پوشاک علاوه بر این که بدن انسان را از مخاطرات موجود در طبیعت حفظ می‌کند. می‌تواند به عنوان ابزاری برای ایمنی و حجب و حیا نیز مورد استفاده قرار گیرد. پوشاک نشان‌هنده باور‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی افراد در مناطق جغرافیایی مختلف است. اما امروزه در قرن ۲۱ استفاده از آن به جای این که سایر موارد استفاده آن در نظر گرفته شود، بیشتر جنبه پیروی از مد و شیک‌پوشی را برای افراد دارد. تاریخچه پوشش در ایران پیوندی عمیق با حجاب، به معنای پوشش کامل و زیبایی شناسی و زیبایی دوستی دارد.

مد و مدگرایی

صنعت مد و فشن دنیای عجیبی است؛ گاهی ممکن است چیز‌هایی متداول شوند که در نگاه اول بسیار خنده‌دار و عجیب به نظر برسند. لباس‌های پاره هم از این موارد هستند. مدگرایی به این معنی است که فرد سبک زندگی، پوشش و رفتار خود را بر اساس آخرین الگو‌ها تنظیم و به محض ورود الگوی جدید در جامعه، از آن پیروی می‌کند. مدگرایی منحصر به سن خاصی نیست، اما در بین جوانان جذابیت بیشتری دارد. مد پیامد دوره معاصر و مختص به جامعه و فرهنگی خاص نیست، اما در عصر حاضر با گسترش روز افزون شبکه‌های ارتباطی و ماهواره‌ای، سبک زندگی افراد جامعه مخصوصا نوع پوشش آنها را بسیار تحت تأثیر قرار داده است. این رسانه‌ها با کمک تبلیغات و مد‌های جدید، نیاز‌ها و الگو‌های جدیدی برای افراد ایجاد می‌کنند که بعضی از این الگو‌ها با فرهنگ و ارزش‌های جامعه ما هیچ سنخیتی ندارد و باعث مشکلات اجتماعی و خانوادگی می‌شود.

پیروی از مد همیشه بد نیست و می‌تواند جوانان را از لحاظ روحی ارضا کند و حتی در پیشرفت جامعه نیز مفید باشد. جامعه‌شناسان مد را یک پدیده اجتماعی می‌دانند که افراد را با یکدیکر همرنگ می‌کند. این به شرطی است که از افراد یا مد‌هایی که با جامعه هیچ سنخیتی ندارند پیروی نکنند. اما با این حال امروزه جوانان زیادی را می‌بینیم که درگیر آن شده‌اند و مد به یکی از معضلات فرهنگی و اجتماعی جامعه تبدیل شده است. تقلید نسنجیده‌ای که وقت و هزینه زیادی برای آنها دارد. چراکه اکثرا وقتی از آنها دلیل انتخابشان پرسیده می‌شود تنها کلمه‌ای که می‌شنویم این است که مد شده است. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث می‌شوند جوانان و نوجوانان به سمت این نوع از پوشش‌ها گرایش پیدا کنند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین علل استفاده از این نوع پوشش در بین جوانان می‌‍‌پردازیم:

تجربه جوانی

جوان در این دوره زمانی تجربه‌های جدید را دوست دارد. تمایل به نوگرایی و به روز شدن از درجات مختلف در هر نوجوان و جوانی وجود دارد که نشانه‌هایی، چون فاصله گرفتن از خانواده و هنجار‌های پیشین و رسیدن به هویتی متمایز نسبت به کسانی است که پیش از او بوده‌اند. این نیاز، زمانی شکل بیرونی به خود می‌گیرد و در رفتار جوان منعکس می‌شود، که یکی از آنها به صورت مدگرایی ظاهر شود.

جلب توجه دیگران

 یکی از نیاز‌های این گروه سنی جلب توجه دیگران است و شاید ساده‌ترین راه رسیدن به آن، رسیدگی به ظاهر باشد. طبق آخرین مد لباس پوشیدن و گاهی لباسی کاملا متفاوت با هنجار‌های جامعه به تن داشتن است و هر چیزی که توجه و نگاه اطرافیان را به خود جلب کند، می‌تواند باعث ارضای این نیاز شود.

استقلال طلبی

هر چه انسان با دوران کودکی خود فاصله بیشتری می‌گیرد حس و نیاز به استقلال‌طلبی نیز در او پر رنگ‌تر می‌شود در برخی مواقع نوع پوشش و تفاوتی که در نوع آن این پوشش از سوی جوانان انتهاب می‌شود می‌تواند به این خواسته آنها کمک زیادی کند.

الگو برداری از سلبریتی‌ها

گسترش فضای مجازی و دسترسی و فعالیت راحت اکثر افراد جامعه به این فضا‌ها باعث شده است که افراد زیادی از جمله افراد مشهور و سلبریتی‌ها نیز فعالیت گسترده‌ای در این فضا داشته باشند. جوانان زیادی صفحات شخصی این افراد را در فضای دنبال می‌کنند. اگر نگاهی به صفحات این افراد بیندازیم، متوجه خواهیم شد که هرکدام از این چهره‌ها دنیای خود را در فضای مجازی دارند که گاهی هنجارشکن نیز هستند.

با نگاهی به اطرافمان با جوانان و نوجوانانی مواجه می‌شویم که به‌دلیل نداشتن سرگرمی لازم، بیشتر وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌کنند اکثر جوانان حال آن‌که در این فضا هم بی‌رحمانه، محتوا‌های مختلفی منتشر می‌شود و جوانان هم آماده دریافت این مطالب و الگوگرفتن از این فضا هستند.

برخی از آنها در حد افراطی، طرفدار برخی سلبریتی‌ها و شخصیت‌های هالیوودی می‌شوند و تا حدی مجذوب این افراد می‌شوند که از هر نوع فرهنگ و ارزشی، در فرهنگ و جامعه‌شان وجود دارد، غافل می‌شوند، به‌هرحال جوان دنبال الگوست و سعی بر این دارد تا خود را به گونه‌ای کند که شبیه آنان شود. آنها با الگوبرداری از این افراد نه‌تن‌ها در رفتار، بلکه در نوع پوشش و طرز فکر و مخصوصا ظاهرشان نیز از آنها تقلید می‌کنند.

تاثیر همسالان و دوستان

داشتن دوست در گروه دوستان و همسالان در دوره نوجوانی برآمده از یک نیاز اجتماعی است. وقتی که جوان یا نوجوان ارتباط صحیحی با والدین خود نداشته باشند و نیاز‌های آنها در خانواده برآورده نشود، از گروه دوستان استفاده می‌کند. از حمایت آنها برخوردار می‌شوند و از آنها تقلید می‌کنند.

سخن آخر

انسان شیک پوشی و پوشیدن لباس‌های پاکیزه، و مرتب بودن را دوست دارد. شیک پوشی یکی از عوامل موثر در روابط اجتماعی موفق بین افراد است. اما طرز لباس پوشیدن هر آدمی گویای شخصیت اوست. بسیاری از جوانان به اشتباه راز شیک پوشی و متفاوت بودن را در پوشیدن لباس‌هایی نامتعارفی می‌دانند که مد می‌شوند و میلیون‌ها تومان پول برای خرید لباسی هزینه می‌کنند که هنوز تن نخورده، پاره است. اکثر این افراد نسبت به زیبا نبودن این لباس‌ها آگاهی دارند ولی می‌خواهند متفاوت عمل کنند.

منبع: ایسنا