حوزه کودک و نوجوان از دیرباز تا به امروز  مورد اهمیت قرار داشته است، اما آنگونه که باید مسئولین، مدیران، خانواده ها و حتی برخی از کارگردان های فرهنگی هنری به این حوزه توجه لازم را نداشته اند. از طرفی خانواده مهم ترین رکن تربیت فرزند است که می‌تواند آینده کودک و نوجوان را رقم بزند. برخی از خانواده ها از فضای فرهنگی هنری مانند سینما، تئاتر، موسیقی، هنر های تجسمی و... برای تربیت بهتر فرزند خود آن هم به صورت غیر مستقیم استفاده می‌کنند.

در ادامه این مطلب با  محمد جهانپا  عضو هیئت علمی دانشگاه، کارشناس ارشد بازیگری تئاتر، بازیگر و کارگردان تئاتر که اخیرا نمایشی با عنوان «فقط خودم» را روی صحنه تئاتر حوزه هنری برد در خصوص نمایش های کودک و نوجوان و حضور خانواده ها در کنار فرزندان خود در این آثار نمایشی سخن گفت.

محمد جهانپا در پاسخ به این سوال که  خانواده‌ها در کنار فرزندان خودشان به تماشای تئاتر می‌نشینند، چقدر می‌تواند به جامعه یا  رساندن آن مفهوم یا ارتباط برقرار کردن بهتر با فرزند خودشان کمک کند؟ گفت: مارک تواوی  یک جمله معروفی دارد و می‌گوید، بزرگترین ابداع بشر در قرن بیستم تئاتر کودک نوجوان است. از این بابت که وقتی بچه در قالب نمایش کودک وارد دنیای این شخصیت‌ها می‌شوند، مسیر زندگی را یاد می‌گیرد و  آزمون و خطا، اشتباهات، پیروزی قهرمان، شکست قهرمان را میبیند.  در بزرگسالی ما فردی را در جامعه مان داریم که با توجه به این دیدن خطای کمتری را انجام می‌دهد و خرد ورز است و به هر حال می‌تواند گلیم خود را در جامعه از آب بیرون  بکشد. در آثار کودک و نوجوان خانواده مجبور است که کنار فرزند خود بنشیند و این تجربه کنار هم بودن تقویت می‌شود و ناخودآگاه این کار خود یک فضای جذاب خانوادگی به وجود می‌آورد که این امر بستگی به سناریو و فضای نمایش دارد که چگونه عمل می‌کند.

وی ادامه داد:  ما در نمایش هایمان به روشی پدر و مادر را تراپی می‌کنیم؛ یعنی در کنار لذتی که می‌دهیم یک زنگ خطری می‌زنیم. اقتصاد این کار  خوب است، چون وقتی یه خانواده برای تماشای اثر به سالن تئاتر می‌آید قطعاً اگر آن‌ها از نمایش خوششان بیاید برای بقیه افراد از جمله دختر عمو، پسرعمو، پسر دایی تبلیغ می‌کنند و همه فامیل خبردار می‌شوند. یعنی تبلیغات گرمی به وجود می‌آید.

فقط فروش بلیط تئاتر، زنگ خطر است

وی افزود: به نظر من هر چقدر که دولت و اجتماعمان در حوزه تئاتر کودک نوجوان سرمایه گذاری کند به  بیراهه نرفته است ولی یک زنگ خطری دارد. اگر تئاتری فروش داشته باشد خوب است اما خب خطرناک هم می‌تواند باشد.  اینکه ما دست به هر کاری بزنیم تا بتوانیم خوب بفروشیم و نمایش فقط رقص و آواز داشته باشد و به لحاظ معنا و مفهوم هیچی نداشته باشد زنگ خطری است که تئاتر کودک و نوجوان مبتلا به فضای تئاتر بزرگسال نشود، یعنی باید با احتیاط و با دقت بیشتری به سمت تئاتر کودک نوجوان برویم. با فهم درست از بچه‌ها، فضای اجتماعی و اندیشه‌شان باید با حساب کتاب باشد. همچنین باید بگویم من مخالف نمایش‌های پر زرق و برق و بدون خرد هستم.

این کارگردان درباره فعالیت خود پس از نمایش «فقط خودم» بیان کرد: حدود چند سالی در  جشنواره بین‌المللی همدان در بش نوجوان حضور داشتم و امسال تصمیم گرفتم یک استراحتی کوتاه داشته باشم، زیرا در کارهای قبلی ام بیشتر از۲۰ الی ۳۰ بازیگر داشتم و امسال کار کوچکتری در حوزه تئاتر بزرگسال دارم، یک نمایشنامه برای شهید کاوه با گروهم در مشهد کار می‌کنیم و اگر خدا بخواهد برای سال آینده یک کار در حوزه شاهنامه خواهم داشت.

تئاتر در شهر مشهد رونق خوبی دارد

با توجه به فعالیت این کارگردان در شهر مشهد، جهانپا از چگونگی فضا و شرایط تئاتر در مشهد گفت: فضای تئاتر مشهد خیلی خوب است، به نظرم دومین کلان شهری که بالای ۶ تا ۸ تا اجرا در حوزه تئاتر کودک نوجوان یا بزرگسال دارد مشهد است. تئاتر در مشهد رونق خیلی خوبی به همراه بلیط فروشی‌های خوبی دارد اما باز هم می‌گویم تمام کشور به فقط فروختن مبتلا شده است. باید برای نمایش تئاتر هزینه کرد و نباید بهش به دید برگشت سرمایه به آن نگاه کرد؛ زیرا اگر در کار تئاتر هزینه صورت بگیرد و چون محصول فرهنگ و هنر آن کشور را به نمایش می‌گذارد امری مهم است.

خبرنگار: زهرا بالاور