برداشت محصول شالی برنج مازندران در حالی به ۷۵ درصد از سطح ۲۱۵ هزار هکتاری رسیده است که همچنان بازار این محصول راهبردی پس ازگذشت ۴۰روز تقریبا بی رونق است، اما خبرخوش تفاهم نامه خرید برنج بین سازمان فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتکا و استانداری، سبب دلگرمی کشاورزان شد.
کسادی و کم رونقی بازار برنج مازندران در حالی به چهلمین روز از زمان ورود برنج نو سال زراعی کشیده شد که طبق آمار اتحادیه شالیکوبی داران استان، در هر واحد کارخانه به طور متوسط ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن برنج آماده فروش در انبار‌ها موجود است.
استاندار مازندران به همراه رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان روز گذشته دوشنبه بیست و نهم مرداد ماه در یک اقدام عملی با حضور در سازمان اتکا تفاهم نامه خرید برنج مازندران برای عرضه در یکهزار و ۱۰۰ پایانه فروشگاه‌های این سازمان و همچنین نیرو‌های مسلح در ۹ ماده امضا کردند.
یوسف نوری در مراسم انعقاد تفاهم نامه خرید کالا‌های اساسی مازندران توسط سازمان اتکا در استانداری مازندران گفت که همه این تلاش‌ها برای حذف واسطه است که نفع آن به تولید کننده و مصرف کننده خواهد رسید، دستگاه‌های مرتبط نیز باید تلاش کنند تا این تفاهم نامه به مرحله اجرا برسد و کشاورزان مازندرانی هم برنج خود را به سازمان اتکا بفروشند.
به گفته استاندار مازندران در این ساز و کار نقش جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی بسیار برجسته است و از سوی دیگر با هماهنگی‌های انجام شده بانک کشاورزی در این فرایند مشارکت خواهد کرد.
استاندار مازندران تاکید کرده است که قیمت گذاری‌ها برای برنج باید به گونه‌ای باشد که برای کشاورز صرفه اقتصادی داشته باشد و از طرف دیگر خریدار با رغبت بتواند این کالا را خرید کند.
گزارش میدانی از شالیکوبی‌های استان مازندران نشان می‌دهد، برنج طارم محلی و طارم هاشمی ۲ رقم از بهترین ارقام برنج استان در حال حاضر به طور متوسط در هر حدود ۸۰۰هزار تا ۸۳۰ هزار ریال در هر کیلو گرم قیمت گذاری که بدون خرید و فروش انبار می‌شود.
اگرچه قیمت بازار عمده فروشی برنج نو طارم محلی و طارم هاشمی امسال با گذشت ۴۰ روز فقط در حد حرف مطرح می‌شود و نسبت به سال گذشته حدود ۱۵۰ هزار ریال در هر کیلو گرم بیشتر نشان می‌دهد، اما هنوز با قیمت یک میلیون ریالی سال ۱۴۰۱، حدود ۲۰۰ هزار ریال فاصله دارد.
رکود بازار برنج مازندران در حالی است که برخلاف سال گذشته برنج کهنه در شالیکوبی‌های اصلا وجود ندارد، اما نکته‌ای که کشاورزان مطرح می‌کنند این است که با توجه به افزایش هزینه تولید، این که برنج نو با قیمت ۸۰۰ هزار ریال عرضه شود، اصلا برای شالیکاران به صرفه نیست.
شالیکاران مازندران دلیل پایین بودن قیمت عمده فروشی برنج را علاوه بر بالا رفتن هزینه تولید، اختلاف قیمت حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار ریالی برنج‌های سورتینگ و بسته بندی شده ۱۰ و پنج کیلویی که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای داخل استان عرضه می‌شود عنوان می‌کنند.
به گفته آنان همین برنج در بازار خرده فروشی استان‌های دیگر از جمله تهران با برند‌های مختلف تا یک میلیون ۶۰۰ هزار ریال عرضه می‌شود. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد قیمت برنج صدری هاشمی از برند آستانه اشرفیه یکی از گران‌ترین نمونه‌هاست. کیسه ۱۰ کیلویی آن را ۱۷ میلیون و ۷۸۰ هزار ریال می‌فروشند که معادل هر کیلو یک میلیون و ۷۷۸ هزار ریال است.
رضا کاظمی یکی از شالیکاران بخش لاله آباد شهرستان بابل، ورود فروشگاه‌های زنجیره‌ای به خصوص سازمان اتکا که تقاضای قابل توجهی را برای نیرو‌های مسلح برای خرید برنج دارد را خبر خوش و دلگرم کننده برای کشاورزان توصیف کرد و گفت: امیدواریم با قیمت کارشناسی نسبت به هزینه تولید و رضایت کشاورزان بازار برنج رونق بگیرد.
او با توضیج این نکته که شالیکاران انتظار افزایش بی رویه و بیش اندازه قیمت برنج را ندارند، در عین حال افزود:، اما این که به دلیل شرایط خاص برداشت مکانیزه و عرضه یکجای برنج، نباید سبب سوء استفاده شود و این به دور از انصاف است.
