امام رضا (ع) برای ایرانیان همواره ارزش و جایگاه والایی داشته است، امام معصومی که حضورش در ایران، برکات زیادی برای کشور ما به همراه داشت. یکی از ویژگی‌های بارز امام رضا (ع) این است که ایشان را عالم آل محمد (ص) می‌نامند، لقبی که نشان دهنده میزان دانش این امام والامقام است.
امام رضا (ع) در آن دوره تاریخی که ویژگی‌های اجتماعی، سیاسی و اعتقادی خاص خود را داشت، همواره برای پیشبرد اهداف اسلام تلاش می‌کرد. مناظرات ایشان با عالمان ادیان مختلف و حتی خداناباوران تاثیرات فراوانی بر اسلام‌شناسی داشت و از اهمیت بالایی نیز برخوردار بود.
هجرت امام رضا (ع) از مدینه به مرو و توقف ایشان در شهر نیشابور با حضور خیل کثیری از شیعیان یکی از اتفاقات مهم تاریخ اسلام در کشور ما محسوب می‌شود. مخصوصا زمانی که پیروان دین اسلام از امام تقاضای حدیث و حکمت کردند و ایشان صرفاً به بیان حدیث معروف «سلسله الذهب» بسنده کردند. حدیثی که به اعتقاد اکثر علمای حدیث، بسیار مهم و قابل توجه است.
به بهانه سی‌ام ماه صفر و همزمان با شهادت امام رضا (ع) با حجت‌الاسلام سید حسین مومنی، در رابطه با امام هشتم شیعیان، جایگاه علمی و معرفتی ایشان گفتگو کردیم.
حجت‌الاسلام مومنی در ابتدای سخنانش با اشاره به این موضوع که جایگاه علمی امام رضا (ع) بسیار والاست و اطلاعات زیادی در این خصوص وجود دارد که دوستداران اهل بیت می‌توانند با یک جستجو به آن دسترسی پیدا کنند، گفت: ما پیش از این موارد نیاز داریم به مباحث معرفتی ورود کرده و مخاطبانمان را حتی با یک سوال دغدغه‌مند کنیم. به عنوان مثال بپرسیم آیا حب امام رضا (ع) در دل ما هست؟ ما چقدر خودمان را ملتزم کردیم به قواعدی که در ذیل حب امام رضا (ع) مطرح می‌شود؟
وی افزود: امام رضا (ع) به حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) فرمود، «سلام من را به دوستان و محبینم برسان.» پس اگر محبت امام رضا (ع) را به دل دارید، بدانید درهر دوره‌ای از تاریخ که زندگی می‌کنید و در هر کجای عالم که باشید، حضرت تا قیامت برای شما سلام فرستاده است. اینکه یک بار هشت صبح و یک بار هشت غروب از رسانه ملی سلام به علی ابن موسی رضا (ع) پخش می‌شود، یعنی ما تازه جواب سلام ایشان را دادیم. با این وجود به قدری این سلام دادن انرژی مثبت دارد که قابل توصیف نیست.
حجت‌الاسلام درخصوص ویژگی‌های امام هشتم نیز گفت: خیلی‌ها حضرت امام رضا (ع) را به عنوان رئوف می‌شناسند. دو عنوان دیگر هم به ایشان نسبت داده شده که بسیار برای جامعه امروز ما مورد نیاز است. چون اضطراب و استرس درونی محب امام را از بین می‌برد. زیارتنامه‌ای تحت عنوان زیارت جوادیه از امام جواد (ع) برای پدربزرگوارشان وجود دارد که بسیار مناسب است و در آن سه عنوان مورد توجه به امام رضا (ع) نسبت داده شده است. یکی «السَّلَامُ عَلَى امامِ الرَئوف» است. برخی رئوف را مهربان معنی کردند، در حالی که این اشتباه است، رئوف یعنی فوق تصور مهربان و این بدان معناست که امام رضا (ع) بیشتر از چیزی که تصور می‌کنید مهربان است.
وی افزود: جمله دیگری در این زیارتنامه هست که می‌گوید «السَّلَامُ عَلَى فَرْحَةِ الْقُلُوبِ»، سلام بر کسی که شادی قلب است. شما روی صفحه گوشی موبایل‌تان تصویری از حرم امام رضا داشته باشید، یا در خانه پرچم «السلام علی علی بن موسی رضا» آویزان کنید، نگاه به این عکس و پرجم که می‌اندازید شادی و نشاط در قلب شما شکل می‌گیرد. عنوان دیگر «السلام و علی فَرَجِ الْمَکْرُوبِ» است، یعنی سلام بر کسی که گره از کار باز می‌کند.
