پژوهشگران دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دانشگاه فردوسی مشهد در فعالیتی مشترک، بر تأثیر مثبت یک پپتید نوترکیب ضدباکتریایی (cLF ۳۶) ساخته شده از شیر شتر در مهار عوامل میکروبی (شامل ویروس و باکتری‌های مختلف) صحه گذاشتند. مقاله مروری این پژوهشگران در نیچر منتشر شده است.
دکتر جمشید رزم‌یار، دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در این باره گفت: شیر شتر از گذشته به عنوان یکی از منابع غذایی مهم با خصوصیات ضد باکتریایی شناخته شده است. پروتئین لاکتوفرین موجود در شیر شتر دارای دو ناحیه پپتید ضدمیکروبی به نام‌های لاکتوفرامپین و لاکتوفریسین است.
عضو هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران با بیان اینکه این پروتئین نقش مهمی در بسیاری از فرآیند‌های زیستی از جمله متابولیسم آهن، پاسخ‌های سیستم ایمنی علیه میکروارگانیسم‌ها و ممانعت از پراکسیداسیون لیپید‌ها ایفا می‌کند، اظهار داشت: پژوهشگران ایرانی (در دانشگاه فردوسی مشهد) با استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک، این دو پپتید ضد میکروبی را با استفاده از یک اسید آمینه واسطه لیزین به یکدیگر متصل کرده و یک پپتید ضد میکروبی نوترکیب ضدباکتریایی جدید به نام (cLF۳۶) را تولید کردند که تأثیرات مهرکنندگی و ضد میکروبی آن بر روی عوامل پاتوژن طیور با همکاری دانشگاه تهران طی دهه گذشته مورد بررسی قرار گرفته بود.
وی افزود: در رابطه با خصوصیات ضد باکتریایی، ضد ویروسی، ضد قارچی و تعدیل‌کننده سیستم ایمنی این پپتید جدید مطالعات فراوانی صورت گرفته است. همچنین اثرات قوی این پپتید جدید بر عوامل بیماری‌زای انسانی، گیاهی و دامی به اثبات رسیده است. گذشته از این، مطالعات بیوانفورماتیکی انجام شده با ابرکامپیوتر‌ها و همچنین نتایج آزمایش‌های برونتن و درونتن، نشان‌دهنده اثرات ضدویروسی این پپتید بر عواملی از جمله هپاتیت C، روتاویروس و آنفلوانزا می‌باشد.
دکتر رزم‌یار گفت: اثرات این پپتید بر ویروس آنفلوانزا در رساله آقای معین خدایاری مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج این تحقیق نشان داد که پپتید مذکور می‌تواند با مهار ویروس آنفلوانزا از مرگ و میر جنین ماکیان جلوگیری کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: امروزه مقاومت ویروس آنفلوانزا به دارو‌های ضد ویروسی از قبیل آمانتادین و ریمانتادین یکی از مسائل مهم در جهان به شمار می‌آید و اثرات قوی این پپتید، نویدبخش تحولی بزرگ در صنعت دارویی است. در مراحل بعدی، اثرات این پپتید بر روی ماکیان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
وی افزود: با توجه به اثربخشی بالای پپتید (cLF۳۶)، می‌توان این پپتید کایمریک را به عنوان یک کاندیدا و جایگزینی بالقوه برای آنتی‌بیوتیک‌های رایج در نظر گرفت.
نتایج این پژوهش برگرفته از رساله دکتری معین خدایاری، دانشجویی دکتری دامپزشکی دانشگاه تهران با راهنمایی دکتر جمشید رزم‌یار، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و دکتر محمدهادی سخاوتی عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد است.
گفتنی است حاصل پژوهش‌های ۲ دهه گذشته محققان ایرانی در خصوص این پپتید در یک مقاله مروری در مجله‌ای از مجموعه انتشارات Nature Springer به نام Probiotics and Antimicrobial Proteins با ضریب تأثیر ۵.۴ به چاپ رسید.
