پیمان صالحی در جمع خبرنگاران با اشاره به بدهیهای دانشگاهها به پایگاههای علمی گفت: در یک دورهای مسؤولان وزارت علوم در این زمینه زحمات زیادی کشیدند و در آن زمان بانکهای اطلاعاتی به صورت کنسرسیومی خریداری میشد و برای این منظور دانشگاهها بخشی از منابع مالی آن را بر اساس میزان دسترسیشان پرداخت میکردند و بخشی دیگر آن از سوی وزارت علوم از طریق ایرانداک پرداخت میشد.
وی افزود: بعد از تغییراتی که در نرخ ارز رخ داد، برخی از دانشگاهها نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند، از این رو بدهی انباشته شده ۱۱ ساله بیش از ۲۰ میلیون دلار ایجاد شد. البته چند دوره قبل از مسؤولیت من توانسته بودند با تهیه منابعی، اقدام به پرداخت بخشی از این بدهی کنند، ولی به دلیل ارتباطات بانکی و عدم توافق طرف مقابل، امکان پرداخت این بدهی ایجاد نشد.
صالحی با بیان اینکه بیشترین ارتباط دانشگاههای ما با پایگاههای اطلاعاتی الزویر است، ادامه داد: خوشبختانه رئیس ایرانداک توانست از محلی که مقام معظم رهبری موافقت کردند و بر اساس آن مقرر شده بود که ۱۰ درصد از منابع صندوق توسعه ملی به پایگاههای علمی و ۹۰ درصد آن به تجهیزات تحقیقاتی اختصاص یابد، از محل آن ۱۰ درصد، بعد از مذاکرات پیچیده، این بدهی پرداخت شد.
معاون پژوهشی وزیر علوم با تاکید بر اینکه بخشی از این بدهیها که بسیار قدیمی بودند، موافقت شد که این بدهیهای قدیمی ایران، محاسبه نشود، خاطر نشان کرد: در نهایت این بدهی از مسیر قانونی پرداخت شد.
وی یادآور شد: بر اساس این اقدام، دسترسی آزمایشی دو ماهه به ۶۳ دانشگاه و مرکزی که از گذشته دسترسی داشتند، داده شد و امیدواریم این مهلت را تمدید کنیم.
صالحی در پاسخ به این سؤال که برای تداوم دسترسی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی چه باید کرد؟ گفت: ما باید مجددا وارد مذاکره شویم و برای سال ۲۰۲۵ میلادی باید بخشی از این منابع را دانشگاهها و پژوهشگاهها پرداخت کنند.
وی با بیان اینکه در این زمینه در حال مذاکره با بخشهای داخلی و هم خارجی هستیم، افزود: در حال حاضر دسترسی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی آزمایشی است؛ چرا که تسویه حساب ما برای بدهی گذشته بوده است و باید برای سال جاری و سالهای بعد حق دسترسیها خریداری شود.
به گفته صالحی، پرداخت حق دسترسی به پایگاهها معمولا به صورت سالانه است.
معاون پژوهشی وزیر علوم در خصوص اثرات تحریم بر دسترسی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی به پایگاههای اطلاعاتی، اظهار کرد: هر دانشگاه و مرکز تحقیقاتی که حق دسترسیها را بپردازد، به پایگاهها دسترسی خواهد داشت. گاهی اوقات مراکز بر اساس حق دسترسی که میپردازند، به بانکهای اطلاعاتی دسترسی دارند؛ برخی از مراکز تمایل دارند به مقالات نیز دسترسی داشته باشند که در این حالت حق دسترسی متفاوت خواهد بود؛ این مساله به میزان حق دسترسیهای هر مرکز بستگی دارد.
وی اضافه کرد: این تحریمها چندان روی دسترسی محققان ما به حوزههای تحقیقاتی اثر نداشته است. چرا که به پایگاههایی، چون اسکوپوس، ساینس دایرکت (ScienceDirect) و سایر بانکهای اطلاعاتی دسترسی داریم و تاکنون به موردی برنخوردهایم که دسترسی ما را به برخی از موضوعات محدود کرده باشند.
صالحی افزود: با این اقدامات دسترسی ما به مدت دو ماه به صورت آزمایشی به پایگاههای اسکوپوس و الزویر میسر شد. وقتی صحبت از اسکوپوس میشود از بانک اطلاعاتیای سخن میگوییم که دادههای همه حوزهها در آن وجود دارد، ولی دسترسی ما به اصل مقاله نیست، چون برای این امر اعداد حق دسترسی متفاوت است که باید تقویت شود و همین میزان دسترسی به محققان ما کمک میکند که راحتتر به موضوعات مورد نظر دست یابند.