یادمان های ارزشمند تاریخی و فرهنگی یکی پس از دیگری از سوی سودجویان اموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان فرومایه و نابخرد در حال حذف از چهره تاریخ و صفحه روزگار هستند و ما نیز همچنان بیننده این آسیب‌ها بوده و تنها به گفتن دریغ و افسوس بسنده می‌کنیم.
هر سو را که می‌نگرید حضور سوداگران اموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان میراث فرهنگی را مشاهده می‌کنید که با خیالی آسوده توانسته‌اند به درون شهر باستانی دارابگرد راه یابند و این شهر بسیار ارزشمند و باستانی را زیر و رو کرده و در جای جای این منطقه، گودال‌هایی حفر کنند.
سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس با ارسال تصاویری از حفاری غیرمجاز در این یادمان تاریخی برای خبرنگار ما، اظهار کرد: ۲ حفاری غیرمجاز درون عرصه کهن شهر دارابگرد رخ داده است.
او ادامه داد: این برای چندمین بار در چند ماه گذشته است که در درون عرصه محوطه شهر باستانی دارابگرد حفاری غیرمجاز رخ می‌دهد.
آریا تصریح کرد: موضوع را به مسئولان یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اطلاع دادم و آن‌ها نیز اعلام کردند که در جریان هستند و مسئولان شهرستان، گزارش آن را داده اند.
این فعال میراث فرهنگی اظهار کرد: من هر بار این حفاری‌های غیرمجاز را به یگان حفاظت میراث فرهنگی استان و مدیران میراث فرهنگی اطلاع می‌دهم ولی باز دوباره رخ می‌دهد.
پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اضافه کرد: بار‌ها در شهرستان داراب همین امسال در محوطه‌های تاریخی و باستانی، حفاری انجام شده و من گزارش کرده ام، اما دریغ از ترتیب اثر ... .
شهر باستانی دارابگِرد که از آن با نام یکی از ۳ شهر بزرگ باستانی سرزمین پارس نام می‌برند، در بدترین شرایط نگهداری و حفاظتی به سر می‌برد.
این شهر ارزشمند تاریخی که هویت و شناسنامه بالَنده و غرورآمیز مردم شهر داراب است، امروزه به جایگاهی برای تاخت و تاز سوداگران میراث فرهنگی تبدیل شده و با دستبرد‌های بی شمار خود به یکی از ارزشمندترین یادگار‌های ملی کشور آسیب‌های برگشت ناپذیری را وارد آورده و آن را زیر و رو کرده اند که دیدن چنین صحنه‌هایی دل هر دوستدار تاریخ و فرهنگ ایرانی را به درد می‌آورد.
در بیشتر دفتر‌های تاریخی از دارابگِرد با نام سومین شهر بزرگ پارس یاد شده است که یکی از بزرگ‌ترین زرآبخانه‌های (ضراب خانه = جایگاه ضرب سکه) پارس در آن پدیدار شده است و همین بر ارزش و ویژگی این کهن شهر می‌افزاید.
باستان شناسان دیرینگی شهر دارابگِرد را مربوط به اواخر دورۀ اشکانی و آغاز دورۀ ساسانی بر پایۀ سفال‌های موجود می‌دانند. همچنین اردشیر بابکان بنیادگذار دودمان ساسانی پیش از آن که به پادشاهی برسد، دارابگِرد را به قلمرو خود در آورده و جایگاه فرماندهی خود را از همین شهر گسترش می‌دهد. در این شهر بقایای کَندگ (خندق) از زمان ساسانیان برجای مانده و دارابگرد در روزگار ساسانیان رونق بسیار فراوانی داشته است.
شهر باستانی دارابگِرد در ۷ کیلومتری شهر داراب و ۲۴۰ کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) شهرستان شیراز جای گرفته و با شمارۀ ۱۴ در ۲۴ شهریورماه ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسیده است.
