آیت الله عبدالله جوادی آملی در سخنانی که در کتاب امام مهدی (عج)؛ موعود موجود آمده، گفت: غیبت امام زمان همواره مسئلهای مهم، معتبر و اصیل بوده است، به گونهای که همه معصومان (ع) از نبی مکرم اسلام (ص) تا امام عسکری (ع) بارها به وجود مبارک ایشان و ویژگی هایشان اشاره فرموده اند که این روایات در مجامع روایی شیعه و غیر شیعه از تواتر متعارف نیز فزونتر است.
آیت الله عبدالله جوادی آملی به روایتی از محمدبن عثمان عَمْری، دومین نایب خاص حضرت ولی عصر (عج) اشاره کرد و گفت: محمد میگوید «از پدرم شنیدم که در خدمت امام حسن عسکری (ع) بودم که پدرم پرسید این سخن حق است که پیامبر (ص) فرموده اند من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة»؟ که امام فرمود: «آری، این سخن درست است و هیچ تردیدی در آن نیست». همان طور که شکی در روز بودن این روز روشن نیست. سپس پدرم عرض کرد «پس از این که شما رحلت کردید، امام بعد از شما کیست؟» امام عسکری (ع) به نام مبارک حضرت ولی عصر (ع) اشاره کرد و آنگاه فرمود «او غیبتی طولانی دارد که در آن عدّهای سرگردان، گروهی هلاک و دستهای دچار تردید میشوند».
این مفسر بزرگ قرآن کریم افزود: بر این اساس، غیبت ولی عصر (ع) برای بسیاری دشوار میآید و شکوک و شبهات اذهان بسیاری را مسموم میکند و عدهای میگویند که چگونه میشود انسانی بیش از هزار سال زنده بماند و گروهی سخن میرانند که از کجا معلوم است که بیاید و کسان دیگر شبهات سادهتر یا پیچیدهتر دیگری را در اذهان میپرورند و آن را میپراکنند.
آیت الله عبدالله جوادی آملی اضافه کرد: از سویی دیگر، زمان ظهور وجود مبارک بقی الله الاعظم (ع) معلوم نیست؛ گر چه ما باید همواره منتظر ظهور خجسته حضرتشان باشیم و امکان دارد خدای نخواسته غیبت ایشان طولانی شود و تردیدها و شبههها نیز افزایش یابد! چه کنیم تا به این تردیدها در ابعاد فردی یا اجتماعی مبتلا نشویم؟ درباره مسائل و مباحت دینی، به ویژه چالشهای فراروی حکومت اسلامی نظیر مبحث ولایت فقیه، به دام قرائتهای مختلف گرفتار نیاییم؟ در باتلاق شبهات فرو نرویم و با شناخت اصیل امام و امامت مشکلات موجود در این زمان را باز شناخته و بگشاییم؟
آیت الله جوادی آملی با بیان این که تنها راه نجات و رستگاری، شناخت امام زمان (عج) است، اضافه کرد: وعده نجات از جهالت و رهایی از ظلمت گمراهی، دل انسانهای بصیر را از دیرباز به خود مشغول داشته است. به همین سبب بعضی شاگردان خاص اهل بیت (ع) برای یافتن طریق هدایت سوالاتی درباره معرفت آخرین حجّت الهی در محضر ایشان مطرح کرده اند.
مرجع تقلید شیعیان به عنوان نمونه روایتی از زرارة بن اَعین شیبانی، شاگرد امام باقر و امام صادق علیهما السلام استناد کرد و گفت: امام صادق (ع) فرمود «قائم ما پیش از قیام خود، غیبتی طولانی خواهد داشت.» عرض کردم چرا؟ فرمود «اگر ظاهر باشد او را میکشند» سپس فرمود «ای زراره! اوست که انتظارش را میکشند و مردم در ولادتش شک میکنند؛ برخی میگویند پدرش از دنیا رفته و فرزندی از خود به جای نگذارده است؛ بعضی میگویند در شکم مادرش است؛ گروهی گویند غایب است؛ دستهای گویند به دنیا نیامده و عدّهای دیگر گویند دو سال قبل از وفات پدرش به دنیا آمد! همان، موعود منتظر است؛ ولی خدای والا میخواهد تا شیعیان را بیازماید و در این آزمایش دشوار، باطل گرایان دچار تردید میشوند».
زراره که گویا از چنین فضای پر شبههای هراسناک گردید، و به فکر چاره افتاده نقل میکند: به امام صادق (ع) عرض کردم «فدایتان شوم! اگر من در آن زمان بودم چه کنم؟» آن حضرت فرمود «اگر آن زمان را ادارک کردی، پیوسته دل به این دعا مشغول دار؛ اللّهم عرّفنی نفسک، فأنّک إن لم تعرفنی نفسک لم أعرف نبیک، اللّهم عرّفنی رسولک، فإنّک إن لم تعرّفنی رسولک لم أعرف حجّتک. اللّهم عرّفنی حجّتک، فإنّک إن لم تعرّفنی حجّتک ضللت عن دینی» یعنی خدایا! خود را به من بشناسان. زیرا اگر خود را به من نشناسانی، فرستاده ات را نشناخته ام. خدایا! فرستاده ات را به من بشناسان که اگر فرستاده ات را به من نشناسانی، حجتت را نشناخته ام. خدایا! حجتت را به من بشناسان. زیرا اگر حجتت را به من نشناسانی، از دین خود گمراه میشوم.
آیت الله جوادی آملی افزود: دعا تنها مجموعهای از الفاظ برای خواندن و درخواست کردن نیست، بلکه معارف عمیق و درسهای ارزشمندی در دعای معصومان (ع) نهفته است که فهم آنها و تأمّل در آموزه هایشان، آثار ارزشمند علمی و عملی به بار میآورد، چنان که زراره در پی آن است با این درس گرانقدر مشکل خویش را بگشاید. (کتاب امام مهدی (عج)؛ موعود موجود، صفحه ۶۴)