نیروگاه‌های ایران برای تامین برق در ساعات اوج مصرف مجبورند با ۸۷ درصد ظرفیت اسمی خود کار کنند که بالاترین عدد در کل دنیاست.
پیک (اوج) مصرف برق در سال جاری تاکنون ۳۰ بار رکورد سال گذشته را جابه‌جا کرده و مدیرعامل شرکت برق حرارتی عبدالرسول پیشاهنگ می‌گوید که «فشار وارد شده به نیروگاه‌ها سابقه ندارد». بنا بر یک نقل قدیمی میان وزرنه‌برداران قوی‌ترین وزنه‌بردار جهان هم بیش از چند ثانیه نمی‌تواند وزنه رکورد خود را بالای سر نگه دارد.
بر اساس آمار سال گذشته آژانس بین‌المللی انرژی فقط مصرف برق کولرها در ایران ۲ برابر همه مصارف صنعتی، کشاورزی، خانگی، اداری و تجاری امارات است.
پس از ایران که با اختلاف رتبه اول استفاده از ظرفیت نیروگاهی برای تامین اوج مصرف برق را در اختیار دارد، کره جنوبی با ۷۸.۵ درصد رتبه دوم است و چین و آمریکا نیز برای تامین اوج نیاز مصرف برق به ترتیب ۴۶.۵ و ۶۵.۵ درصد از ظرفیت اسمی نیروگاهی را برای تامین پیک مصرف استفاده می‌کند.
پیک مصرف برق ایران در حالی به ۸۰ هزار مگاوات رسیده که این عدد از پیک کشورهای برزیل، عربستان، ایتالیا، بریتانیا و ۱۲۶ کشور دیگر جهان بیشتر است.
کارشناس برق محمدعلی مهرآور معتقد است که عدم سرمایه‌گذاری در ساخت نیروگاه نباید پشت آمار مصرف پنهان شود، ما کشوری در حال توسه هستیم که باید خیلی بیشتر از این نیروگاه بسازیم و ناترازی برق خود را رفع کنیم.
اما کارشناس انرژی علی رهایی می‌گوید که در سه سال گذشته ایران بیشتر از همه کشورهای اروپایی برق تولید کرده و اما همچنان با ناترازی مواجه است، رها کردن بهینه‌سازی و مدیریت مصرف و پرداختن به نیرگاه‌سازی هیچ‌گاه مسئله برق ایران را حل نخواهد کرد.
اندیشکده بروئگل در گزارشی مهم‌ترین عامل مدیریت مصرف و ایجاد جذابیت در بهینه‌سازی را ایجاد بازار برق معرفی کرده است. بازاری بدون دخالت دولت و که حاکمیت نقش سیاست‌گذاری در آن را دارد و قیمت برق از میزان عرضه و تقاضا کشف می‌شود. بدین ترتیب هم انگیزه برای مصرف بهینه مهیا خواهد شد و هم پیک مصرف برق کاهش می‌یابد.
