فرهاد فلاح، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ابتدای نشست هماهنگی «هفته ملی کودک»، درباره شیوه‌نامه و سرفصل‌هایی که برای هفته کودک در نظر گرفته شده است، بیان کرد: نشست‌های تخصصی با مرجع ملی کودک و سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک درباره شعار هفته ملی کودک برگزار کردیم.

فرهاد فلاح افزود: براساس شعار‌هایی که نهاد‌های بالادستی دارند اعم از ریاست جمهوری و آموزش و پرورش که با واژه «برای» شکل گرفته است، مانند «برای ایران، برای مدرسه»، ما نیز برای هفته ملی کودک، شعار «برای کودکان، برای آینده» را در نظر گرفتیم. این شعار این ظرفیت را ایجاد می‌کند که هر فعالیتی که دستگاه‌ها شکل می‌دهند بتوانند از این عبارت استفاده کنند و اگر مجموعه‌ای افتتاح می‌شود یا فعالیتی شکل می‌گیرد ظرفیت این شعار به عنوان کلید واژه‌ای مضاعف یا رسمی قرار گیرد و این امکان فراهم باشد.

او در ادامه درباره اهدافی که برای این هفته در نظر گرفته شده است، توضیح داد: بحث برجسته‌سازی و جو افکار عمومی براساس دوران کودکی، ویژگی‌ها، نیازها، حقوق کودکان و ارتقاء شرایط زندگی آنها هفته ملی کودک این ظرفیت را ایجاد می‌کند تا ما از ظرفیت هر سازمانی برای کار رسانه‌ای و محتوایی و گفتمان‌سازی استفاده کنیم و درخواست داریم در این زمینه به صورت تخصصی براساس رویکردی که هر سازمان دارد عمل کنید. هم‌گرایی و هم‌افزایی فعالیت‌های تمامی دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مردمی فعال در امتداد حمایت از حقوق کودکان در کشور یکی از مزیت‌هایی است که در شیوه‌نامه آمده است و غیر از بحث مخاطبان و متولیان، بحث فعالان و خانواده نیز مدنظر قرار گرفته شده است تا سازمان‌ها از آن استفاده کنند.

فلاح در ادامه درباره فرهنگ‌سازی و ارتقای دانش جامعه و مسئولان نیز تاکید کرد: مدیران و کارشناسان حوزه کودک نسبت به حقوق و نیاز‌های کودکان به‌ویژه کودکان با نیاز‌های ویژه دقت نظر داشته باشند. در نشست‌هایی که با مرجع ملی حقوق کودک داشتیم روی این مساله تاکید شد. به نظر می‌رسد در حوزه‌های سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری حتی در حوزه برنامه هفتم توسعه، نیاز به بازخوانی و گفتمان‌سازی در حوزه کودک و نوجوان و پی‌گیری نیاز‌ها و حمایت‌هایی که باید انجام شود لازم است و می‌تواند سرفصل‌های جدی در این زمینه مطرح کرد که در اهداف خودمان نیز ذکر شده است.

او گفت: مشارکت کودکان در طراحی و اجرای تمامی برنامه‌های هفته کودک در فضا‌های حامی کودک و استفاده از ظرفیت خود بچه‌ها برای این فعالیت بسیار مثمر ثمر خواهد بود. معرفی سازمان‌ها و نهاد‌های مردمی، خانواده‌ها و متولیان امر تربیت و آگاهی بخشی نسبت به قوانین و مقررات حوزه اطفال و نوجوان از دیگر اهداف ما در این زمینه است. توجه به کودکان در عرصه بین‌المللی به‌ویژه کودکان غزه و فلسطین و بیان موضع دستگاه‌ها نسبت به وقایع اخیر نیز از دیگر اهداف در این حوزه است.

معاون فرهنگی کانون همچنین اظهار کرد: در بحث شیوه‌نامه، خانواده‌ها، معلمان، اولیای فرهنگی، دستگاه‌ها و... همه می‌توانند ظرفیت خوبی را ایجاد کنند تا توسعه در مخاطبان ایجاد شود. علاوه بر این هم‌زمان با هفته ملی کودک، هفته جهانی فضا را داریم که این هم ظرفیتی است تا دستگاه‌ها در نشست شورای عالی فضای کشور مطرح شد و یک روز را به عنوان روز کودک و نوجوان در نظر گرفتیم. نسخه اولیه سند کودکان در حوزه فضا طراحی شد که در این هفته تصویب و رونمایی می‌شود.

