پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم در بزرگداشت روز ملی علوم پایه (بزرگداشت ابوریحان بیرونی) با موضوع جایگاه علوم پایه در بنیاد ملی علم ایران گفت: بزرگترین مشکل اکوسیستم کشور، درک سطوح آمادگی فناوری بوده و باید توجه داشت که سطح ۸ و ۹ برای اتصال محصولات به بازار است و در این زمینه از آنجا که مقام معظم رهبری اولویت را بر تولید بنا کردند، توجه ایشان به سطح ۸ و ۹ است. باید به این درک برسیم که تا در سطوح پایین، سرمایهگذاری آمادگی فناوری صورت نگیرد؛ نمیتوانیم محصول را وارد بازار کنیم. امروز فناوری در جهان در سطوح نظامی بسیار خودنمایی میکند و کسانی که در سطح پایین فناوری سرمایهگذاری داشته باشند، موفقتر هستند.
او افزود: ۱۲ نفر در زمینه رزونانس مغناطیسی جایزه نوبل دریافت کردند و دسترسی ما به تجهیزات MRI ناشی از این تولیدات علمی است و اگر تولیدات علمی را به جرم بحرانی نرسانیم به بازار هم نمیرسیم. اگر در حوزه نانو محصولی در بازار داریم ناشی از تولیدات علمی خوب بوده است. سطح آمادگی فناوری از یک تا ۹ است و تولید فناوری در سطوح یک تا ۵ در پارکهای فناوری صورت میگیرد که در حال حاضر ۵۰ پارک فناوری در کشور داریم در حالی که اخیرا پاکستان اولین پارک خود را تاسیس کرده است.
معاون پژوهشی وزارت علوم افزود: توسعه فناوری با سطح آمادگی ۸ و ۹ در اختیار بخش خصوصی است. رتبه تولیدات علمی ایران در اسکوپوس از رتبه ۵۴ در سال ۱۹۹۶ به رتبه ۱۵ در سال ۲۰۲۰ رسیده است و همچنین تعداد مقالات علمی ایران از سال ۲۰۰۳ تاکنون، رشد را نشان میدهد و اگر تولیدات علمی کشور به جرم بحرانی برسد، میتواند به تولید محصول نیز برسد. گفتنی است کشور چین ۳۰۰ هزار مقاله بیشتر از کشور آمریکا به چاپ رسانده است.
او بیان کرد: سهم کل مقالات علوم پایه ایران از کل مقالات کشور در سال ۲۰۰۰ بالغ بر ۲۰درصد، در سال ۲۰۰۵ بالغ بر ۲۹.۹ درصد و در سال ۲۰۱۵ به ۳۲.۲ درصد رسیده است. این عدد نشان میدهد که علوم پایه پرچمدار است. همچنین ایران و سایر کشورها در تولیدات علمی افت داشتهاند و کشور روسیه به دلیل اعمال تحریمها با افت کاهش انتشارات علمی مواجه شده است.
صالحی قرار گرفتن ۲۰ دانشگاه کشور در رتبههای کمتر از ۵۰۰ را از اهداف وزارت علوم دانست و اظهار کرد: هیچ دانشگاهی در جهان جزء ۱۰۰ دانشگاه برتر قرار نمیگیرد مگر آنکه سرمایهگذاری یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری کرده باشد و با بودجههایی که در اختیار ما است، نشان میدهد که محققان این حوزه معجزه میکنند. کل اعتبارات وزارت علوم ۵۵ همت معادل یک میلیارد دلار است. این میزان اعتبار در حالی است که در کنار ۱۲۹ دانشگاه، ۵۸ پارک فناوری و ۲۸ پژوهشگاه نیز وجود دارد و محققان ما جهاد و معجزه میکنند.