کاظمی با بیان این که امسال هزینه تولید برنج به دلیل افزایش نهاده‌های کشاورزی از جمله سموم، کود‌های شیمیایی و دستمزد‌ها افزایش یافته است، گفت: توقع است تا قیمت گذاری از سوی کارشناسان مرتبط با خرید برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای منصفانه برای تولید کننده باشد.
این شالیکار با تاکید بر این که شالیکاران به فکر مصرف کنندگان هم هستند و اقدام عملی سازمان اتکا علاوه بر این که به نفع کشاورزان است، به وطور یقین به سود مصرف کنندگان نیز خواهد بود، گفت: با این اقدام دست واسطه‌ها کوتاه شده و مهمتر این که برنج مازندران با کیفیت اصلی بدون اختلاط به بازار عرضه می‌شود.
او وضعیت بازار عمده فروشی برنج در شالیکوبی‌های مازندران را بی رونق توصیف کرد و گفت: این که پس از گذشت ۴۰ روز همچنان بازار خرید و فروش راکد باشد، شالیکاران را به شدت نگران و با کمبود نقدینگی مواجه کرده است.
کاظمی در مورد قیمت مورد انتظار شالیکاران از بازار عمده فروشی برنج طارم محلی و هاشمی که ۷۰ درصد ارقام تولیدی مازندران را تشکیل می‌دهد، گفت: با توجه به هزینه تولید و مشکلات اقتصادی شالیکاران و از طرفی قیمت زمین‌های کشاورزی استان، توقع و انتظار بر این است تا برنج در شالیکوبی‌ها تا ۹۰۰ هزار ریال در هرکیلو گرم خرید و فروش شود تا علاوه بر رضایتمندی کشاورزان، حفظ زمین‌های زراعی نیز تضمین شود.
او افزود: طبق معمول حداکثر هزینه سورتینگ و بسته بندی همراه با حمل و نقل در هر کیلو گرم ۷۰ تا ۱۰۰ هزار ریال است که اگر با ۱۵تا ۲۰ درصد سود را برای فروشگاه زنجیره‌ای که متلعق به همه مردم ایران است، در نظر بگیریم، قیمت برنج کیفی شمال برای مصرف کنندگان نیز مقرون به صرف خواهد بود.
برداشت مکانیزه ۹۹ درصدی شالی در مازندران
گسترش برداشت مکانیزه شالی امسال به ۹۹ درصد رسیده است و این امر سبب شد تا شالیکوبی‌ها به تنها محل دپوی دسترنج کشاورزان تبدیل شود یعنی شالی باید در کوتاه‌ترین زمان با استفاده از دستگاه خشک کن به برنج سفید تبدیل شود.
درو مکانیزه شالی با افزایش دستگاه‌های کمباین مخصوص درو هر چند موجب کاهش زمان و هزینه‌های برداشت شده، اما ارسال به یکباره صد‌ها هزار تن شالی برای تبدیل به برنج شرایط عرضه را بر خلاف سال‌های گذشته تغییر داده است. یعنی در برداشت مکانیزه شالی دانه‌ها از خوشه‌های طلایی جدا شده و به اصطلاح همزمان با درو خرمنکوبی صورت می‌گیرد و با این روش رطوبت ۲۵درصدی ناشی ازساقه زنده به شلتوک می‌رسد که باید در کمتر از ۲۴ساعت از گونی خارج و به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت در دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه خشک شود، تا خطر بنددارشدن و بالا رفتن ضریب شکستگی از بین برود.
در گذشته در برداشت دستی شالی‌ها از ساقه با داس درو و به مدت سه روز روی ساقه در مزرعه و در معرض هوای آفتابی خشک می‌شده است و سپس با جمع آوری آن خرمنکوبی انجام می‌گرفت و در این روش شالی خشک شده مدت‌ها قابلیت نگهداری داشت و حتی در این روش شالیکاران معتقدند که هر چه شالی به صورت شلتوک نگهداری شود کیفیت آن در تبدیل به برنج سفید بهتر می‌شود.
رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران گفت: تاکنون برداشت محصول شالی حدود۱۴۰ هزار هکتار استان انجام و تحویل شالیکوبی‌ها شده است.
علی محمد رمضانی روز سه شنبه با بیان این که ۹۹ درصد برداشت به صورت مکانیزه و با استفاده از کمباین‌های مخصوص درو صورت گرفته است، افزود: همزمان با برداشت مکانیزه، تمامی شالی‌ها به صورت مستقیم وارد خشک کن‌های شالیکوبی‌ها شده و تبدیل به برنج سفید و آماده عرضه می‌شود.
او ضمن تایید بی رونقی بازار برنج مازندران گفت که امضاء تفاهم نامه خرید برنج از سوی فروشگاه اتکا خبر خوشی برای شالیکاران و رونق بازار برنج استان است.
برنجکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون ۶۰۰ هزارتن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود. استان مازندران تولید کننده ۷۲ نوع محصول زراعی و باغی است که در تولید ۱۵ محصول رتبه اول تا سوم را دارد.
منبع:ایرنا
