذارند. هرکسی اگر بداند مسائل حق و باطل چیست خودش میتواند انتخاب کند، کدام حق و کدام باطل است و نیازی به آموزش ندارد. اما نکته قابل توجه این است که ما از این نظر غنی نیستیم و در بحث مدارس و دانشگاههایمان به صورت کامل تبیین نکردهایم.
ضرورت روانشناسی جهاد برای مقابله با عملیات رسانهای دشمن
استادیار روانشناسی دانشگاه شهید مطهری درباره افرادی که به عملیات رسانهای دشمن ضریب میدهند میافزاید: آنها کسانی هستند که به خودکشی یک رزیدنت در خارج از کشور واکنشهای زیادی نشان میدهند ولی در مورد این مسائل موضعگیری درست و شفافی ندارند. مردم را نباید با روایت ترسناک جنگ منفعل کرد و آنها را بترسانند، به همین خاطر ما باید یک روانشناسی جهاد یا دفاع داشته باشیم تا به صورت فعال بتواند افراد را از سستی دربیاورد و از افرادی باید کمک گرفت که با سواد، تحصیل کرده و یا جزو هیأت علمی باشند تا آنها با دانششان بتوانند این شرایط را معقولتر کنند و آدمها ببینند که چه چیزهایی را جزو ارزشهایشان قرار دادهاند و به چه صورت میخواهند در این مسیر پیش بروند. به نظر من جای روانشناسی مقاومت برای حل این مشکلات خالی است.
وی درباره بهرهگیری از واژگان و کلیپ برای آگاهیبخشی هدفمند در سطوح مختلف شناختی اظها ر میکند: مسیر روانشناسی رسانه برای اینکه چطور از واژگان، فیلم و کلیپ برای آگاهی بخشی استفاده کنیم کمک شایانی کرده است. به هرکسی در سطح شناختی خودش باید اطلاعات داده شود و باید ببینیم نحوه اثرگذاری در قشرهای مختلف به چه صورت میتواند باشد.
ایجاد امید و وحدت از طریق تحلیلهای مؤثر خبرنگاران
شهابی در پایان درباره کاری که اهالی رسانه باید در برابر اخبار غلط انجام دهند توضیح میدهد: در این موقعیت یک خبرنگار باید بداند که قدرت، دست روایت اول است. یعنی کسی که اولین روایت را از ماجرا میگوید خیلی مهم است و نکته بعدی این است که سریع به یک موضوع واکنش نشان دهد و آن را به تأخیر نیندازد. تحلیلهایی که خبرنگارها انجام میدهند بیشتر ضریب میخورد تا تحلیلهای بعدی که میآید. علاوه بر اینکه روایت اول مهم است اینکه ما آن روایت را قشنگ بگوییم خیلی مهمتر است. ما به عنوان کسی که در رسانه کار میکنیم وظیفه داریم ناامیدی را از بین ببریم و وحدت را بین مردم رواج دهیم. در بحث رسانه اینکه به چه صورت یک حرف زده میشود خیلی مهم است.
منبع: مهر