برای اولین بار است که محققان موفق به تولید سلول‌های بنیادی خون انسان در آزمایشگاه شده‌اند و این دستاورد می‌تواند در آینده تحولی بزرگ در درمان سرطان ایجاد کند.

این سلول‌ها که تاکنون فقط روی موش‌ها آزمایش شده‌اند، پس از تزریق به حیوانات تبدیل به مغز استخوان کاربردی شده و عملکردی مشابه سلول‌های پیوندی از خون بند ناف را از خود نشان داده‌اند.

انقلابی در درمان سرطان با سلول‌های بنیادی آزمایشگاهی

در درمان سرطان‌هایی مانند لوسمی و لنفوم، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌تواند سلول‌های خون‌ساز مغز استخوان را از بین ببرد. پیوند سلول‌های بنیادی به بدن این امکان را می‌دهد که مغز استخوان و سلول‌های خونی سالم مجدداً تولید شوند. تاکنون، سلول‌های بنیادی از بند ناف به‌جای منبع اصلی استفاده می‌شدند، اما محدودیت در اهداءکنندگان و احتمال اینکه بدن پیوند را رد کند، چالش‌هایی به دنبال داشته است.

اکنون، با این روش جدید، امکان تولید سلول‌های بنیادی از خود بیمار فراهم شده است که هم مشکل تأمین سلول‌ها را حل می‌کند هم خطر رد شدن پیوند را کاهش می‌دهد.

این فرایند دو مرحله اصلی دارد؛ در مرحله اول، سلول‌های خون یا پوست انسان از طریق فرایندی به نام بازبرنامه‌ریزی به سلول‌های پلوری‌پوتنت (Pluripotent) تبدیل می‌شوند. این سلول‌ها می‌توانند به هر نوع سلولی در بدن تبدیل شوند. در مرحله دوم، سلول‌های پلوری‌پوتنت به سلول‌های خونی تبدیل شده و سپس به موش‌هایی که سیستم ایمنی نداشتند، تزریق شدند. در نیمی از موارد، این سلول‌ها تبدیل به مغز استخوان کاربردی شدند و مانند مغز استخوان انسان سالم، سلول‌هایی برای حمل اکسیژن و مبارزه با عفونت‌ها تولید کردند.

عباس شفیعی از دانشگاه کوئینزلند که نقشی در این پژوهش نداشته، این دستاورد را پیشرفتی بزرگ در درمان سرطان‌های خون دانست. بااین‌حال هشدار داد که باید تحقیقات بیشتری روی انسان انجام شود تا این روش بتواند به‌صورت گسترده در کلینیک‌ها استفاده شود. سایمون کان از دانشگاه فلیندرز نیز اشاره کرد که این روش امکان تولید انبوه سلول‌های بنیادی خون را فراهم می‌کند، اما موفقیت و تنوع سلول‌ها به نوع اولیه سلولی که از آن استفاده می‌شود، بستگی دارد.

این تحقیق نوین که می‌تواند راهکاری جدید برای مدیریت و درمان سرطان‌های خون باشد، در مجله Nature Biotechnology منتشر شده است.

منبع: دیجیاتو