ضریح امام رضا (ع) باطل‌السحر است
وی با روایت خاطره‌ای ادامه داد: شخصی در مشهد بود که در امر جادو بسیار شناخته شده بود و من او را از نزدیک دیده بودم. از او پرسیدم قوی‌ترین طلسمی که بنویسید چگونه باطل می‌شود، که او از پاسخ امتناع کرد. بعد از اصرار و خواهش فراوان گفت بهترین طلسم ما با یک نگاه به ضریح امام رضا (ع) باطل می‌شود. شما وقتی به فیزیوتراپی می‌روید، شما را در معرض نور لامپ‌هایی قرار می‌دهند که اشعه ساطع شده از آن برای نرم کردن مفاصل خوب است، وقتی یک لامپ مفصل‌ها را نرم می‌کند، یعنی کنار حرم امام رضا (ع) رفتن این جمود درون قلب ما را از بین نمی‌برد؟
حجت‌الاسلام مومنی در رابطه با عدم شناخت جوانان ما از ائمه اطهار به ویژه امام رضا (ع) نیز گفت: چرا انقدر استرس در میان نسل جوان ما به خصوص نسل دانشجو وجود دارد؟ چون ما «آینده نگرانی» را می‌بینیم، اما «آینده‌نگری» را نه. آینده نگرانی توقف می‌آورد و آینده‌نگری باعث پیشرفت می‌شود. آینده‌نگرانی بزرگ کردن نداشته‌ها و آینده‌نگری برنامه‌ریزی برای به دست آوردن نداشته‌ها است. به همین دلیل هم در نهایت آینده‌نگر‌ها موفق هستند، نه آینده‌نگران‌ها. ما باید این را بدانیم که تحت چتر حمایتی ائمه هستیم هماطنور که امام رضا در حدیث سلسله الذهب گفت، یا همانطور که حضرت موسی بن جعفر (ع) فرمودند که ما برای شما پناهیم، چرا به ما پناه نمی‌آورید؟
وی افزود: جوان ۲۲-۲۳ ساله امروز ما چرا باید استرس داشته باشد، چرا باید مبتلا به تپش قلب باشد. آن هنرمند سلبریتی که شهرت و پول دارد، چه کمبودی در زندگی خود دارد که دست به خودکشی می‌زند؟ جوان امروز ما یک کمبود بزرگ دارد و آن فقدان معرفت نسبت به امام است. امام رضا (ع) می‌گوید «امام برای شما یک دوست همراه است.» یعنی دسترسی به امام هیچ نقطه کوری ندارد، او نمی‌گوید در دسترس نیستم. زمانی که با او کار داشته باشید کار شما را مقدم می‌داند.
این واعظ و خطیب برجسته عنوان کرد: امام همچنین در جایی دیگر می‌فرماید ما والدی شفیق هستیم. پدر لقمه را از دهان خود بیرون می‌آورد و در دهان فرزندش می‌گذارد. تا کسی پدر نباشد معنی این حرف را نمی‌داند، با این وجود امام برای ما از این پدر مهربان‌تر است. امام مثل یک مادر برای بچه کوچکش غمخوار و دلسوز است. در تمام گرفتاری‌ها از امام زمان خواستن و در خانه حضرت رفتن کلید رهایی است.
حضور امام را حس کنید
وی با اشاره به حدیث معروف «سلسله الذهب» گفت: وقتی امام رضا (ع) در این حدیث می‌فرماید «به شرط‌ها و شروطها» دعوت امام یعنی دعوت به خدا و حضور در دایره ولایت الهی. ما باید احساس حضور کنیم، به این معنا که بدانیم او ما را می‌بیند. فردی از حضرت امام رضا (ع) پرسید امکانش هست یک دعا برای ما بکنید؟ که امام گفت: مگر می‌شود ما برای شما دعا نکنیم؟ صبح و شب اعمال شما را به ما عرضه می‌کنند و ما برای شما دعا می‌کنیم. اگر کسی حس می‌کند جمود قلبش را گرفته و مبتلا به ذلالت شده است باید احساس حضور کند،ای کاش به برکت نور حضرت این احساس در دل جوانان ما بیشتر به وجود بیاید.
حجت‌الاسلام مومنی در پایان سخنانش عنوان کرد: من متعجب می‌شوم که می‌بینم یک جوان شب و روز با خوردن قرص‌های مختلف سعی در درمان استرس و اضطراب‌های خود دارد. البته مخالف درمان دارویی نیستم، اما بر این باورم که دارو باعث درمان ریشه‌ای نمی‌شود. درمان ریشه‌ای آن است که شما علت را پیدا کنید. من بر این باورم که آسیب‌های موجود در جامعه امروز ما که متوجه اکثر افراد است به خاطر غفلت از امام به وجود می‌آید. اگر انسان امام را در زندگی‌اش با تمام وجود حس کند، یقیناً این آسیب‌ها متوجه قلب او نخواهد شد.
منبع: آنا
