سامانه بازار کتاب مثل کتاب‌فروشی می‌ماند که هر خریداری می‌تواند تا سقف یک میلیون تومان خرید کند و از تخفیف ۲۵۰ هزار تومانی بهره‌مند شود. در این سامانه ارسال کتاب برای خریدار رایگان است. درِ این سامانه شبانه‌روز به روی خریداران و کتاب دوستان باز است و آنها پس از عضویت و تکمیل فرم ثبت‌نام می‌توانند به صورت ۲۴ ساعته اقدام به جست‌وجو و خرید کتاب کنند.

غلامحسین حیدری، مدیر سامانه بازار کتاب در پاسخ به این سوال که استقبال کتاب‌فروشان از این سامانه برای معرفی کتاب‌های خود به خریداران چگونه بوده؟ گفت: استقبال خوب است، اما نه آنطور که ما فکر می‌کردیم. شاید نیاز به تبلیغات جدی‌تری داریم. چون وقتی ظرفیت سامانه بازار کتاب را به هرکس توضیح می‌دهیم، برایش جالب است. حتی اگر فردی در کوچه‌اش کتاب‌فروشی باشد، ترجیح می‌دهد در خانه سفارش کتاب بدهد؛ چون هم کتاب را برای خریدار می‌آورند و هم کتابش مشمول تخفیف می‌شود.

حیدری در پاسخ به این سوال که چند کتاب‌فروش در سطح کشور فعالیت می‌کنند؟ افزود: الان تقریباً حدود ۲۵۰ کتاب‌فروش در سامانه بازار کتاب فعال هستند و حدود ۱۵۰ هزار عنوان کتاب در این سامانه بارگذاری شده است. باید گفت بیشتر کتاب‌های سامانه ۱۰ تا ۱۵ عرضه‌کننده دارد و قیمت‌های فروش کتاب متفاوت است. هرچند آمار غیررسمی حاکی از فعالیت ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کتاب‌فروش است. ولی از آنجایی که کتاب‌فروشان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا ارگان دولتی مجوز نمی‌گیرند و بعضاً از اتحادیه خود مجوز دارند، به همین دلیل آمار کلی کتاب‌فروشان در سطح کشور در حد گمانه‌زنی است. حتی ممکن است یک شهری اتحادیه کتاب‌فروشان نداشته باشد. متاسفانه بیشتر کتاب‌فروشان نرم‌افزار ندارند. وقتی نرم‌افزار ندارند تعاملشان با ما سخت است و باید به صورت دستی از میزان کتاب‌های خود خروجی بگیرد.

مدیر محصول سامانه بازار کتاب در پاسخ به این سوال که تمام کتاب‌های بارگذاری شده در سامانه عمومی هستند؟ توضیح داد: وقتی شما به کتاب‌فروشی می‌روید چه کتاب‌هایی را می‌بینید؟ البته باید گفت که یارانه خرید کتاب به کتاب‌های کمک درسی تعلق نمی‌گیرد. 

وی با بیان اینکه فلسفه اصلی راه‌اندازی سامانه بازار کتاب حمایت از کتاب‌فروشان فیزیکی و عدالت در توزیع کتاب بود، ادامه داد: در این طرح محدودیتی وجود ندارد که شما ساکن کجای ایران باشید و یا اصلاً فرقی نمی‌کند در شهر یا روستای اطرافت کتاب‌فروشی باشد یا خیر. شما به راحتی می‌توانید از جنوب شرقی ایران یک کتاب‌فروشی پیدا کنید و کتاب سفارش بدهید. نکته دیگر این است که برخلاف طرح‌های قبلی در این طرح یارانه دقیقاً در محل مصرف می‌شود. یعنی یارانه‌ای که سیاست‌گذار و دولت برای خرید کتاب اختصاص داده، صرف لوازم‌التحریر و ... نمی‌شود. بلکه فقط می‌توان با یارانه اختصاص یافته کتاب خرید. 

حیدری به امکان دیگر سامانه بازار کتاب اشاره کرد و افزود: از آنجایی که افراد کمتر از ۱۸ سال شماره موبایلی به اسم خود ندارند، طبیعتاً آنها نمی‌توانند در سامانه ثبت‌نام کنند. امکانی که برای والدین وجود دارد این است که می‌توانند در صفحه شخصی خود در سامانه کد ملی فرزند خود را وارد کنند و از یارانه خرید کتاب برای فرزندشان بهره‌مند شوند. مثلاً من نوعی که تا ۲۵۰ هزار تومان یارانه دارم، اگر کد ملی فرزندم را وارد کنم از یارانه ۵۰۰ هزار تومانی برخوردار می‌شوم. فرقی نمی‌کند یارانه خرج کتاب‌های والدین یا فرزند بشود.

مدیر محصول سامانه بازار کتاب در پاسخ به این سوال که از آنجایی که یکی از اهداف این سامانه عدالت در توزیع کتاب‌ها بود. آیا رصدی انجام دادید تا ببینید استان‌ها هم در خرید کتاب سهیم هستند؟ توضیح داد: در گزارش فروش سال ۱۴۰۲، تهران صدرنشین نیست و استان‌های مختلف خرید و فروش کتاب را به ثبت رساندند. واقعیت این است که هر کتاب‌فروشی می‌تواند با کمترین امکانات و هزینه عضو سامانه بازار کتاب بشود و ما هیچ هزینه‌ای از آنها نمی‌گیریم. آنها با عضویت در سامانه انگار سایت فروش کتاب دارند و به راحتی می‌تواند ویترین کتاب‌هایش را بچینند و از کل ایران مخاطب داشته باشد.

خبرنگار: نفیسه خلیلی