فلاح در ادامه گفت: روزشماری که برای این هفته در نظر گرفته شده به صورت کلی در حوزه خانواده، محیط زیست، رشد و شکوفایی، عدالت، حقوق کودکان، هویت و رفاه هستند که هر روز متناسب با آن یک شعار را در بر گرفته است. ۱۴ مهر: برای خانواده کودکان، برای آینده‌ای امن‌تر و آرام‌تر، ۱۵ مهر: برای محیط زیست کودکان، برای آینده‌ای پاک‌تر و سالم‌تر،۱۶ مهر: برای رشد و شکوفایی کودکان، برای آینده‌ای پیشرفته‌تر، ۱۷ مهر: برای شنیده‌شدن کودکان، برای آینده‌ای مسئولانه‌تر، ۱۸ مهر: برای برابری کودکان، برای آینده‌ای عادلانه‌تر، ۱۹ مهر: برای هویت کودکان، برای آینده‌ای روشن‌تر، ۲۰ مهر: برای رفاه کودکان، برای آینده‌ای با کیفیت و آسایش بالاتر، شعار‌های این هفته هستند.

او همچنین درباره شیوه پی‌گیری کار در استان‌ها نیز عنوان کرد: آسیبی که در این حوزه پیش‌بینی می‌کنیم نهاد‌ها باید تدابیری در نظر بگیرند که همراه با تغییر‌ها در استانداری‌ها، سازمان و اداره‌ها آسیبی به این موضوع وارد نشود. چون تغییر‌ها باعث می‌شود این موضوع از سرفصل برنامه‌ها برداشته یا کمرنگ شود که نیاز به تاکید و پیگیری مجدد دارد تا جایگاه این موضوع حفظ و از اولویت کار خارج نشود.

تغییر قوانین و مقررات حوزه کودک و نوجوان

در ادامه این نشست محمود علیگو مدیرکل دبیرخانه مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری ضمن قدردانی از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: به مناسبت هفته کودک، کانون پرورش فکری پای کار آمد و سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز کنار کار بودند و شیوه‌نامه تدوین شد. به نظرم شعار خوبی انتخاب شده است و اسامی روز‌هایی که اشاره شده نیز خوب هستند. ما سه کار آماده رونمایی داریم که طی صحبت‌هایی که در نشست‌های قبلی بیان شده پوشش داده می‌شوند. نخست، تغییر قوانین و مقررات حوزه کودکان و نوجوانان است که کار ارزنده‌ای است.

او ادامه داد: در فرایند حمایت‌های اجتماعی از کودکان و نوجوانان یکی از چالش‌هایی که همیشه وجود داشته نحوه مواجه با کودکان و نوجوانان در معرض خطر است که این موضوع سازوکار درستی نداشته است و حالا این سازوکار تدوین شده و نسخه اولیه آن که درباره کودکان کار و خیابان است تدوین شده و آماده رونمایی است.

مدیرکل دبیرخانه مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک افزود: علاوه بر این، رادیو تهران و شهرداری تهران یک کار مشارکتی در دست دارند. ۱۹ مهر برنامه‌ای با یکی از فرهنگسرا‌ها خواهیم داشت که صحبت‌های اولیه از منظر آموزش شهروندی انجام شده که می‌تواند تبدیل به یک برنامه منسجم ملی در سطح روسای یکی از قوا شود. برنامه‌های کوچک دیگری داریم که در حوزه تخصصی اطفال و نوجوانان قرار می‌گیرد. ما هیچ وقت ناظر کودکان در کشور نبودیم و قشر خاصی را هدف قرار ندادیم. در امر بودجه‌ریزی این پیشنهاد از سوی ما شد و کانون پرورش فکری در این زمینه نقش جدی برعهده دارد.

کار برای کودک یک کار دلی است

اما فرهاد فلاح در پایان این نشست جمع‌بندی از ماحصل صحبت‌ها داشت. او گفت: کانون در دو مقطع کودک و نوجوان فعالیت دارد که از هم تفکیک شده‌اند. طبق تقویم جهانی هر کشوری برای خود یک هفته ملی کودک تعیین می‌کند و ایران نیز در این بازده زمانی انتخاب کرده است که بر اساس تاییدیه یونیسف کودکان زیر ۱۸ سال انتخاب شده و تقسیم‌بندی‌هایی که در حوزه حقوقی فرهنگی انجام می‌شود براین اساس است. کانون پرورش فکری تفکیک جدی در حوزه کودک و نوجوان دارد، اما اینجا مبنا یونیسف است.

معاون فرهنگی کانون اظهار کرد: هفته ملی کودک سال اول برگزاری خود را پشت سر نمی‌گذارد و سازمان‌ها و نهاد‌ها از سابقه این برنامه اطلاع دارند. تقویم هفته ملی کودک به عنوان یک هفته جامع و ملی دیده شده و این پیش فرض وجود دارد. ما با نهاد‌هایی که درگیر اصلی هستند، مانند مرجع ملی کودک، سازمان ملی تعلیم و تربیت، صداوسیما و... هیئت مرکزی را تشکیل دادیم و تمام نکته‌ها را در نظر گرفتیم تا به این شیوه‌نامه رسیدیم. ما هیچ نهادی را ملزم به انجام شیوه‌نامه نمی‌کنیم و این صرفا برای ارائه موضوع است. همه سازمان‌ها براساس اقتضائات داخلی خود با موضوع کودک در این هفته برنامه‌های خود را پیش خواهند برد. همانطور که اعلام شد این شیوه‌نامه ابلاغی و الزامی نیست و سازمان‌ها در چهارچوب کاری خود در این یک هفته برنامه‌های خود را اجرایی خواهند کرد. اگر در این یک هفته گفتمان صورت گیرد و رسآن‌های شود قطعا اتفاق‌های بسیار خوبی رقم خواهد خورد.  

او ادامه داد: بعضی از سازمان‌ها موضوع‌شان کودک و نوجوان است مانند کانون که برهمین اساس کل سال برایش هفته کودک و نوجوان است و باید به این امر بپردازد. موضوع کودک در کل سال موضوعیت دارد. اما نهاد‌های دیگر مانند محیط زیست، هلال احمر و... مخاطب فراگیر دارند و این هفته مقدمه‌ای است تا روی این موضوع کار کنند. نهاد‌هایی که درگیری جدی با این موضوع دارند، برنامه‌ریزی لازم را انجام داده‌اند، اما دیگران هم اگر فعالیتی در این حوزه داشته باشند خوب است. در سال‌های گذشته شعار‌ها بسیار ریز می‌شدند و ما به چالش می‌خوردیم. اما امسال موضوع به شکل کلی است و راه برای حضور تمام نهاد‌ها باز است و هر سازمانی می‌تواند در این بخش حضور داشته باشد و فعالیت خود را انجام دهد.

فلاح در پایان سخنان خود گفت: ما از حضور همه نهاد‌ها استقبال می‌کنیم و این آمادگی را داریم تا بتوانیم این نشست‌ها را فصلی برگزار کنیم به شرط آن‌که افراد حاضر تغییری نکنند و آورده لازم را داشته باشند.

مدیرعامل کانون: مطالبه‌گری کنید

حامد علامتی مدیرعامل کانون نیز ضمن محکوم کردن جنایت‌های رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان بیان کرد: غرض از نام‌گذاری هفته کودک به زعم من فراتر از عملکرد و برنامه‌های نهادهاست. هر دستگاهی برای خود برنامه‌ای برای این هفته در نظر گرفته است و وظایف خود را انجام می‌دهند. همه باید تلاش کنند تا در این هفته همه نگاه‌ها و افکار متوجه مساله کودک باشند. از محیط زیست تا صداوسیما هرکدام وظایف مهمی در این زمینه دارند، اما تفاوت امسال با سال گذشته در سیاست‌گذاری‌ها وصل‌کردن خانواده به هفته کودک است. کودک به تنهایی مخاطب ما نیست و اگر می‌خواهیم توجهات را جذب کنیم باید اولیا کودک اعم از خانواده و مسئولان را نیز متوجه این امر کنیم.

مدیرعامل کانون بر اهمیت ایجاد حساسیت در جامعه نسبت به کودک به‌عنوان یک کار دلی تاکید کردو گفت: براساس آمار جهانی ما تمام کودکان زیر ۱۸ سال را مدنظر قرار می‌دهیم و قرار است در این یک هفته به شکل گسترده نیاز‌های او را رسانه‌ای کنیم. برای حوزه نوجوان نیز به وقتش برنامه‌ریزی خواهیم کرد و نهاد‌های دیگر را پای کار خواهیم آورد. ما نیازمند گزارش نهاد‌ها نیستیم و امیدواریم هرکسی در هر سیستمی که هست خودجوش در این زمینه عملکرد فعال داشته باشد. حداقل آن این است که مدیران خود را نسبت به این امر آگاه کنید چرا که گفتمان‌سازی اگر درست انجام شود تبدیل به مطالبه می‌شود.

او در پایان گفت: در این حوزه از دستگاه‌های دولتی خیلی نتیجه نمی‌گیریم، چرا که وظایف و اختیار‌های خودشان را دارند و اگر همان را درست انجام دهند کافی است؛ بنابراین باید مردم، خانواده‌ها و گروه‌های مردم نهاد را درگیر کرد تا مطالبه‌گری انجام شود. در این صورت ما می‌توانیم وظایف خود را بهتر انجام دهیم.

در این نشست یوسف قاسمی نماینده سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، مجید اسماعیلی نماینده مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری، لیلا ولی‌زاده نماینده سازمان بهزیستی کشور، مژگان فرهبد نماینده پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، علی‌حسن عزیزپوریان معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، معصومه فرهوش نماینده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، علیرضا قربانی نماینده سازمان ملی پرورش استعداد‌های درخشان، سجاد عباسی نماینده حوزه هنری کودک و نوجوان، محمد عبدالعلی‌پور نماینده معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش، مهدی بهرامی نماینده معاونت فرهنگی و اجتماعی فراجا، امیرعلی فضلی نماینده کمیته امداد امام خمینی (ره)، حسین کرمان‌پور نماینده وزارت بهداشت، مهدی فیروزه نماینده سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر، مریم اسماعیلی نماینده نهاد کتابخانه‌های عمومی، هرکدام به شکل جداگانه درباره برنامه‌های خود در این هفته به ایراد سخن پرداختند.

این نشست در سالن کنفرانس مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگزار شد.